Πώς ένα ελβετικό χωριό επανήλθε από τις απώλειες των hedge funds

Καθώς o χρόνος μετρά αντίστροφα για το Brexit, οι πόλεις σε όλη την Ευρώπη διαγκωνίζονται για το ποια θα πρωτοπάρει τις θέσεις εργασίας που φεύγουν από το City του Λονδίνου. Όμως, στο ελβετικό χωριό Pfaeffikon – κάποτε έναν από τους μεγαλύτερους πόλους έλξης κεφαλαίων αντιστάθμισης κινδύνου (hedge funds) παγκοσμίως – η πιθανή εισροή επαγγελματιών στις επενδύσεις αντιμετωπίζεται με μια αποφασιστική έλλειψη ενθουσιασμού.

Ο ήσυχος οικισμός των 7.000 κατοίκων, μισή ώρα από τη Ζυρίχη, κατανοεί τους κινδύνους της εξάρτησης από τον χρηματοπιστωτικό τομέα ως οικονομικής ατμομηχανής. Την πρώτη δεκαετία αυτού του αιώνα, το Pfaeffikon ευημερούσε καθώς οι χαμηλοί του φόροι προσέλκυσαν παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, ιδιαίτερα hedge funds. Ο πληθυσμός αυξήθηκε, τα φορολογικά έσοδα εκτοξεύθηκαν και μοντέρνα κτίρια γραφείων ξεπήδησαν στα λιβάδια που πλαισιώνουν τον κεντρικό δρόμο.

Το Pfaeffikon πλήρωσε το τίμημα όταν σχεδόν 1.000 θέσεις εργασίας που σχετίζονταν με τα hedge funds εξαφανίστηκαν μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008. Οι τοπικοί αξιωματούχοι προσπάθησαν να αντισταθμίσουν τους χαμένους φόρους, οι ιδιοκτήτες ακινήτων δυσκολεύονταν να γεμίσουν τον ξαφνικά άδειο χώρο των γραφείων και τοπικά εστιατόρια αναρωτιούνταν τι συνέβη με τα πλήθη που συνέρρεαν την ώρα του γεύματος.

“Οι εργαζόμενοι του χρηματοπιστωτικού τομέα πήγαιναν στο χασάπη, στον κομμωτή”, δήλωσε ο Diego Foellmi, επί μακρόν κάτοικος της περιοχής και συνεργάτης της Herens Quality Asset Management στο Pfaeffikon. “Μετά την περικοπή των θέσεων εργασίας, αυτοί οι άνθρωποι υπέφεραν”.

Σήμερα, το Pfaeffikon έχει ανακάμψει σε μεγάλο βαθμό, με τις θέσεις του χρηματοπιστωτικού τομέα στο καντόνι του Schwyz, όπου βρίσκεται το χωριό, σχεδόν 10% πάνω από το επίπεδό τους το 2011. Αν και έχουν επιστρέψει μόνο λίγες θέσεις εργασίας σε hedge funds, η ανάκαμψη βασίστηκε σε μία πιο διαφοροποιημένη λίστα εταιρειών που προσελκύονται από τις μεταφορικές συνδέσεις της Pfaeffikon, τις συνδέσεις Internet με οπτικές ίνες και τα δεκάδες νέα κτίρια. Η εταιρεία χημικών BASF κατέφθασε πέρυσι με 85 υπαλλήλους. Ο βιομηχανικός όμιλος OC Oerlikon επεκτείνεται και τώρα έχει 150 εργαζόμενους εκεί. Και μια εταιρεία διαχείρισης που αποκολλήθηκε από την εταιρεία λιανικής πώλησης επίπλων Ikea έχει οκτώ στελέχη σε μια τοποθεσία που άνοιξε το 2016.

“Μετά την οικονομική κρίση, το Pfaeffikon αποφάσισε να διαφοροποιηθεί”, δήλωσε ο Urs Durrer, ο οποίος επιβλέπει την οικονομική ανάπτυξη στο καντόνι. “Υπήρχαν πολλοί άδειοι χώροι γραφείων, αλλά αυτό έγινε καλύτερο, καθώς οι μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις έχουν μετακινηθεί εκεί”.

Η ώθηση για μια ευρύτερη οικονομική βάση σηματοδοτεί μια μεγάλη αλλαγή σε σχέση με πριν από δύο δεκαετίες, όταν το Pfaeffikon θεώρησε τα hedge funds ως βασικά στοιχεία της ευημερίας του. Ορισμένες εταιρείες εμφανίστηκαν στη δεκαετία του 1990, προσελκυόμενες από τον βουκολικό τρόπο ζωής, την εύκολη πρόσβαση στη χρηματοπιστωτική πρωτεύουσα της Ελβετίας και, κυρίως, τον εταιρικό φορολογικό συντελεστή του καντονιού: 12,5%, έναντι του 20% και πλέον στη Ζυρίχη. Οι τοπικοί ηγέτες ενθουσιάστηκαν με τον τομέα και προώθησαν τα αξιοθέατα της περιοχής σε άλλους στη βιομηχανία.

