Πόσο μεταδοτικός είναι ο νέος κοροναϊός;

Τα κρούσματα του κοροναϊού της Ουχάν αυξήθηκαν δραματικά την περασμένη εβδομάδα, προκαλώντας ανησυχίες για το πόσο μεταδοτικός είναι ο ιός και πώς εξαπλώνεται.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το 16-21% των ανθρώπων που προσβλήθηκαν από τον ιό στην Κίνα αρρώστησε σοβαρά και το 2-3% αυτών που μολύνθηκαν έχουν πεθάνει.

Ένας βασικός παράγοντας που επηρεάζει τη μετάδοση είναι το αν ο ιός μπορεί να εξαπλωθεί χωρίς την εμφάνιση συμπτωμάτων – είτε κατά τη διάρκεια της επώασης (τις ημέρες πριν οι ασθενείς εμφανίσουν φανερά συμπτώματα ασθένειας), είτε σε άτομα που ποτέ δεν ασθενούν ποτέ.

Την Κυριακή, Κινέζοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η μετάδοση είχε συμβεί κατά την περίοδο επώασης.

Τι μας λένε λοιπόν τα στοιχεία μέχρι τώρα;

Μπορείς να τον μεταδώσεις πριν εμφανίσεις συμπτώματα;

Η γρίπη είναι το κλασικό παράδειγμα ενός ιού που μπορεί να εξαπλωθεί όταν οι άνθρωποι δεν έχουν καθόλου συμπτώματα.

Αντίθετα, τα άτομα με SARS (σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο) μετέδιδαν τον ιό μόνο όταν είχαν συμπτώματα.

Δεν υπάρχουν διαθέσιμα δημοσιευμένα επιστημονικά στοιχεία για τη στήριξη των ισχυρισμών της Κίνας για τη μετάδοση του κοροναϊού της Ουχάν κατά την περίοδο επώασης.

Ωστόσο, μία μελέτη που δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό Lancet έδειξε ότι τα παιδιά μπορεί να μεταδώσουν τον ιό ενώ είναι ασυμπτωματικά. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ένα παιδί σε μια μολυσμένη οικογένεια δεν είχε συμπτώματα, αλλά μια αξονική τομογραφία στο στήθος αποκάλυψε ότι είχε πνευμονία και οι εξετάσεις του για τον ιό βγήκαν θετικές.

Αυτό διαφέρει από τη μετάδοση στην περίοδο επώασης, καθώς το παιδί δεν ασθένησε ποτέ, αλλά υποδηλώνει ότι είναι πιθανό τα παιδιά και οι νέοι να είναι μολυσματικοί χωρίς να έχουν συμπτώματα.

Αυτό είναι ανησυχητικό, διότι αν κάποιος αρρωστήσει, θα θέλετε να είστε σε θέση να τον εντοπίσετε και να παρακολουθείτε τις επαφές του. Αν κάποιος μεταδίδει τον ιό αλλά δεν αρρωσταίνει ποτέ, μπορεί να μην είναι καθόλου στο ραντάρ.

Αυτό κάνει επίσης τον έλεγχο στα αεροδρόμια λιγότερο χρήσιμο, διότι άτομα που είναι μολυσματικά αλλά δεν έχουν συμπτώματα, δεν θα ανιχνεύονται.

Πόσο μεταδοτικός είναι;

Η επιδημία του κοροναϊού της Ουχάν ξεκίνησε όταν άνθρωποι που εκτέθηκαν σε μια άγνωστη πηγή σε μια αγορά θαλασσινών στο Ουχάν άρχισαν να αρρωσταίνουν στις αρχές Δεκεμβρίου.

Τα κρούσματα παρέμειναν κάτω από 50 έως 60 συνολικά μέχρι περίπου τις 20 Ιανουαρίου, όταν οι αριθμοί αυξήθηκαν. Υπήρξαν μέσα σε λίγες μέρες περισσότερα από 4.500 κρούσματα – κυρίως στην Κίνα – και 106 θάνατοι.

Ερευνητές και αξιωματούχοι της δημόσιας υγείας καθορίζουν πόσο μεταδοτικός είναι ο ιός με τον υπολογισμό ενός αριθμού αναπαραγωγής ή R0. Ο R0 είναι ο μέσος αριθμός άλλων ανθρώπων που θα μολύνει ένα μολυσμένο άτομο, σε έναν εντελώς μη άνοσο πληθυσμό.

Διάφοροι εμπειρογνώμονες έχουν εκτιμήσει ότι ο R0 του κοροναϊού της Ουχάν είναι μεταξύ 1,4 και πάνω από πέντε, ωστόσο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας πιστεύει ότι ο R0 είναι μεταξύ 1,4 και 2,5.

