Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τον πληθωρισμό

Σε μια υγιή οικονομία, οι τιμές τείνουν να ανεβαίνουν – μια διαδικασία που ονομάζεται πληθωρισμός.

Αν και μπορεί να μη σας αρέσει αυτό ως καταναλωτής, η μετριοπαθής αύξηση των τιμών είναι ένα σημάδι μιας υγιούς, αναπτυσσόμενης οικονομίας. Και, ιστορικά τουλάχιστον, οι μισθοί τείνουν να ανεβαίνουν περίπου με τον ίδιο ρυθμό κατά τις περιόδους πληθωρισμού.

Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ βλέπει τον πληθωρισμό της τάξεως του 2% ως ιδανικό για την οικονομία, που είναι περίπου το σημερινό του επίπεδο. Αλλά ορισμένοι οικονομολόγοι, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της Fed, ανησυχούν ότι η οικονομία αποδυναμώνεται, και αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα να πέσει ο πληθωρισμός κάτω από τον στόχο της – κάτι που θα ήθελε να αποφύγει. Τα τελευταία δεδομένα, από τις 12 Ιουνίου, υποδηλώνουν ότι αυτό μπορεί να συμβαίνει.

Ως αποτέλεσμα, υπάρχει αυξανόμενη φημολογία ότι η Fed θα μειώσει τα επιτόκια για να δώσει ώθηση στην οικονομία, γεγονός που θα ωθήσει εμμέσως περισσότερο τον πληθωρισμό. Το πρόβλημα είναι ότι ο υπερβολικά μεγάλος πληθωρισμός μπορεί επίσης να είναι κακό πράγμα.

Έχω μελετήσει πώς ο πληθωρισμός επηρεάζει τις αγορές επί πολλά χρόνια.Επιτρέψτε μου να εξηγήσω τι είναι – και γιατί η Fed έχει μια σκληρή δουλειά μπροστά της.

Τι είναι ο πληθωρισμός;

Ο πληθωρισμός ορίζεται ως ο ρυθμός μεταβολής των τιμών των πάντων, από ένα σαπούνι μέχρι το κόστος μιας οφθαλμολογικής εξέτασης.

Στις ΗΠΑ, το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο μέτρο του πληθωρισμού βασίζεται σε κάτι που ονομάζεται δείκτης τιμών καταναλωτή. Με απλά λόγια, ο δείκτης είναι η μέση τιμή ενός καλαθιού αγαθών και υπηρεσιών που συνήθως αγοράζουν τα νοικοκυριά. Συχνά χρησιμοποιείται για να καθορίσει τις αυξήσεις των μισθών ή για να προσαρμόσει την πρόνοια για τους συνταξιούχους. Η μεταβολή από έτος σε έτος είναι αυτό που ονομάζουμε ρυθμός πληθωρισμού.

Η τρέχουσα μεταβολή του δείκτη είναι περίπου 2%. Αλλά αυτό είναι ένας μέσος όρος σε μια σειρά κατηγοριών. Για παράδειγμα, κατά το τελευταίο έτος, η τιμή των προϊόντων καπνού αυξήθηκε κατά 4,6%, ενώ η τιμή των ειδών ένδυσης μειώθηκε κατά 3%. Σαφώς, η πραγματική αλλαγή στο κόστος ζωής θα διαφέρει από άτομο σε άτομο, ανάλογα με το πώς ξοδεύουν τα χρήματά τους.

Τα πιο πρόσφατα στοιχεία από το Γραφείο Εργασίας έδειξαν ότι ο μέσος πληθωρισμός ήταν πολύ χαμηλότερος από τον αναμενόμενο τον Μάιο, ένα ανησυχητικό σημάδι ότι η οικονομία μπορεί να αναπτύσσεται πολύ αργά.

Ένα μετριοπαθές ποσοστό πληθωρισμού γενικά θεωρείται ότι αποτελεί ένδειξη μιας υγιούς οικονομίας, διότι καθώς η οικονομία μεγαλώνει, η ζήτηση για αγαθά αυξάνεται. Αυτή η αύξηση της ζήτησης ωθεί τις τιμές λίγο υψηλότερα, καθώς οι προμηθευτές προσπαθούν να παράξουν περισσότερα από τα πράγματα που θέλουν να αγοράσουν οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις. Οι εργαζόμενοι ωφελούνται επειδή αυτή η οικονομική ανάπτυξη οδηγεί σε αύξηση της ζήτησης εργασίας, και ως εκ τούτου, οι μισθοί συνήθως αυξάνονται.