Αυτές οι προσπάθειες απέδωσαν καρπούς, καθώς τα hedge funds Man Group και Horizon 21 αναπτύχθηκαν για να κυριαρχήσουν στην απασχόληση της πόλης, με περίπου 800 εργαζομένους αθροιστικά το 2008. Τουλάχιστον δώδεκα μικρότερες επιχειρήσεις εντάχθηκαν στο χωριό, προσθέτοντας εκατοντάδες περισσότερες θέσεις εργασίας, και στη δεκαετία μετά το 2000, ο πληθυσμός της κοινότητας Freienbach, που περιλαμβάνει το Pfaeffikon, αυξήθηκε σχεδόν κατά 20%.

Η σαμπάνια έρρεε, καθώς εικοσάρηδες με τζιν έκλεισαν deal αξίας 100 εκατομμυρίων δολαρίων. Στο μεσημεριανό γεύμα, οι ουρές για σάντουιτς στο κρεοπωλείο και το αρτοποιείο έφταναν στα μισά του δρόμου. Νεαροί χρηματιστές και διαχειριστές χρημάτων κλωτσούσαν μπάλες ποδοσφαίρου στους τοπικούς αγρούς. Η παρουσία τους δεν πέρασε απαρατήρητη από την Autohaus Wollerau, την τοπική αντιπροσωπεία της Ferrari και της Porsche. “Αυτοί ήταν άνθρωποι που έβγαλαν πολλά χρήματα”, δήλωσε ο Güngör Alci, ιδιοκτήτης της αντιπροσωπείας.

Το πάρτι τελείωσε μετά την κατάρρευση των αγορών το 2008 και το 2009. Ο Όμιλος Man έκοψε το τοπικό του εργατικό δυναμικό από 550 σε 200 περίπου εργαζομένους μέσα σε πέντε χρόνια και η Horizon 21 συρρικνώθηκε από 200 σε μόλις 10 εργαζόμενους που διαχειρίζονταν τα περιουσιακά στοιχεία του ιδρυτή Rainer-Marc Frey και των συνεργατών του. Τοπικοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι οι φορολογικές εισπράξεις έπεσαν κατακόρυφα, ενώ περίπου 50.000 τετραγωνικά μέτρα (540.000 τετραγωνικά πόδια) χώρων γραφείων έμειναν κενά.

Αυτό που πόνεσε ακόμη περισσότερο, ήταν η αγορά μετοχών από την Freienbach σε ένα fund της Horizon 21. Τον Ιούνιο του 2008, αξιωματούχοι έβαλαν 5 εκατομμύρια φράγκα (5 εκατομμύρια δολάρια) από τα χρήματα των φορολογουμένων σε ένα από τα επενδυτικά οχήματα της εταιρείας – και η αξία τους άρχισε να μειώνεται γρήγορα.

“Η μόνη λύση ήταν να πωληθεί η επένδυση στο Horizon 21”, έγραψε μια κοινοτική ομάδα με την επωνυμία Buergerforum στην ιστοσελίδα της, “αν έχει απομείνει κάτι”. Όταν η πόλη αποχώρησε ένα χρόνο αργότερα, το ποσό ανήλθε σε μόλις 3,3 εκατομμύρια φράγκα, λέει η ομάδα.

Αυτές τις μέρες, έχει αρχίσει να επιστρέφει στο Pfaeffikon ένας κάπως πιο επιφυλακτικός χρηματοπιστωτικός τομέας. Το hedge fund Stone Milliner άνοιξε ένα γραφείο εκεί το 2016. Το Σεπτέμβριο, το macro fund EDL Capital εγκατέλειψε γραφεία στο Mayfair του Λονδίνου για ένα γραφείο δίπλα στο σιδηροδρομικό σταθμό του Pfaeffikon. Και πέρυσι, η Herens Quality Asset Management έφερε 16 υπαλλήλους από την άλλη πλευρά της λίμνης. Και πάλι, ενώ η πόλη είναι στην ευχάριστη θέση να βλέπει σχεδόν κάθε εργοδότη να εμφανίζεται, δεν θα κάνει και τα πάντα για να προσελκύσει τα hedge funds όπως έκανε κάποτε.

“Με το Brexit, βλέπουμε περισσότερα αιτήματα”, δήλωσε ο Adrian Gattiker, κτηματομεσίτης στο Pfaeffikon. “Οι χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις σκέφτονται να μετακομίσουν, κυρίως κάνοντας ερωτήσεις σε αυτό το στάδιο και εξετάζοντας το κόστος”.