Όταν πληροφορήθηκα ότι ο μεγαλύτερος δημοπράτης έργων τέχνης στον κόσμο, ο άνθρωπος που έχει την ικανότητα να ανεβάσει την τιμή πώλησης ενός έργου σε εξαιρετικά ψηλά επίπεδα, συλλέκτης ο ίδιος, αλλά και επιμελητής και art dealer και φωτογράφος και DJ, επρόκειτο να έλθει στην Αθήνα, ζήτησα από την Ελληνίδα διάσημη γλύπτρια Mara Karetsos, που ήταν εκείνη που θα τον έφερνε, να του πάρω μια συνέντευξη για να μάθω μερικά περισσότερα πράγματα για εκείνον από τον ίδιο, γιατί τον θεωρούσα μύθο της τέχνης, αφού το όνομά του είναι παγκοσμίως τόσο γνωστό και διάσημο.

Είναι διάσημος για τις επιδόσεις του στη διάρκεια των δημοπρασιών, πράγμα που του έδωσε τον τίτλο «Mick Jagger των δημοπρασιών».

1

Πρόκειται για τον Ελβετό Simon de Pury, ο οποίος έδωσε στην κατάμεστη αίθουσα της Παλαιάς Βουλής μια διάλεξη με θέμα «Ο Κόσμος της Τέχνης» για το Κέντρο Πολιτισμού & Επιστήμης Mara Karetsos.

Πράγματι, λοιπόν, η Μάρα μου έκλεισε ραντεβού για τη συνέντευξη στον Αστέρα της Βουλιαγμένης, λίγες ώρες πριν από τη διάλεξή του.

Ο Simon de Pury με τη Mara Karetsos
Ο Simon de Pury με τη Mara Karetsos

 

Στην ώρα του στο ραντεβού, σαν ελβετικό ρολόι, μας περίμενε στο lobby του Αρίωνα και ως σωστός επαγγελματίας δεν καθυστέρησε καθόλου να ξεκινήσει την κουβέντα μας πίνοντας ένα εσπρέσσο.

Ο Simon de Pury με τη δημοσιογράφο Βίκυ Παλαιολόγου
Ο Simon de Pury με τη δημοσιογράφο Βίκυ Παλαιολόγου

 

Η πρώτη μου ερώτηση ήταν γιατί έχει τον τίτλο του «Mick Jagger των δημοπρασιών».

«Πριν από πολύ καιρό έκανα μια πώληση στα Hamptons, στο Watermill Center του Robert Wilson. (Εδώ να σημειώσουμε ότι το Watermill Center είναι ένα Κέντρο για τις τέχνες και την ανθρωπότητα στο Water Mill της Νέας Υόρκης και ιδρύθηκε το 1992 από τον καλλιτέχνη και σκηνοθέτη Robert Wilson). Εκεί ήταν και ο Bob Colacello, ο αρχισυντάκτης του περιοδικού Interview του Andy Warhol, o οποίος, όταν με παρουσίασε, είπε: “Τώρα δίνω τον λόγο στον Simon de Pury, τον «Mick Jagger των δημοπρασιών» και μετά έμεινε και επαναλαμβανόταν και δεν έκανα τίποτα για να αποτρέψω τους ανθρώπους από το να το χρησιμοποιήσουν, γιατί έχω μεγάλο θαυμασμό για τον Mick Jagger. Έχω εμμονή με τη μουσική και έχω δει πολλές φορές τους Rolling Stones και νομίζω ότι ο Mick Jagger είναι ένα πραγματικά εκπληκτικό μοναδικό φαινόμενο και είναι τώρα καλύτερος από ποτέ», λέει.

