ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Παρακολουθούσα το βραδινό σίριαλ για το προσφυγικό δράμα, χαμένος στις τηλεοπτικές εικόνες και στις σκέψεις μου. Σχεδόν δεν συνειδητοποίησα στην απαλή αλλά επιδέξια κίνηση με την οποία ένα μικρό λυγερό κορμάκι χώθηκε δίπλα μου. Η εξάχρονη κόρη μου μεγαλώνει με πολύ χρόνο αφιερωμένο και από τους δύο γονείς, σ’ ένα σπίτι όπου επικρατεί ο διάλογος με απόψεις και επιχειρήματα. Εδώ και μερικούς μήνες δειλά-δειλά παρακολουθεί, όποτε το θέλει, κάποιο από τα δελτία ειδήσεων.
Η απόλυτη ηρεμία με την οποία είχε κουρνιάσει δίπλα μου σταδιακά την εγκατέλειψε. Εμφανή τα σημάδια: κάποιες νευρικές κινήσεις των άκρων, μετά ολόκληρου του σώματος και, στη συνέχεια, στροφές του κεφαλιού και μάτια γεμάτα απορία που με κοιτούσαν. Δεν άργησε ο καταιγισμός των ερωτήσεων.
Δεν είναι πως έχει πλήρη επίγνωση των όσων συμβαίνουν. Έχει καταλάβει, όμως, τι σημαίνει πόλεμος, ότι τα κράτη έχουν αρχηγούς, τι είναι οι πρόσφυγες. Κι έχει τη συναισθηματική νοημοσύνη να γνωρίζει την έννοια της καλοσύνης και της φροντίδας, ενώ προσπαθεί να διαχειριστεί και την έννοια του θανάτου.
Γιατί δεν σταματούν;
«Γιατί δεν σταματούν οι αρχηγοί τον πόλεμο στη Συρία;» με ρωτά. «Δεν λυπούνται όλους αυτούς τους ανθρώπους; Να πάμε να τους φωνάξουμε» –κι εδώ υψώνει την παιδική της φωνή — «σταματήστε τον πόλεμο. Τα παιδιά πρέπει να πάνε σχολείο και να παίξουν.»
Στο μυαλό της επικρατεί ακόμη η απλοποίηση, η αφέλεια, η αθωότητα. Αυτό, όμως, κάνει τις ερωτήσεις της και τις διαπιστώσεις της πιο αιχμηρές. «Γιατί δεν πάει ο Τσίπρας που είναι ο αρχηγός να διατάξει να δώσουν κουβέρτες, φαγητό και φάρμακα;» ρωτά με αφορμή τις εικόνες της Ειδομένης.
Η φωνή της αρχίζει να σπάει. Τα ερωτήματα αρχίζουν να διακόπτονται από αναφιλητά. Κι αυτά τα διαδέχονται λυγμοί.
Έκλαψε
Το ξέσπασμα ακολουθεί: μπαμπά δεν μπορώ άλλο. Κλαίγοντας φεύγει από την αγκαλιά μου. Πάει να βρει τη μάνα της και να διαβάσει ένα παραμύθι. Οι εικόνες με τα παιδιά στη λάσπη έχουν ανατρέψει τις εύθραυστες ψυχικές ισορροπίες της.
Αναρωτιέμαι: πρέπει να την εκθέτω σ’ αυτές τις εικόνες; Από την άλλη μεριά η προφύλαξη δεν την προετοιμάζει για το χειρότερο σενάριο –που τώρα μοιάζει το πλέον πιθανό; Δεν πρέπει να το διαφυλάξω μαθαίνοντας του να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα, από τώρα, όσο σκληρή κι αν είναι αυτή; Στο κάτω-κάτω δεν είναι πολύ πιο σκληρό να βιώνεις τη δυστυχία στη λάσπη χωρίς καμία βοήθεια παρά απλά να τη βλέπεις; Κι αν σήμερα οι πρόσφυγες, αύριο η ενδημική φτώχεια σ’ όλη την Ελλάδα;
H πρώτη φορά αριστερά έχει χάσει τις ψυχές των παιδιών μας
Η λαϊκή σοφία υποστηρίζει ότι η Αμερική δεν έχασε τον πόλεμο του Βιετνάμ στο έδαφος αλλά στις τηλεοράσεις με τους σάκους των νεκρών που επέστρεφαν σπίτι τους. Η «πρώτη φορά αριστερά» έχει ήδη χάσει τις ψυχές των παιδιών μας που βλέπουν την αθλιότητα στην οποία έχει εξωθήσει τους πρόσφυγες με την ανικανότητα του το ανύπαρκτο ελληνικό κράτος.
Η δική μου γενιά μεγάλωσε και με στερήσεις και με την αστακομακαρονάδα. Και με τη σκληρή δουλειά και με την δυνατότητα να απολαμβάνει τα οφέλη της. Οι «αρχηγοί» μας σήμερα κατά κανόνα είναι ανεπάγγελτοι και κατά κανόνα έχουν υποστεί διώξεις στη φαντασία τους ή διαβάζοντας τες στα βιβλία. Μπορούμε να τους αντιμετωπίσουμε αναλαμβάνοντας και τις δικές μας ευθύνες.
Τα παιδιά μας ήδη ζουν μία άλλη, αβέβαια και σκληρή πραγματικότητα για την οποία δεν φέρουν καμία ευθύνη. Χάνουν την αθωότητα τους –και δεν υπάρχει μεγαλύτερο έγκλημα απ’ αυτό. Απέναντι τους, απέναντι στα αδυσώπητα ερωτήματα τους, που και πως θα σταθούμε εμείς οι γονείς; Και πως θα απαντήσουν οι … «αρχηγοί;» Τη νύχτα που έκλαψε η Μαντώ.
Του Ανώνυμου συνεργάτη
