Ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε σχέδια για την επιβολή δασμού ύψους 100% στις εισαγωγές ημιαγωγών, προκαλώντας παγκόσμιο προβληματισμό, καθώς η απόφαση αυτή έρχεται χωρίς να διευκρινιστεί ακόμη το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής της. Παράλληλα, δεσμεύτηκε να εξαιρέσει από τους δασμούς εταιρείες όπως η Apple, υπό την προϋπόθεση ότι θα μεταφέρουν την παραγωγή τους πίσω στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η ανακοίνωση έγινε από τον Λευκό Οίκο, παρουσία του διευθύνοντος συμβούλου της Apple, Τιμ Κουκ, σύμφωνα με το Bloomberg, ο οποίος αποκάλυψε την πρόθεση της εταιρείας να επενδύσει επιπλέον 100 δισεκατομμύρια δολάρια στην αμερικανική παραγωγή. Εταιρείες που θα επιδείξουν παρόμοια δέσμευση αναμένεται να εξαιρεθούν από τον νέο δασμό στα τσιπ, αν και θα επιβληθεί ξεχωριστός φόρος σε εισαγόμενα ηλεκτρονικά προϊόντα — από smartphone μέχρι αυτοκίνητα — που ενσωματώνουν ημιαγωγούς.

1

Η απροσδόκητη αυτή πρωτοβουλία προκαλεί νέες αναταράξεις στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού, η οποία ήδη βρίσκεται σε φάση αναδιάρθρωσης μετά από δεκαετίες εξάρτησης από την κινεζική παραγωγή. Η Apple προστέθηκε στον μακρύ κατάλογο εταιρειών — από την Taiwan Semiconductor Manufacturing (TSMC) μέχρι τη Nvidia — που έχουν ανακοινώσει επενδυτικά σχέδια άνω του 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων από την εκλογή του Τραμπ το 2024, σε μια προσπάθεια ευθυγράμμισης με τη βιομηχανική στρατηγική της αμερικανικής κυβέρνησης. Παρά το γεγονός ότι μεγάλο μέρος των κεφαλαίων προέρχεται από ήδη ανακοινωμένες ή μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις, η στροφή φαίνεται να αποδίδει.

Ο υπουργός Εθνικής Ανάπτυξης της Ταϊβάν, Liu Chin-ching, επιβεβαίωσε ότι η TSMC δεν θα υπόκειται στους νέους δασμούς, αν και κάποιες τοπικές επιχειρήσεις ενδέχεται να επηρεαστούν. Παρομοίως, ο υπουργός Εμπορίου της Νότιας Κορέας, Yeo Han-koo, δήλωσε ότι οι κατασκευαστές Samsung Electronics και SK Hynix δεν θα επιβαρυνθούν, καθώς έχουν ήδη δεσμευθεί για επενδύσεις σε αμερικανικό έδαφος.

«Θα επιβάλουμε πολύ υψηλούς δασμούς στους ημιαγωγούς, αλλά εταιρείες όπως η Apple, που ήδη κατασκευάζουν ή έχουν δεσμευτεί να κατασκευάσουν στις ΗΠΑ, δεν θα επιβαρυνθούν καθόλου», δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους.

Παρότι ο δασμός 100% ξεπερνά κατά πολύ τις προσδοκίες των αναλυτών, οι αγορές ηρέμησαν λόγω της υπόσχεσης για ευρείες εξαιρέσεις. Οι αμερικανικές αγορές κινήθηκαν ανοδικά, ενώ στην Ασία οι τεχνολογικές μετοχές παρουσίασαν μικτή εικόνα. Για την Apple και τον Τιμ Κουκ, η εξαίρεση αυτή θεωρείται σημαντική επιτυχία.

Από την TSMC έως τη φαρμακοβιομηχανία Eli Lilly, περισσότερες από δώδεκα μεγάλες εταιρείες έχουν ανακοινώσει νέα επενδυτικά σχέδια από τη νίκη του Τραμπ στις εκλογές, με στελέχη τους να επισκέπτονται πρώτα το Mar-a-Lago και κατόπιν τον Λευκό Οίκο.

Όπως γράφεις σήμερα το Bloomberg, ο επενδυτικός στρατηγικός Billy Leung της Global X ETFs, σημειώνει πως το το επενδυτικό κλίμα έχει ενισχυθεί χάρη στην ανακοίνωση της Apple και την εκτίμηση ότι ο νέος δασμός δεν θα πλήξει σε βάθος τις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες. Ο Leung πρόσθεσε ότι η συμμετοχή της TSMC στα σχέδια επέκτασης στις ΗΠΑ και η υποεκτίμηση της μετοχής της Apple υποστήριξαν την ανοδική αντίδραση των αγορών.

Ωστόσο, το ερώτημα παραμένει: ποια θα είναι η έκταση της φορολογικής πολιτικής Τραμπ στα ηλεκτρονικά προϊόντα, σε μια αγορά όπως αυτή των ΗΠΑ, που αποτελεί τη μεγαλύτερη καταναλωτική αγορά τεχνολογίας παγκοσμίως; Ο πρόεδρος έχει αφήσει να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να επιβάλει επιπρόσθετους δασμούς σε όλα τα προϊόντα που περιλαμβάνουν ημιαγωγούς, ήδη από την επόμενη εβδομάδα — κάτι που δυνητικά περιλαμβάνει από αυτοκίνητα και οικιακές συσκευές μέχρι ραδιόφωνα-ρολόγια.