«Όπως είπα, επειδή έχω εμμονή με τη μουσική και είχα δύο αδέλφια που ήταν πολύ καλά στη μουσική χωρίς να έχουν κάνει μαθήματα. Και οι δύο έπαιζαν πολύ καλά στο πιάνο και ένας από τους δύο αδελφούς μου έπαιζε επίσης τρομπέτα πολύ καλά, αλλά ήταν εντελώς αυτοδίδακτος και έτσι οι γονείς μου είπαν ότι εγώ θα έπαιρνα μαθήματα, αλλά έχω πολύ κακές αναμνήσεις από αυτά τα μαθήματα, γιατί είχα έναν δάσκαλο πιάνου που είχε ένα χάρακα και με χτύπαγε στα δάκτυλα, πράγμα που, δυστυχώς, με αποθάρρυνε από το να συνεχίσω αυτό το μονοπάτι», εξομολογείται.

Ο Simon de Pury με τη δημοσιογράφο Βίκυ Παλαιολόγου
Ο Simon de Pury με τη δημοσιογράφο Βίκυ Παλαιολόγου

 

«Όταν έγινα 60 χρονών, είπα στον εαυτό μου ότι δεν ξέρω πως να παίξω ένα όργανο, αλλά ακούω μουσική από το πρωί μέχρι το βράδυ, γι’ αυτό θα ήθελα να γίνω DJ και έκανα την πρώτη μου εμφάνιση ως DJ στο Βερολίνο», προσθέτει.

«Έχω πέντε παιδιά και τα τέσσερα είναι ενήλικα. Ήταν πολύ αμήχανα και είπαν ότι είναι τρομερό ο πατέρας μας να είναι DJ, όμως ήταν εκείνα που χόρευαν. Έτσι, όταν τελείωσα και γύρισα στο σπίτι είπα: “Ακούστε, μπορεί να ντρέπεστε να έχετε πατέρα DJ, αλλά όχι αρκετά για να μην χορέψετε», περιγράφει.

«Μια άλλη φορά που έκανα μια δημοπρασία για έρανο για το Μουσείο του Μονάχου, κατά τη διάρκεια του δείπνου έκανα τη δημοπρασία και στη συνέχεια, με το τελευταίο χτύπημα του σφυριού, πήγα κατευθείαν στο πικάπ και ο κόσμος σηκώθηκε να χορέψει. Το ίδιο έγινε και στο Λονδίνο, σε μια δημοπρασία για τους Young Friends της Tate Gallery, όπου οι παραβρισκόμενοι χόρεψαν μέχρι αργά», συμπληρώνει.

Και συνεχίζει: «Αντίθετα, μια φίλη που είναι 80 ετών και είχε δείπνο στο σπίτι της μού ζήτησε να κάνω τον DJ. Της είπα ότι δεν είναι και τόσο καλή ιδέα, αλλά εκείνη επέμεινε. Ξεκίνησα με το πρώτο κομμάτι και, πριν τελειώσει, όλοι οι καλεσμένοι είχαν ήδη φύγει. Έτσι, μία εβδομάδα αργότερα έκανα στην Ιταλία τα 30ά γενέθλια του Eugenio Reri Baudengo, η μητέρα του οποίου έχει ένα πολύ σημαντικό ίδρυμα, αφιερωμένο στη σύγχρονη τέχνη. Προειδοποίησα τους καλεσμένους πριν ξαναζήσω αυτήν την καταστροφή, που έδιωξα όλους τους καλεσμένους, και εκεί, ευτυχώς, λειτούργησε πολύ καλά και χόρεψαν όλοι».

«Είναι κάτι που μου αρέσει, όπως με τις δημοπρασίες, γιατί δεν μπορείς να προετοιμασθείς. Είναι αυθόρμητο. Ανάλογα με τη διάθεση του κόσμου, πρέπει να μπεις στον ίδιο δρόμο», εξηγεί.

Simon de Pury

Ο Simon de Pury ξεκίνησε την καριέρα του μετά τις σπουδές που έκανε στο Πανεπιστήμιο Τεχνών του Τόκιο, όπου σπούδασε την τεχνική της Ιαπωνικής Ζωγραφικής σε ελβετικό Οίκο δημοπρασιών, ενώ μετά από σπουδές που έκανε στο Sotheby’s Institute άρχισε να δουλεύει στον οίκο δημοπρασιών Sotheby’s τη δεκαετία του ’70 στο Λονδίνο και στο Μονακό, ενώ αργότερα άνοιξε τα γραφεία της Γενεύης και το 1986 έγινε Πρόεδρος της Sotheby’s Europe και παγκόσμιος chief auctioneer.

