Πόπη Καλαϊτζή: Στην Ιατρική υπάρχουν ακόμη ειδικότητες που θεωρούνται «ανδρική υπόθεση»

Η Πόπη Καλαϊτζή είναι μια από εκείνες τις γυναίκες που καθημερινά «γίνεται λάστιχο» για να είναι συνεπής σε όλα όσα έχει αναλάβει. Και καταφέρνει να το κάνει με χαμόγελο.

Είναι γιατρός Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης και έχει ειδικευθεί στην Ιατρική του Τρόπου Ζωής. Είναι η μαμά του μικρού Γιάννη, σύζυγος του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστή Χατζηδάκη, πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Μαιευτικής / Γυναικολογικής Κλινικής Αρεταιείου Νοσοκομείου και επιστημονικά υπεύθυνη του πρώτου Ιατρείου Τρόπου Ζωής στην Ελλάδα, στην Ευρωκλινική Αθηνών.

Παράλληλα εργάζεται ως ακαδημαϊκή υπότροφος στην Πανεπιστημιακή Ογκολογική Κλινική στο Νοσοκομείο Αττικόν, στο ιατρείο υποστηρικτικής ιατρικής για γυναίκες με καρκίνο του μαστού και «τρέχει» και το διδακτορικό της στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ.

Στην κουβέντα μας μαζί της ομολογεί τι την πείραζε παλιότερα στη δουλειά και αναγνωρίζει ότι ακόμη και σήμερα υπάρχουν ιατρικές ειδικότητες μόνο για… άνδρες.

Κυρία Καλαϊτζή, ο χώρος της επιστήμης δίνει ίσες ευκαιρίες ανέλιξης σε άνδρες και σε γυναίκες;

Ενώ όλο και περισσότερες γυναίκες φοιτούν στα Πανεπιστήμια και σε πολλές Σχολές, συμπεριλαμβανομένων των Ιατρικών, οι γυναίκες που εισάγονται είναι περισσότερες από τους άνδρες, δε συμβαίνει το ίδιο στην επιστημονική εξέλιξη και στην έρευνα. Το έμφυλο χάσμα στην ηγεσία της Επιστήμης παραμένει σε παγκόσμιο επίπεδο. Λιγότερο από το 30% των ερευνητών παγκοσμίως είναι γυναίκες και υπάρχει ιδιαίτερη φυλετική ανισορροπία στα πεδία του STEM (Φυσικές Επιστήμες, Τεχνολογία, Μηχανική και Μαθηματικά).

Παρατηρείτε κάποιες διάφορες παλιότερα και τώρα;

Αν σκεφτεί κανείς ότι στην Ελλάδα γύρω στο ’70 οι γυναίκες ήταν λιγότερο από το ένα τρίτο των φοιτητών στα Πανεπιστήμια, ενώ ήδη από το 2000 έχουν γίνει σχεδόν τα 2/3, φαίνεται ότι έχουμε προχωρήσει σαφέστατα. Όσο, όμως, οι γυναίκες που σπουδάζουν περισσότερο, δεν προχωρούν αντίστοιχα στην έρευνα, σε διοικητικές θέσεις στην Επιστήμη, αμείβονται λιγότερο, δημοσιεύουν λιγότερο κ.ο.κ. δεν πρέπει να εφησυχάσουμε. Χαίρομαι να βλέπω όλο και περισσότερες γυναίκες Καθηγήτριες, Διευθύντριες, σε διοικητικές θέσεις σε επιστημονικούς φορείς, αυτές είναι γυναίκες που εμπνέουν και κινητροδοτούν τα νέα κορίτσια να τους μοιάσουν!

Έχει τύχει να νιώσετε αποκλεισμό ή να δεχτείτε προσβλητικά σχόλια στον ιατρικό χώρο, που δραστηριοποιείστε;

Όταν ήμουν νεότερη, με ενοχλούσε πραγματικά το «κοπελιά», η προσφώνηση που άκουγα περισσότερο ως γυναίκα γιατρός στα διάφορα δημόσια νοσοκομεία, που έχω εργαστεί. Μεγαλώνοντας, ομολογώ ότι άρχισε να με κολακεύει και το έριχνα στην πλάκα, λέγοντας «σας ευχαριστώ πάρα πολύ για το κομπλιμέντο σας, είμαι η γιατρός σας, σας ακούω..». Αποκλεισμό όχι, δεν έχω νιώσει και έχω μεγάλη εμπειρία σε δύο ειδικότητες, σε τουλάχιστον 6 δημόσια νοσοκομεία στην Ελλάδα και σε 2 μεγάλα νοσοκομεία στη Γερμανία και τώρα στην Ιατρική Σχολή και στο ελεύθερο επάγγελμα.