Η νέα επένδυση των 100 δισ. δολαρίων της Apple θα περιλαμβάνει ένα καινούργιο πρόγραμμα παραγωγής, με σκοπό τη μεταφορά περισσότερου μέρους της αλυσίδας εφοδιασμού στις ΗΠΑ. Ανάμεσα στους βασικούς συνεργάτες βρίσκονται οι εταιρείες Corning, Applied Materials και Texas Instruments.

Η Corning, σύμφωνα με την Apple, θα αφιερώσει ένα ολόκληρο εργοστάσιο στο Κεντάκι στην κατασκευή γυαλιού για προϊόντα της Apple, αυξάνοντας κατά 50% το εργατικό της δυναμικό στην πολιτεία. Η ίδια εγκατάσταση είχε χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή του γυαλιού του πρώτου iPhone.

Η Apple είχε προηγουμένως δεσμευθεί να επενδύσει 500 δισεκατομμύρια δολάρια στις ΗΠΑ τα επόμενα τέσσερα χρόνια, επεκτείνοντας τις αρχικές δεσμεύσεις με επιπλέον 39 δισεκατομμύρια σε δαπάνες και 1.000 νέες θέσεις εργασίας ετησίως. Με τη νέα ανακοίνωση, η συνολική επένδυση αγγίζει πλέον τα 600 δισεκατομμύρια.

Στα ήδη προγραμματισμένα έργα περιλαμβάνονται η κατασκευή εργοστασίου διακομιστών στο Χιούστον, ένα κέντρο κατάρτισης προμηθευτών στο Μίσιγκαν και επεκτάσεις συνεργασίας με υπάρχοντες προμηθευτές στις ΗΠΑ.

Η εφαρμογή των εξαγγελθέντων δασμών ενδέχεται να έχει βαθύ αντίκτυπο στην τεχνολογική βιομηχανία, δεδομένου ότι πολλές κατασκευαστικές εταιρείες τσιπ δεν διαθέτουν δικές τους μονάδες παραγωγής. Τις εργασίες αυτές αναλαμβάνουν σε μεγάλο βαθμό εταιρείες όπως η TSMC και, σε μικρότερο βαθμό, η Samsung.

Η Apple γνωστοποίησε πως το εργοστάσιο της Samsung στο Όστιν του Τέξας θα προμηθεύει ημιαγωγούς στο πλαίσιο του νέου κατασκευαστικού σχεδίου. Παρόμοια, εταιρείες όπως η Nvidia και η AMD έχουν δεσμευτεί να αντλούν τσιπ από τις νέες εγκαταστάσεις της TSMC στην Αριζόνα. Ωστόσο, η εξάρτηση από την ανατολική Ασία παραμένει έντονη, καθιστώντας δύσκολη μια πλήρη μεταφορά της παραγωγής στις ΗΠΑ.

Παρά τις ενισχυμένες δεσμεύσεις, η πίεση από τον Τραμπ για την επιβολή δασμών συνεχίζεται. Η Apple αντιμετωπίζει επιπλέον προκλήσεις, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος σχεδιάζει την επιβολή δασμών ύψους 50% στην Ινδία — χώρα-κλειδί στην αλυσίδα παραγωγής της εταιρείας. Το πρώτο μισό των δασμών θα τεθεί άμεσα σε ισχύ, ενώ το υπόλοιπο θα εφαρμοστεί αργότερα, στοχεύοντας στην αποθάρρυνση αγορών ρωσικής ενέργειας από την Ινδία.

Ο Τιμ Κουκ έχει ασκήσει πίεση για την εξαίρεση των iPhone από τους δασμούς, καθώς η πλειοψηφία των συσκευών που πωλούνται στις ΗΠΑ κατασκευάζονται στην Ινδία, ενώ τα υπόλοιπα προϊόντα — όπως τα Apple Watch, iPad και MacBook — παράγονται στο Βιετνάμ, χώρα που έχει ήδη επιβαρυνθεί με δασμούς 20%.

Αν και οι λεπτομέρειες για τις εξαιρέσεις παραμένουν άγνωστες, ο Τραμπ χρησιμοποίησε την Apple ως παράδειγμα εταιρείας που ακολουθεί το επιθυμητό πρότυπο για να αποφύγει τις επιβαρύνσεις.

Παρά τις τεράστιες δεσμεύσεις της Apple, οι αμερικανικές αρχές επιμένουν ότι δεν επαρκούν για την πλήρη επιστροφή της παραγωγής στις ΗΠΑ. Νωρίτερα φέτος, ο Τραμπ απείλησε με δασμούς τουλάχιστον 25% στην Apple, αν δεν μεταφέρει την τελική συναρμολόγηση του iPhone στην αμερικανική επικράτεια.

Ο Κουκ απάντησε πως η τελική συναρμολόγηση θα εξακολουθήσει να γίνεται εκτός ΗΠΑ «για λίγο», ενώ υπογράμμισε ότι σημαντικά εξαρτήματα κατασκευάζονται ήδη εντός της χώρας. Ο Τραμπ, πάντως, εξέφρασε ικανοποίηση για τα σχέδια της εταιρείας:

«Δεν κάνει τέτοια επένδυση πουθενά αλλού στον κόσμο», δήλωσε. «Η Apple επιστρέφει στην Αμερική».