Αποκαλυπτικά στοιχεία: Το μεγαλύτερο ξεπούλημα ελληνικών μετοχών από ξένους παίκτες στην τελευταία 10ετία

Οι εκρήξεις πολλαπλών συναισθημάτων είναι το συστατικό στοιχείο για το «μακρύ ταξίδι της μέρας μέσα στη νύχτα» του νομπελίστα δραματουργού Ευγένιου Ο’ Νηλ.

Αν και το εμβληματικό αυτό θεατρικό έργο έχει γραφτεί πριν από 8 δεκαετίες, εν τούτοις ο τίτλος του μπορεί να αποδώσει και το σημερινό ψυχόδραμα που βιώνει η χρηματιστηριακή αγορά της Αθήνας. Μια αγορά βυθισμένη στο σκοτάδι της απαξίωσης, που ταξιδεύει τρεκλίζοντας προς το άγνωστο…

Όπως όλα δείχνουν η Αχίλλειος πτέρνα για το ελληνικό χρηματιστήριο είναι οι ξένοι επενδυτές. Που, από ευχή, έχουν γίνει η μεγάλη κατάρα της αγοράς… Κάτι το οποίο πιστοποιείται από το συνεχιζόμενο ξεπούλημα των μετοχών. Με τους ξένους παίκτες να προχωρούν στις πιο επιθετικές πωλήσεις των τελευταίων 10 ετών…

Οι συνολικές, καθαρές, εκροές των ξένων από το αθηναϊκό χρηματιστήριο διαμορφώθηκαν στα 567,7 εκατ. ευρώ στο 9μηνο της εφετινής, δύσμοιρης χρονιάς. Διάστημα κατά το οποίο τα διεθνή χαρτοφυλάκια, που εδρεύουν σε 57 χώρες, πούλησαν ελληνικές μετοχές αξίας 6,4617 δισ., ενώ η αξία εκείνων που αγοράστηκαν ήταν 5,894 δισ. ευρώ. Με συνέπεια να έχει δημιουργηθεί η μεγάλη τρύπα των εκροών.

Τα στοιχεία αυτά δείχνουν τον αρνητισμό, ο οποίος και αποτελεί την κυρίαρχη τάση ανάμεσα στους αλλοδαπούς επενδυτές. Εξηγώντας έτσι την έντονα πτωτική πορεία των τιμών, για τη συντριπτική πλειονότητα των μετοχών.

Οι μέχρι τώρα, καθαρές πωλήσεις των ξένων είναι οι μεγαλύτερες που έχουν καταγραφεί στην ελληνική αγορά από το μνημονιακό 2010… Όταν και το σύνολο των εκροών, σε ετήσια βάση είχε φτάσει τότε λίγο πάνω από το 1 δισ. ευρώ. Στα δύο επόμενα χρόνια (2011 και 2012) οι εκροές υποχώρησαν στα 262,2 και 83,8 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Για να υπάρξει από εκεί κι έπειτα μια επταετία (2013- 2019) στην οποία οι ξένοι ήταν σταθερά, καθαροί αγοραστές ελληνικών μετοχών.

Η εφετινή, βίαιη μεταβολή στη συμπεριφορά των ξένων παικτών μπορεί να έχει διάφορους λόγους και αίτια (πανδημία, ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, βεβαρημένη εικόνα στην οικονομία και το επιχειρηματικό, ακόμη και… υποτιμητική κερδοσκοπία) πλην όμως εκείνο που μετράει είναι το αποτέλεσμα. Και αυτό είναι εξόχως απογοητευτικό για το ελληνικό χρηματιστήριο, που βρίσκεται καιρό τώρα σε θέση ουραγού ανάμεσα σε όλες τις άλλες αγορές του πλανήτη.

Από τη στιγμή κατά την οποία μάλιστα τα ξένα χαρτοφυλάκια παραμένουν σε ρόλο μεγάλου πωλητή, δύσκολα μπορεί να έρθει μια βιώσιμη ανάκαμψη για τις ελληνικές μετοχές. Η μέχρι τώρα πορεία των οποίων δικαιώνει μόνο τους πωλητές, εκτός από λίγες, μεμονωμένες περιπτώσεις. Τα εγχώρια χαρτοφυλάκια είναι εκείνα που κατά κύριο λόγο απορροφούν τις πωλήσεις των ξένων, ωστόσο από μόνο του το ελληνικό στοιχείο δεν είναι σε θέση να ανεβάσει σε ψηλότερα επίπεδα το χρηματιστηριακό άρμα.

Η ακτινογραφία πωλητών και αγοραστών

Από τη αρχή της εφετινής χρονιάς έως τα τέλη του Σεπτεμβρίου, επενδυτές που έχουν τις φορολογικές τους έδρες σε 21 χώρας ήταν πωλητές ελληνικών μετοχών. Αποσύροντας κεφάλαια συνολικού ύψους 823,983 εκατ. ευρώ.