Πόσο ψηλά μπορεί να φτάσει μια γυναίκα στην ιεραρχία πιστεύετε;

Μία γυναίκα μπορεί να φτάσει όσο ψηλά ονειρεύεται! Αρκεί να μπορεί να το ονειρευτεί, βέβαια, και να μην περιορίζεται από τις γυάλινες οροφές. Θα μοιραστώ την προσωπική μου εμπειρία:

Είχα την τύχη να εκλεγώ ως η νεότερη νομαρχιακή σύμβουλος στα 23 μου και στα 27 μου η νεότερη Έπαρχος στην Ελλάδα και η πρώτη γυναίκα στην Επαρχία Λαγκαδά, στη Θεσσαλονίκη. Μέχρι εκείνη τη στιγμή ποτέ δε θεώρησα το φύλο μου ως μειονέκτημα, καθώς στη μέχρι τότε πορεία της ζωής μου ποτέ δεν το ένιωσα ως περιορισμό. Ήμουν πάντα μία άριστη μαθήτρια, πήρα υποτροφία για ένα υπέροχο σχολείο, το Ανατόλια, πέρασα στη σχολή που ονειρευόμουν, στην Ιατρική Θεσσαλονίκης, εκλέχτηκα στην πολιτική φοιτήτρια ακόμη, χωρίς να προέρχομαι από πολιτική οικογένεια.

Οφείλω, βέβαια, να ομολογήσω ότι, φτάνοντας ψηλά στην ιεραρχία ως γυναίκα σε νεαρή ηλικία, ο δρόμος δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα στη συνέχεια. Δεν θα ξεχάσω μία γυναίκα, που διηύθυνε μία μεγάλη τυροκομική επιχείρηση, όταν τη βράβευσα – μεταξύ άλλων σπουδαίων γυναικών της επαρχίας Λαγκαδά – που είπε στον λόγο της: Ευχαριστώ όλους τους άντρες που μου έβαλαν εμπόδια, που με αμφισβήτησαν κι έτσι κατάφερα να γίνω αυτό, που είμαι σήμερα!

Για να επανέλθω στο αρχικό ερώτημα, στην Ελλάδα μία γυναίκα είναι Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η Κατερίνα Σακελλαροπούλου, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Πρόεδρος είναι η Ursula von der Leyen, η οποία είναι, μάλιστα, συνάδελφός μου, γιατρός, και μητέρα 7 παιδιών! Από την καθημερινότητά μου στην Πανεπιστημιακή Παθολογική κλινική της Ιατρικής Σχολής στο Αττικό, εκεί που συνεργάζομαι ως ακαδημαϊκή υπότροφος, διευθύντρια είναι η Καθηγήτρια Αμάντα Ψυρρή, η οποία διευθύνει τη μεγαλύτερη κλινική στην Ελλάδα.

Τι πρέπει να έχουν στο μυαλό τους οι νέες γυναίκες, που θέλουν να ανελιχθούν στον χώρο της ιατρικής επιστήμης;

Να είναι καλές σε αυτό που κάνουν, να αγαπούν τη γνώση και να νοιάζονται για τον άνθρωπο. Να είναι χαρούμενες με τη δουλειά τους και να βελτιώνονται διαρκώς ως γιατροί και ως άνθρωποι. Και είμαι βέβαιη ότι, όπως εμείς είχαμε περισσότερες ευκαιρίες από τις παλαιότερες γενιές και λιγότερα εμπόδια, τα νέα κορίτσια τα περιμένει πεδίο δόξης λαμπρό! Έχω μεγάλη πίστη στις νέες συναδέλφους, συνεργάζομαι με πολλές, τις θαυμάζω και χαίρομαι που θα μας ξεπεράσουν!

Υπάρχουν στερεότυπα για τις γυναίκες γιατρούς;

Θα σας πω μια ιστορία: Ήμουν νέα ειδικευόμενη χειρουργικής και ως νέα έκανα τα «γερμανικά» ωράρια στα επείγοντα στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ της Θεσσαλονίκης. Όταν ηρεμούσαν κάπως τα πράγματα, ο παλαιότερος ειδικευόμενος μπορεί να πήγαινε να ξεκουραστεί. Όσες φορές  μπήκε ασθενής να εξεταστεί και ήμουν στη βάρδια εγώ μόνη μου με άνδρα νοσηλευτή, δεν υπήρξε ΟΥΤΕ ΜΙΑ περίπτωση, που να μην απευθυνθεί σε εκείνον με την προσφώνηση «γιατρέ μου», ενώ εγώ ήμουν πάντα «η αδελφή».

Σήμερα τα στερεότυπα είναι πολύ λιγότερα, αλλά ακόμη υπάρχουν ειδικότητες που θεωρούνται περισσότερο «ανδρική υπόθεση», όπως οι περισσότερες χειρουργικές ειδικότητες – ειδικά η γενική χειρουργική, ίσως με εξαίρεση τη χειρουργική μαστού ή η ουρολογία. Νομίζω φαντάζει ακόμη δύσκολο μία γυναίκα ουρολόγος να εξετάζει πχ τον προστάτη ενός άνδρα, ενώ την ίδια στιγμή είναι απόλυτα αναμενόμενο την αντίστοιχη γυναικολογική εξέταση να την κάνει άνδρας γυναικολόγος. Χαίρομαι και θαυμάζω τις συναδέλφους σε τέτοιες «ανδροκρατούμενες» μέχρι σήμερα ειδικότητες,  που καταρρίπτουν τα στερεότυπα και ανοίγουν τον δρόμο σε πολλές άλλες να ακολουθήσουν.

Διαβάστε επίσης:

Έλενα Χουλιάρα (AstraZeneca): Ως το 2030 έρχονται 20 νέα φάρμακα και αρνητικό αποτύπωμα άνθρακα

Σάντρα Ζαφειρακοπούλου: Η αγκαλιά που δεν θα ξεχάσει και οι ευχές των παιδιών