Τέλος, αυτοί οι εργαζόμενοι με υψηλότερους μισθούς βγαίνουν και αγοράζουν περισσότερα πράγματα, κι έτσι αυτός ο «ενάρετος» κύκλος συνεχίζεται. Ο πληθωρισμός δεν τα προκαλεί πραγματικά όλα αυτά – είναι απλώς το σύμπτωμα μιας υγιούς, αναπτυσσόμενης οικονομίας.

Αλλά όταν ο πληθωρισμός είναι πολύ χαμηλός – ή υπερβολικά υψηλός – ένας «κακός» κύκλος μπορεί να πάρει τη θέση του.

Γιατί ο χαμηλός πληθωρισμός είναι κακός

Ο πολύ χαμηλός πληθωρισμός δηλώνει συνήθως ότι η ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες είναι χαμηλότερη από ό,τι θα έπρεπε, και αυτό τείνει να επιβραδύνει την οικονομική ανάπτυξη και να μειώνει τους μισθούς. Αυτή η χαμηλή ζήτηση μπορεί ακόμη και να οδηγήσει σε ύφεση, με αύξηση της ανεργίας – όπως είδαμε πριν από μια δεκαετία κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης.

Ο αποπληθωρισμός, ή η πτώση των τιμών, είναι ιδιαίτερα κακός. Όταν οι τιμές μειώνονται, οι καταναλωτές θα καθυστερήσουν τις αγορές. Για παράδειγμα, γιατί να αγοράσετε ένα νέο πλυντήριο σήμερα αν μπορείτε να περιμένετε μερικούς μήνες για να το πάρετε φθηνότερα;

Ο αποπληθωρισμός αποθαρρύνει επίσης τον δανεισμό, επειδή οδηγεί σε χαμηλότερα επιτόκια. Οι δανειστές συνήθως δεν θέλουν να δανείζουν χρήματα σε τιμές που τους δίνουν μια πολύ μικρή απόδοση.

Ευτυχώς, ο αποπληθωρισμός είναι σπάνιος στις ανεπτυγμένες οικονομίες.

Και πάρα πολλά μπορεί να είναι ακόμα χειρότερα

Αλλά η σωστή ισορροπία δεν είναι εύκολη. Ο υπερβολικός πληθωρισμός μπορεί να προκαλέσει τα ίδια προβλήματα με τον χαμηλό πληθωρισμό.

Αν παραμείνει ανεξέλεγκτος, ο πληθωρισμός μπορεί να επιταχυνθεί, γεγονός που θα μπορούσε να προκαλέσει ταχεία επιβράδυνση της οικονομίας και αύξηση της ανεργίας. Ο συνδυασμός του αυξανόμενου πληθωρισμού και της ανεργίας ονομάζεται stagflation (στασιμοπληθωρισμός) και προκαλεί φόβο σε οικονομολόγους, κεντρικούς τραπεζίτες και σχεδόν όλους τους άλλους. Είναι αυτό που μπορεί να μετατρέψει ξαφνικά μια οικονομική άνθηση σε ύφεση, όπως είδαν οι Αμερικανοί στα τέλη της δεκαετίας του 1970.

Η Fed κατόρθωσε να μειώσει τον πληθωρισμό σε κανονικά επίπεδα μόνο μετά την άνοδο των βραχυπρόθεσμων επιτοκίων στα επίπεδα-ρεκόρ του 20% το 1979 .

Μια πράξη εξισορρόπησης

Γι ‘αυτό, επιστρέφοντας στην τρέχουσα κατάσταση, η Fed πρέπει να βαδίσει προσεκτικά.

Η μείωση των επιτοκίων πρέπει τώρα να ενισχύσει την οικονομία των ΗΠΑ, αλλά ρισκάρει να οδηγήσει τον πληθωρισμό πέρα από τα «υγιή» επίπεδα. Αν η Fed δεν κάνει τίποτα, ο πληθωρισμός μπορεί να μειωθεί καθώς θα επιβραδύνεται η οικονομική ανάπτυξη. Οποιαδήποτε διαδρομή θα μπορούσε να οδηγήσει σε ύφεση.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Fed είναι συνήθως πολύ προσεκτική.