Γιατί οι Τούρκοι κλέβουν… καπάκια από βάζα

Για μια ζωντανή υπενθύμιση της ύφεσης που έπληξε την Τουρκία, δε χρειάζεται παρά ένα πάει κανείς σε ένα σούπερ μάρκετ στο Gungoren, μια εργατική συνοικία της Κωνσταντινούπολης, όπου σε ένα εξωτερικό stand με γυάλινα βάζα περιέργως λείπουν πολλά καπάκια..

Μπορεί να φαίνεται μικρό πράγμα, αλλά είναι ένα πράγμα χωρίς το οποίο όλο και περισσότεροι Τούρκοι χρειάζονται. Είναι τόσο δύσκολο να βρουν καπάκια, που κάποιοι νιώθουν την ανάγκη να τα κλέψουν.

Καθώς οι Τούρκοι ετοιμάζονται για τον χειμώνα, μια εποχή με υψηλότερες τιμές τροφίμων, έχουν παραδοσιακά στραφεί στην αποθήκευση στο σπίτι για να διατηρήσουν τη συγκομιδή του καλοκαιριού, μαγειρεύοντας λαχανικά και φρούτα και αποθηκεύοντάς τα σε βάζα για να τα έχουν τους ψυχρότερους μήνες. Μια άνευ προηγουμένου έλλειψη καπακιών, που χρησιμοποιούνται για να σφραγίσουν τα βάζα, δίνει μια ιδέα για το πόσο αναγκαία θεωρούν πολλοί Τούρκοι αυτήν την ενέργεια φέτος.

«Τα καπάκια έχουν γίνει αντικείμενο της μαύρης αγοράς», δήλωσε ο Bilal Onar, εργαζόμενος σε σούπερ μάρκετ στο Gungoren, καθώς ελέγχει πόσα έχουν ακόμα απομείνει στο κατάστημα. «Πιθανότατα πουλάμε περίπου 5.000 τέτοια τη μέρα. Ο κόσμος τα αρπάζει», λέει γελώντας.

Με τα οικονομικά τους συμπιεσμένα από ένα νομισματικό σοκ πριν από ένα χρόνο, οι Τούρκοι βρίσκονται στην αιχμή της φρενήρους ζήτησης για καπάκια, καθώς τα νοικοκυριά σπεύδουν να επωφεληθούν από τη σταθεροποίηση του πληθωρισμού. Μόλις μήνες πριν, είχε εκτοξευθεί στα υψηλότερα επίπεδα από τότε που ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανήλθε στην εξουσία πριν από 16 χρόνια.

Πρωτοφανής ζήτηση

«Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι οι τιμές θα αυξηθούν το χειμώνα, οπότε παίρνουν προφυλάξεις», δήλωσε ο Ibrahim Bilici, ιδιοκτήτης ενός καταστήματος με φθηνά αντικείμενα. «Κάνω αυτήν τη δουλειά σχεδόν 30 χρόνια. Δεν έχω δει ποτέ κάτι τέτοιο».

Είναι νωπές ακόμα στο μυαλό των ανθρώπων οι μνήμες από την άνοδο του κόστους των νωπών φρούτων και λαχανικών, των οποίων οι ετήσιες αυξήσεις τιμών έφτασαν σχεδόν στο 73% τον Απρίλιο.

Οι αρχές έκαναν ό,τι μπορούσαν για να συγκρατήσουν τον πληθωρισμό των τροφίμων, πιέζοντας τους λιανοπωλητές, κατηγορώντας αυτούς που αποθήκευαν τρόφιμα για τις υψηλές τιμές, ακόμα και δημιουργώντας πάγκους όπου πωλούνταν κρατικά επιδοτούμενα τρόφιμα. Καθώς η κεντρική τράπεζα εξαναγκάστηκε σε δραματική αύξηση των επιτοκίων πριν από ένα χρόνο, μια σύντομη ύφεση έλαβε χώρα και από τότε έδωσε τη θέση της σε μια διστακτική ανάκαμψη.

Με την ανεργία τώρα να κυμαίνεται κοντά σε ιστορικά υψηλά επίπεδα σε εποχικά διορθωμένους όρους, οι καταναλωτές έχουν μπει σε μια εποχή λιτότητας. Κατά την αποθήκευση των τροφίμων, οι άνθρωποι ανακυκλώνουν συνήθως τα βάζα από έτος σε έτος, αλλά τείνουν να πετάνε τα καπάκια ή απλά τα χάνουν. Εξ ου και η έλλειψη.

Ο Metin Onbasili, ο οποίος έχει ένα κατάστημα στην παραθαλάσσια περιοχή Μπεσίκτας, λέει ότι εάν μπορούσε να βρει μερικά, θα πωλούνταν για 0,7 λίρες (12 σεντ) το καθένα, διπλάσια σε σχέση με πέρυσι.

Έκρηξη στα καπάκια

«Η ζήτηση εκτοξεύθηκε εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο αυξήθηκαν οι τιμές το περασμένο έτος», ανέφερε.

Η έλλειψη φαίνεται να εκτείνεται πέρα ​​από την Κωνσταντινούπολη. Οι τοπικές εφημερίδες στην επαρχία Kocaeli, ακριβώς ανατολικά της εμπορικής πρωτεύουσας της Τουρκίας, αναφέρουν μια «κρίση καπακιών».

Η Arzu Sen, η οποία παρασκευάζει πάστα ντομάτας στη δυτική περιοχή του Τσανάκαλε, ξαφνικά αντιμετωπίζει έντονο ανταγωνισμό. «Είναι λες και όλοι έχουν αρχίσει να φτιάχνουν το δικό τους κονσερβοποιημένο φαγητό», είπε τηλεφωνικά.

Δύο τοπικές εταιρείες που κατασκευάζουν τα καπάκια αρνήθηκαν να σχολιάσουν όταν ήρθε σε επαφή μαζί τους το Bloomberg την Πέμπτη.

«Οι έμποροι κάνουν ουρές στους χονδρεμπόρους από τις πρώτες πρωινές ώρες για να πάρουν καπάκια», δήλωσε ο Ali Bayram, ένας άλλος ιδιοκτήτης καταστήματος στην Κωνσταντινούπολη.

«Κι αυτά θα φύγουν και σε λίγες ώρες», λέει, δείχνοντας τις λίγες δεκάδες που έχουν μείνει στην αποθήκη του.