Στα 16 χρόνια που δούλεψε στου Sotheby’s έκανε τις μεγαλύτερες πωλήσεις στο Λονδίνο, στη Νέα Υόρκη και αλλού. Όταν πούλησε τη δική του εταιρεία, Philips, το 2012, νόμιζα ότι θα ήταν η τελευταία φορά που κρατούσε το σφυρί.

«Περιέργως, τώρα που θα γίνω 74 χρονών, κάνω περισσότερες πωλήσεις από πριν, αλλά οι περισσότερες είναι για φιλανθρωπικούς σκοπούς», επισημαίνει.

Ο Simon de Pury γεννήθηκε στη Βασιλεία, από όπου μάλιστα ήλθε στην Αθήνα, αφού επισκέφθηκε την περίφημη Art Basel που έγινε την περασμένη εβδομάδα εκεί.

«Είναι η πεντηκοστή πέμπτη φορά που επισκέφθηκα την Art Basel!!! Και τα είδα όλα. Φέτος ήταν μια πιο ήσυχη χρονιά. Λιγότεροι άνθρωποι, αλλά πολλοί Ασιάτες και πολλές δραστηριότητες και παράλληλες εκθέσεις στο Ίδρυμα Bayeler. Εξάλλου ολόκληρη η πόλη δονείται στη διάρκεια του Art Basel. Είναι μια μικρή όμορφη πόλη η Βασιλεία, αλλά μια πόλη που είναι ανοικτή στην τέχνη και τον πολιτισμό.  Εξάλλου στη Βασιλεία έγινε το πρώτο μουσείο Τέχνης στην Ευρώπη», διηγείται.

«Θυμάμαι, όταν ήμουν μικρός, υπήρξε η περίφημη ψήφος. Υπήρχε ένας συλλέκτης που ήθελε να πουλήσει δύο πίνακες του Picasso και η πόλη αποφάσισε ότι ήθελε να αγοράσει αυτούς τους πίνακες. Για να μη φύγουν οι πίνακες από τη Βασιλεία, έγινε ψηφοφορία. Ο λαός ψήφισε. Οι πολίτες της πόλης ψήφισαν. Ο Picasso ήταν τόσο ευχαριστημένος που κάλεσε τον Διευθυντή του Μουσείου, ο οποίος ήταν γαμπρός του Marc Chagall, και δώρισε άλλους πέντε πίνακες στο Μουσείο της Βασιλείας!», θυμάται.

«Ποια είναι η πιο έντονη εμπειρία σας από μια δημοπρασία που έχετε κάνει και έχετε πουλήσει έργο σε τιμή ρεκόρ;», τον ρωτάω.

«Το καθήκον ενός δημοπράτη είναι να προσπαθήσει να πουλήσει κάθε αντικείμενο στην καλύτερη δυνατή τιμή κατά τη στιγμή της δημοπρασίας.  Προφανώς, για εμπορικές πωλήσεις, για κάθε καλλιτέχνη προσπαθούμε να καταρρίψουμε το ρεκόρ αυτού του καλλιτέχνη.  Αλλά η δημοπρασία είναι ομαδικό άθλημα. Αγαπώ το ποδόσφαιρο και νοιώθω ότι… ένας επιθετικός δεν μπορεί να κάνει τίποτα αν δεν του πασάρεις την μπάλα. Δεν μπορεί να σκοράρει. Ένας δημοπράτης δεν μπορεί να κάνει τιμές ρεκόρ αν δεν έχει μια καλή ομάδα που να τον βοηθά να πουλήσει, να δημιουργήσει ενδιαφέρον για τα έργα που δημοπραττεί. Έτσι, κάθε φορά που καταφέρνουμε να πάρουμε ένα πραγματικά καλό αποτέλεσμα για ένα έργο, είμαστε πολύ χαρούμενοι. Και το ίδιο ισχύει και για τις φιλανθρωπικές πωλήσεις. Για τα πολιτιστικά, ιατρικά ή άλλα φιλανθρωπικά ιδρύματα που επικοινωνούν μαζί μου για να κάνουν πωλήσεις είναι ένα είδος υπερηφάνειας να προσπαθώ να συλλέξω το μέγιστο», λέει.