Δείτε τον τρόπο με τον οποίο μεταδίδεται ένας ιός με R0=2:

Αν το R0 ήταν μεγαλύτερο από 2-3, θα έπρεπε να είχαμε δει περισσότερα κρούσματα παγκοσμίως μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου, δεδομένου ότι η Ουχάν είναι ένας ταξιδιωτικός και εμπορικός κόμβος 11 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Πώς μεταδίδεται;

Από τους τρόπους μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο, φοβόμαστε περισσότερο τη μετάδοση μέσω του αναπνευστικού συστήματος, επειδή οι λοιμώξεις εξαπλώνονται με τον ταχύτερο ρυθμό με αυτόν τον τρόπο.

Δύο είδη αναπνευστικής μετάδοσης είναι μέσω μεγάλων σταγονιδίων, τα οποία θεωρούνται μικρής εμβέλειας, και η αερομεταφερόμενη μετάδοση με πολύ μικρότερα σωματίδια σε μεγαλύτερες αποστάσεις. Η αερομεταφερόμενη μετάδοση είναι η πιο δύσκολη να ελεγχθεί.

Ο SARS θεωρείτο ότι μεταδίδεται με την επαφή και σε μικρές αποστάσεις με σταγονίδια, αλλά μπορεί επίσης να μεταδίδεται μέσω μικρότερων αερολυμάτων σε μεγάλες αποστάσεις. Στο Χονγκ Κονγκ, η μόλυνση μεταδόθηκε από έναν όροφο ενός κτιρίου στο άλλο.

Αρχικά, τα περισσότερα κρούσματα του κοροναϊού της Ουχάν θεωρήθηκε ότι προήλθαν από ζωική πηγή, που εντοπίζεται στην αγορά θαλασσινών της Ουχάν.

Γνωρίζουμε τώρα ότι μπορεί να εξαπλωθεί από άτομο σε άτομο σε ορισμένες περιπτώσεις. Η κινεζική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι μπορεί να εξαπλωθεί με την επαφή. Δε γνωρίζουμε πόση μεταδοτικός είναι από άτομο σε άτομο, αλλά έχουμε κάποιες ενδείξεις.

Οι κοροναϊοί είναι ιοί του αναπνευστικού συστήματος, οπότε εντοπίζονται στη μύτη, τον λαιμό και τους πνεύμονες.

Η ποσότητα του κοροναϊού της Ουχάν φαίνεται να είναι υψηλότερη στους πνεύμονες από ό,τι στη μύτη ή στο λαιμό. Αν ο ιός στους πνεύμονες αποβληθεί, θα μπορούσε ενδεχομένως να εξαπλωθεί μέσω μικρών αερομεταφερόμενων σωματιδίων, τα οποία εισπνέονται στους πνεύμονες του λήπτη.

Πώς εξαπλώθηκε ο ιός τόσο γρήγορα;

Η συνεχιζόμενη αύξηση των κρουσμάτων στην Κίνα από τις 18 Ιανουαρίου – παρά την καραντίνα, τις παρατεταμένες διακοπές, τις απαγορεύσεις ταξιδίων και την απαγόρευση του εμπορίου άγριων ζώων – μπορεί να εξηγηθεί από διάφορους παράγοντες ή από έναν συνδυασμό αυτών:

• Αυξημένα ταξίδια για το Νέο Έτος, με αποτέλεσμα τη διάδοση κρουσμάτων στην Κίνα και σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα ταξίδια είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην εξάπλωση λοιμώξεων.
• Ασυμπτωματικές μεταδόσεις μέσω παιδιών και νέων. Τέτοιες μεταδόσεις δεν ανιχνεύονται από την ανίχνευση επαφών, επειδή οι υγειονομικές αρχές μπορούν να ανιχνεύσουν μόνο τις επαφές ατόμων που είναι εμφανώς άρρωστοι.
• Αυξημένη ανίχνευση, εξέταση και ανακοίνωση κρουσμάτων. Έχει υπάρξει αυξημένη ικανότητα γι’ αυτό από γιατρούς και νοσηλευτές που έρχονται από όλη την Κίνα για να βοηθήσουν στην Ουχάν.
• Σημαντική μετάδοση από άτομο σε άτομο
• Συνεχιζόμενη περιβαλλοντική ή ζωική έκθεση σε μια πηγή μόλυνσης.

Ωστόσο, με μια σύντομη περίοδο επώασης, μία έως δύο ημέρες, εάν ο κοροναϊός της Ουχάν ήταν εξαιρετικά μεταδοτικός, θα περίμενε κανείς να έχει ήδη δει εκτεταμένη μετάδοση ή κρούσματα σε άλλες χώρες.

Αντίθετα, η αύξηση της μετάδοσης πιθανόν οφείλεται σε ένα συνδυασμό των ανωτέρω παραγόντων, σε διαφορετικούς βαθμούς. Η κατάσταση αλλάζει καθημερινά και πρέπει να αναλύουμε τα δεδομένα μετάδοσης αμέσως μόλις καταστούν διαθέσιμα.