Μικρότερο κόστος ενεργειακής μετάβασης για τους προϋπολογισμούς των κρατών μελών, φέρνει ο μετριασμός των στόχων για το 2040 όπως και η προσθήκη ρήτρας αναθεώρησης, που προέκυψε από το χθεσινό Συμβούλιο υπουργών Περιβάλλοντος.

Μετά από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις όλη την ημέρα της Τρίτης και μέχρι το πρωί της Τετάρτης, οι υπουργοί ενέκριναν ομόφωνα το πολυαναμενόμενο σχέδιο του μπλοκ για το κλίμα, μετριάζοντας τους στόχους και υιοθετώντας τη ρήτρα αναθεώρησης για την οποία έδωσε μάχη ο υπουργός Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου.

1

Καθώς κάθε μείωση των εκπομπών ισοδυναμεί με κόστη για τις επιχειρήσεις, τα νοικοκυριά και τους προϋπολογισμούς των κρατών μελών που πρέπει να δώσουν κίνητρα και να στηρίξουν όσους πλήττονται, κάθε ευελιξία στο στόχο δίνει ανάσα στην οικονομία των κρατών. Ωστόσο, το πλαίσιο παραμένει πολύ απαιτητικό, για τα κράτη μέλη καλούνται να υιοθετήσουν δύσκολες πολιτικές ώστε αν εξασφαλίζεται η μείωση των εκπομπών. Και καθώς στη μείωση κατά 55% μέχρι το 2030, έχει συμπεριληφθεί η απολιγνιτοποίηση της ΔΕΗ χάρη στην οποία μειώθηκαν σημαντικά οι εκπομπές της χώρας, να πούμε ότι η επόμενη φάση μειώσεων θα είναι πολύ πιο δύσκολη για την Ελλάδα, αφού η απολιγνιτοποίηση θα έχει ολοκληρωθεί

Να θυμίσουμε ότι ο κλιματικός νόμος υποχρεώνει σε στροφή στην ηλεκτροκίνηση, σε υποκατάσταση των ορυκτών καυσίμων και μέσω των δικαιωμάτων ρύπων κάνει πράξη το “ο ρυπαίνων πληρώνει”. Όσο πιο φιλόδοξος γίνεται ο στόχος τόσο υψηλότερο είναι το κόστος για την εφαρμογή πολιτικών για την επίτευξή του.

Για παράδειγμα η εφαρμογή των δικαιωμάτων  ρύπων στα κτήρια και τις μεταφορές (ETS2) φέρνει ένα μεγάλο κόστος στους τομείς αυτούς για να εναρμονιστούν που τελικά μετακυλύεται στους καταναλωτές. Για το ETS2 αποφασίστηκε χθες να αναβληθεί η εφαρμογή του ένα χρόνο μετά, για το 2028.

Συγκεκριμένα, το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ αποφάσισε ότι:

1. Ο στόχος μείωσης των εκπομπών είναι 85% σε σχέση με το 1990, συν ένα επιπλέον 5% με χρήση διεθνών πιστωτικών μορίων (σε χώρες εκτός της ΕΕ).

2. Προστέθηκε ρήτρα επανεξέτασης του στόχου και της πορείας για την επίτευξή του, η οποία προβλέπει ρητά ότι: (α) θα ληφθούν υπόψη και οι κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις, (β) δύναται να θεσπίσει επιπλέον 5% ευελιξιών μέσω διεθνών πιστωτικών μορίων προς εκπλήρωση των εθνικών στόχων για τις εκπομπές, (γ) δύναται να αναθεωρηθεί και ο στόχος του 2040, ενώ τυχόν νέα μέτρα για την ενδυνάμωση των επιτρεπτικών όρων θα πρέπει να εξασφαλίζουν την κοινωνική συνοχή της ΕΕ, την ευημερία και την ανταγωνιστικότητα (πρόταση που από την αρχή των διαπραγματεύσεων υποστήριξε σθεναρά η Ελλάδα).

3. Τα διεθνή πιστωτικά μόρια για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αυξάνονται από 3% σε 5%, με δυνατότητα έναρξης πιλοτικής εφαρμογής ήδη από το 2031, αντί του 2036 που είχε προταθεί αρχικά, με πλήρη εφαρμογή το 2036.

4. Το ETS2, για κτίρια και οδικές μεταφορές, αναβάλλεται για ένα χρόνο, από το 2027 στο 2028, ενώ θα ληφθούν και μέτρα για την καλύτερη εφαρμογή του.

Επιπλέον, αποφασίστηκε ότι οι νομοθετικές προτάσεις που στο εξής θα εκπορεύονται από τον Κλιματικό Νόμο, θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη:

• Την κοινωνική συνοχή και τις θέσεις εργασίας.

• Την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και οικονομίας καθώς και τις εξαγωγές, με βάση τις εισηγήσεις της έκθεσης Ντράγκι.

• Την προώθηση της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας.

• Τη γεωγραφική ισορροπία, για πρόσβαση σε χρηματοδότηση και επενδύσεις.