«Κι έτσι, όταν οι άνθρωποι με ρωτούν ποια είναι η πιο συναρπαστική πώληση, είναι πάντα η επόμενη. Επειδή πρέπει να μείνεις. Γι’ αυτό είναι σαν το ποδόσφαιρο. Γιατί ακόμα κι αν έχεις κερδίσει τα δύο ή τρία τελευταία παιχνίδια, δεν σημαίνει τίποτα. Δεν σημαίνει ότι θα κερδίσετε και το επόμενο παιχνίδι. Οπότε πρέπει να είμαστε απόλυτα συγκεντρωμένοι στο επόμενο ματς. Και το επόμενο παιχνίδι είναι το πιο σημαντικό παιχνίδι της ζωής μας», υπογραμμίζει.

«Είχα την τύχη να γνωρίσω και να συνεργαστώ κατά τη διάρκεια της ζωής μου με αρκετούς Έλληνες συλλέκτες και να γνωρίζω τη χώρα σας που επισκέπτομαι όποτε μπορώ. Μόλις έφτασα στην Αθήνα, αισθάνθηκα αμέσως καλύτερα. Και αυτό είναι πολύ περίεργο. Φτάσαμε χθες με την Carol (η σύντροφός του είναι η Carol Asscher, της οικογένειας αδαμαντοπωλών με τη γνωστή κοπή διαμαντιού Asscher) και αμέσως είχαμε αυτό το αίσθημα ευεξίας. Νομίζω ότι η αγάπη για την ομορφιά και αυτή η φινέτσα είναι πραγματικά μέρος του ελληνικού DNA. Και αυτό είναι υπέροχο. Νομίζω ότι είμαστε πολύ τυχεροί που έχουμε την Ελλάδα που μπορεί να μας δώσει το πλεονέκτημα αυτού του πολιτισμού, αυτής της αίσθησης, που είναι έμφυτη στους Έλληνες. Και όταν η Μάρα Καρέτσος με ρώτησε αν ήθελα να έλθω, αν μπορούσα να της κάνω μια διάλεξη  για την τέχνη, της είπα αμέσως “ναι”».

«Νομίζω ότι η τέχνη είναι το καλύτερο πράγμα που μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος και γι’ αυτό πάντα επιδιώκω την τέχνη. Νομίζω ότι μέσω του πολιτισμού δημιουργούμε δεσμούς, γέφυρες, δηλαδή μια κουλτούρα που μας επιτρέπει να γνωρίσουμε καλύτερα τους ανθρώπους που έχουν ένα διαφορετικό υπόβαθρο, όπου όλα είναι διαφορετικά και αυτή είναι η περιέργεια της γνώσης άλλων πολιτισμών είναι αυτό που φέρνει τους ανθρώπους κοντά. Γι’ αυτό νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό να μάθουμε και να αναπτύξουμε αυτήν τη δίψα να ανακαλύψουμε τον πολιτισμό και είχα την τύχη στο παρελθόν να επισκεφθώ αρχαιολογικούς χώρους και να ταξιδέψω λίγο στην Ελλάδα».

Και μετά από αυτά, βγήκε στη βεράντα του Αρίωνα για να θαυμάσει το γαλάζιο της θάλασσας, πριν ξεκινήσει για την Αθήνα για τη διάλεξη που μας κράτησε δύο ώρες καρφωμένους στις θέσεις μας.