Στην αντιπέρα όχθη, επενδυτές από 36 χώρες ήταν καθαροί αγοραστές στο ελληνικό χρηματιστήριο, όπου και τοποθέτησαν 256,291 εκατ. ευρώ «φρέσκο» χρήμα. Το οποίο και φυσικά δεν μπόρεσε να αναχαιτίσει τη δύναμη των πωλητών.

Τα λονδρέζικα funds είναι μακράν οι μεγαλύτεροι πωλητές ελληνικών μετοχών, αφού από τους κωδικούς που εδρεύουν στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν γίνει καθαρές πωλήσεις, ύψους 431,1 εκατ. ευρώ. Η συγκεκριμένη πηγή των πωλήσεων έχει σημαντικό ειδικό βάρος για τις εξελίξεις στο χρηματιστήριο της Αθήνας καθότι οι Βρετανοί έχουν πραγματοποιήσει μέσα στο εφετινό 9μηνο το 51,9% των πωλήσεων και το 49,6% των αγορών, του συνόλου των ξένων επενδυτών.

Από εκεί και πέρα, δεύτερη δύναμη ανάμεσα στους πωλητές είναι οι Γερμανοί (με εκροές 161,6 εκατ. ευρώ) ενώ στην τρίτη θέση βρίσκεται το Λουξεμβούργο απ’ όπου προέρχονται εκροές 89,6 εκατ. ευρώ. Η Γαλλία, τα νησιά Κέιμαν (επιφανής έδρα των hedge funds), το Λιχτενστάιν, η Ιρλανδία, ο Καναδάς και η Λιβερία συμπληρώνουν την πρώτη δεκάδα.

Στην απέναντι πλευρά, οι επενδυτές από τη Τσεχία είναι οι μεγαλύτεροι αγοραστές. Με τις καθαρές τοποθετήσεις τους να ανέρχονται στα 73 εκατ. ευρώ. Καθαροί αγοραστές είναι και τα αμερικανικά χαρτοφυλάκια, από τα οποία όμως έχει προέλθει μια συγκριτικά μικρή εισροή κεφαλαίων (41,8 εκατ. ευρώ). Είναι βέβαια κοινό μυστικό ότι funds αμερικανικών συμφερόντων, χρησιμοποιούν ως έδρα τους και χώρες εκτός των ΗΠΑ. Σε κάθε περίπτωση, στις αμέσως επόμενες θέσεις με τους μεγαλύτερους αγοραστές βρίσκονται η Ισπανία, η Ελβετία, η Ολλανδία και η Κύπρος, στην οποία υπάρχουν πολλές εταιρείες συμφερόντων Ελλήνων επιχειρηματιών.

Οι Τούρκοι επενδυτές βάζουν «φρέσκο» χρήμα

Ανάμεσα πάντως στους καθαρούς αγοραστές κρύβεται και η έκπληξη της Τουρκίας… Γιατί σε αντίθεση με την κλιμακούμενη ένταση που καλλιεργεί ο Ερντογάν, οι Τούρκοι επενδυτές βάζουν «φρέσκο» χρήμα στην ελληνική αγορά. Λίγο μεν, αλλά δείχνει τις θετικές τους προσδοκίες.

Μέσα στους 9 μήνες του 2020, συνολικά 25 κωδικοί με φορολογική έδρα την Τουρκία αγόρασαν ελληνικές μετοχές αξίας 1,835 εκατ. ευρώ. Στο ίδιο διάστημα έγιναν πωλήσεις 1,151 εκατ. ευρώ από 19 κωδικούς της γειτονικής χώρας. Με συνέπεια να προκύπτουν καθαρές εισροές 683.577 ευρώ. Δίνοντας στην Τουρκία την 14^η θέση ανάμεσα στις 36 χώρες με καθαρές εισροές.

Στα τέλη του περασμένου Σεπτεμβρίου, η αξία των ελληνικών μετοχών που είχαν οι επενδυτές από την Τουρκία ήταν λίγο πάνω από το 1 εκατ. ευρώ. Μέγεθος το οποίο κατατάσσει την Τουρκία στην 67^η ανάμεσα στις 124 χώρες που έχουν μετοχική παρουσία στην Ελληνική αγορά.

Στην πρώτη θέση είναι οι επενδυτές από την Ολλανδία (με μετοχές αξία 4,2 δις ) και ακολουθούν βραχεία κεφαλή οι Η.Π.Α (4,1 δις), ενώ έπονται η Κύπρος, το Λουξεμβούργο, η Γερμανία, η Αγγλία και τα νησιά Κέιμαν.

Στην τελευταία θέση είναι το Πακιστάν και στην προτελευταία το Ουζμπεκιστάν, των οποίων η μετοχική παρουσία στην ελληνική αγορά είναι κάτω από 10 ευρώ…

Επί της ουσίας, οι ξένοι παίκτες με ισχυρά χαρτοφυλάκια και σημαντική συναλλακτική παρουσία στο ελληνικό χρηματιστήριο είναι λίγοι. Και πυκνώνουν τις τάξεις των μεγάλων πωλητών.