Τράπεζες: Από «κόσκινο» οι εκκρεμείς υποθέσεις για υπαγωγή στον νόμο Κατσέλη-Πιο αυστηρές οι δικαστικές αποφάσεις

Σε στενό μαρκάρισμα των εκκρεμών υποθέσεων του νόμου Κατσέλη προχωρούν οι τράπεζες θέτοντας σε λειτουργία από τα τέλη Οκτωβρίου την εφαρμογή για τον έλεγχο των αιτήσεων που εκκρεμούν προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσο οι δανειολήπτες που έχουν προσφύγει στην προστασία του νόμου πληρούν τα κριτήρια ή όχι.

Σε περίπτωση που δεν τα καλύπτουν η τράπεζα θα μπορεί να προσφεύγει στο δικαστήριο και να κάνει άμεση ανάκληση της προστασίας, ακόμη και αν η υπόθεση πρόκειται να δικαστεί πολύ αργότερα.

Η δυνατότητα αυτή προβλέφθηκε στο άρθρο 83 του νόμου 4605, δηλαδή το νόμο για την προστασία της πρώτης κατοικίας και δίνει το δικαίωμα στις τράπεζες να ελέγξουν όλα τα οικονομικά στοιχεία του αιτούντα και να ζητήσουν πρόωρα, δηλαδή πριν την εκδίκαση της υπόθεσης, την παύση της προστασίας, όταν δεν την δικαιούται.

Με τον τρόπο αυτό οι τράπεζες θωρακίζονται απέναντι στην καταχρηστική συμπεριφορά μεγάλης μερίδας δανειοληπτών και θέτουν σε εφαρμογή ένα ακόμη εργαλείο για την αποκάλυψη των στρατηγικών κακοπληρωτών. Ήδη άλλωστε τα περιθώρια για την καταχρηστική αξιοποίηση του νόμου Κατσέλη, έχουν περιοριστεί σημαντικά καθώς με βάση τα στοιχεία 6 στις 10 αποφάσεις που εκδίδονται το τελευταίο διάστημα από τα Ειρηνοδικεία της χώρας είναι αρνητικές για τον οφειλέτη.

Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία από το σύνολο των 126.000 αποφάσεων που έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα από την έναρξη ισχύος του νόμου το 2010, οι 55.000 είναι αρνητικές για τον οφειλέτη, δηλαδή είναι αποφάσεις που έχουν απορρίψει το αίτημά του για τη ρύθμιση της οφειλής του.

Η νέα τάση είναι ωστόσο οι απορριπτικές αποφάσεις να υπερτερούν αυτών που γίνονται αποδεκτές και καταλήγουν σε ένα είδος ρύθμισης. Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν ότι το εύρος της προστασίας που παρείχε μέχρι σήμερα ο νόμος Κατσέλη έχει περιοριστεί σημαντικά και πλέον οι αποφάσεις που βγαίνουν κατά του δανειολήπτη είναι περισσότερες σε σχέση με αυτές που είναι υπέρ του.

Μέχρι σήμερα

• έχουν εκδοθεί 126.000 οριστικές αποφάσεις εκ των οποίων 55.000 αρνητικές για τους οφειλέτες και 71.000 υπέρ τους

• εκκρεμούν προς εκδίκαση 65 – 70.000 υποθέσεις

• έχουν προσφύγει προς ρύθμιση 200.000 οφειλέτες με δάνεια αξίας 17 δισ. ευρώ

• έχουν ρυθμιστεί υπέρ του δανειολήπτη οφειλές αξίας 5 δισ. ευρώ

• έχει απορριφθεί η ρύθμιση οφειλών ύψους 5 δισ. ευρώ

• το 60% των αποφάσεων που εκδίδονται σήμερα είναι απορριπτικές, ποσοστό που αυξάνεται πάνω από το 70% όταν πρόκειται για οφειλέτες με εμπορική ιδιότητα.

Από την πλευρά των τραπεζών που παρακολουθούν στενά την εξέλιξη των υποθέσεων του νόμου Κατσέλη σημειώνουν ότι οι Δικαστές έχουν αποκτήσει πλέον εμπειρία στην εκδίκαση υποθέσεων που έχουν να κάνουν με την πτώχευση ιδιωτών ή μικροεμπόρων.

Η εμπειρία αυτή τους επιτρέπει να διακρίνουν όχι μόνο τις περιπτώσεις των στρατηγικών κακοπληρωτών, αλλά και εκείνες τις περιπτώσεις των νοικοκυριών ή των μικροεπαγγελματιών που επιχειρούν να κάνουν κατάχρηση των ευνοϊκών διατάξεων του νόμου απλώς και μόνο για να κερδίσουν χρόνο.

Δεν είναι τυχαίο ότι η βασική αιτία των απορριπτικών αποφάσεων από τα Ειρηνοδικεία είναι πλέον ο δόλος, ενώ δεύτερη βασική αιτία απόρριψης είναι ότι, ο αιτών την προστασία δεν εμπίπτει στο νόμο.

Να σημειωθεί ότι ο νόμος Κατσέλη αφορά τα νοικοκυριά, δηλαδή τους ιδιώτες που δεν έχουν εμπορική ιδιότητα. Ωστόσο έχει γίνει αποδεκτό μέσω της νομολογίας ότι πολύ μικρές εμπορικές επιχειρήσεις ή μικροεπαγγελματίες, μπορούν να υποβάλλουν αίτηση και να ζητήσουν προστασία.

Ενδεικτικό της αυστηρότητας με βάση την οποία οι δικαστές προσεγγίζουν πλέον τις υποθέσεις του νόμου Κατσέλη είναι ότι ως δόλο καταλογίζουν το γεγονός ότι ο δανειολήπτης γνώριζε τη στιγμή που έπαιρνε το δάνειο ότι ήταν πάνω από τις δυνατότητές του και ότι ήταν εξαρχής εις γνώση του ότι δεν θα μπορούσε να το αποπληρώσει.