Το δημογραφικό πρόβλημα αποτελεί ίσως την πιο καθοριστική πρόκληση για το μέλλον της χώρας. Δεν πρόκειται για ένα ζήτημα στατιστικής ή αριθμών. Είναι μια υπαρξιακή απειλή που διαπερνά την κοινωνία, την οικονομία, την αγορά εργασίας και το ίδιο το κοινωνικό κράτος. Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι: ο πληθυσμός μειώνεται, η αναλογία εργαζόμενων προς συνταξιούχους επιδεινώνεται, και οι νέοι άνθρωποι συχνά καθυστερούν ή διστάζουν να κάνουν οικογένεια.

Το ερώτημα που τίθεται είναι απλό αλλά ουσιαστικό: τι κάνουμε ως πολιτεία, για να δώσουμε ξανά προοπτική στους νέους και ελπίδα στις γυναίκες που θέλουν να συνδυάσουν τη μητρότητα με την εργασία.

Η απάντηση στο δημογραφικό δεν μπορεί να είναι θεωρητική ή περιστασιακή. Απαιτεί θεσμικές τομές, κοινωνικές πολιτικές και συνέχεια στην εφαρμογή τους. Ως Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, αλλά και ως γυναίκα, εργαζόμενη μητέρα δύο μικρών παιδιών και πολιτικός που πιστεύει βαθιά στην κοινωνική συνοχή, έχω πλήρη συναίσθηση της ανάγκης για στοχευμένες, ουσιαστικές πολιτικές που θα στηρίζουν την οικογένεια, θα διευκολύνουν τις γυναίκες στην απόφαση να αποκτήσουν παιδιά και θα αποκαθιστούν την ισορροπία ανάμεσα στην εργασία και την προσωπική ζωή.

Στο Υπουργείο Εργασίας αντιλαμβανόμαστε ότι η έλλειψη εμπιστοσύνης στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, οι αμφιβολίες από τους νέους ανθρώπους για το αν θα πάρουν ποτέ σύνταξη ή όχι, είναι ένα αντικίνητρο, για να αποκτήσουν παιδιά.

Η απάντησή μας στο παραπάνω είναι το Τ.Ε.Κ.Α., το νέο Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ασφαλιστική μεταρρύθμιση των τελευταίων δεκαετιών, που αλλάζει ριζικά τον τρόπο λειτουργίας της επικουρικής σύνταξης για τους νέους εργαζόμενους.

Με το ΤΕΚΑ, κάθε ασφαλισμένος αποκτά προσωπικό λογαριασμό επικουρικής ασφάλισης. Οι εισφορές του αποταμιεύονται σε έναν «ατομικό κουμπαρά» και επενδύονται με όρους διαφάνειας, εποπτείας και ασφάλειας. Ο νέος εργαζόμενος γνωρίζει πλέον τι αποταμιεύει, βλέπει τις αποδόσεις, ελέγχει τη σύνταξή του. Αισθάνεται ενεργός συμμέτοχος του μελλοντικού του εισοδήματος.

Το ΤΕΚΑ αποτελεί τομή διαγενεακής δικαιοσύνης. Οι σημερινοί νέοι εργαζόμενοι δεν καλούνται απλώς να χρηματοδοτήσουν τις συντάξεις των τωρινών συνταξιούχων, αλλά χτίζουν το δικό τους μέλλον. Και αυτό είναι ένα κρίσιμο εργαλείο εμπιστοσύνης, σταθερότητας και προοπτικής, ειδικά σε μια εποχή όπου η σύνδεση των νέων με τους θεσμούς έχει τραυματιστεί.

Η ασφάλεια είναι το ένα σκέλος. Το άλλο, εξίσου κρίσιμο, είναι η στήριξη των γυναικών, των νέων ζευγαριών και της καθημερινότητας της οικογένειας. Δεν μπορούμε να ζητάμε από τους νέους ανθρώπους να κάνουν παιδιά όταν οι συνθήκες εργασίας, στέγασης, φροντίδας και υποδομών είναι αντίξοες. Ούτε μπορούμε να μιλάμε για ισότητα, όταν η μητρότητα εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται, σιωπηλά αλλά συστηματικά, ως επαγγελματικό «μειονέκτημα».

Γι’ αυτό, στο Υπουργείο Εργασίας, σχεδιάζουμε και εφαρμόζουμε ένα πλέγμα στοχευμένων πολιτικών υπέρ της συμφιλίωσης επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, με θετικό πρόσημο για τη μητέρα αλλά και για τον πατέρα:

Επεκτείναμε και ενισχύσαμε την ειδική άδεια μητρότητας από τους έξι στους εννέα μήνες σε όλες τις εργαζόμενες μητέρες.
Καθιερώσαμε άδεια πατρότητας και θεσμοθετήσαμε γονικές άδειες και για τους δύο γονείς, ώστε να ενισχυθεί το μοίρασμα της ευθύνης εντός της οικογένειας.
Παράλληλα, ενισχύουμε προγράμματα κατάρτισης και επανένταξης στην εργασία για γυναίκες που απομακρύνθηκαν προσωρινά από την αγορά, επενδύουμε στη γυναικεία επιχειρηματικότητα και ενθαρρύνουμε τις επιχειρήσεις να υιοθετούν κουλτούρα ισότητας.
Η δημογραφική κρίση δεν είναι θέμα θεωρητικό και δεν μπορεί να είναι ζήτημα ενός υπουργείου. Αφορά όλους. Για αυτό, είναι αναγκαίες η πολιτική συναίνεση και η κοινωνική συμμαχία. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είναι η πρώτη που θέτει το ζήτημα στην καρδιά της πολιτικής ατζέντας, όχι θεωρητικά αλλά με πράξεις, μεταρρυθμίσεις και στοχευμένες παρεμβάσεις.

Το ΤΕΚΑ, η στήριξη της εργαζόμενης μητέρας, οι πολιτικές για την οικογένεια δεν είναι επιμέρους μέτρα. Είναι κομμάτια μιας ενιαίας εθνικής στρατηγικής που στοχεύει στην πληθυσμιακή ανασυγκρότηση της χώρας. Δεν υπάρχει μαγική λύση. Υπάρχει, όμως, ο δρόμος της ευθύνης, της θεσμικής σοβαρότητας και της κοινωνικής συνοχής.