Η παρακαταθήκη Ντράγκι στις ελληνικές τράπεζες

Φθηνή ρευστότητα έως και 10 δισ. ευρώ και την προοπτική συμμετοχής της Ελλάδας στο QE υπό προϋποθέσεις, αφήνει ως παρακαταθήκη στις ελληνικές τράπεζες ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι που επισκέπτεται σήμερα την Αθήνα λίγο πριν παραδώσει τη σκυτάλη στην Κριστίν Λαγκάρντ.

Ο απερχόμενος επικεφαλής της ΕΚΤ αναμένεται να συναντήσει και τον πρωθυπουργό της χώρας Κυριάκο Μητσοτάκη, ενώ θα παραβρεθεί ως τιμώμενο πρόσωπο και θα μιλήσει σε εκδήλωση της Ακαδημίας Αθηνών.

Έχοντας αφήσει ανοιχτό το θέμα του QE για την Ελλάδα υπό προϋποθέσεις, η βασικότερη εκ των οποίων η χώρα να αποκτήσει επενδυτική βαθμίδα μέσω μεταρρυθμίσεων, ο Μάριο Ντράγκι κομίζει ήδη φθηνή ρευστότητα έως και 10 δις ευρώ για τις ελληνικές τράπεζες τα επόμενα τρία χρόνια, μέσω του προγράμματος TLTRO III.

Η ρευστότητα που «παρκάρουν» σήμερα οι ελληνικές τράπεζες στην ΕΚΤ φθάνει τα 6 δις ευρώ και στο πλαίσιο του νέου προγράμματος στόχος είναι το ποσό αυτό να αυξηθεί και να «πέσει» στην οικονομία, εφόσον υπάρξει ζήτηση για υγιή δάνεια. Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο του TLTRO η ΕΚΤ χορηγεί μακροπρόθεσμα δάνεια προς τις τράπεζες με χαμηλό επιτόκιο, προκειμένου να αυξήσουν τη χορήγηση δανείων προς τις επιχειρήσεις. Το επιτόκιο που βαρύνει αυτά τα δάνεια είναι σήμερα αρνητικό και συγκεκριμένα διαμορφώνεται στο -0,5%, γεγονός που σημαίνει ότι η κεντρική τράπεζα «πληρώνει» ουσιαστικά τις τράπεζες προκειμένου να χρηματοδοτήσουν την οικονομία.

«Η διαθέσιμη ρευστότητα είναι υπέρ το δέον άνετη», σημειώνει αρμόδιο τραπεζικό στέλεχος, με αποτέλεσμα σήμερα «οι τράπεζες να μην έχουν καν ανάγκη τις καταθέσεις του Δημοσίου». Δεν είναι τυχαίο ότι το προηγούμενο πρόγραμμα, ουσιαστικά, μόνο μία τράπεζα κατάφερε να το απορροφήσει, σαφής ένδειξη και του ελλείμματος στις επενδύσεις που υπήρξε τα προηγούμενα χρόνια. Αν και το ύψος των ενεχύρων που έχουν στη διάθεσή τους προκειμένου να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα δεν είναι ανεξάντλητο – συγκεκριμένα εκτιμάται κοντά στα 15 δις ευρώ –, στην παρούσα φάση το ποσό αυτό θεωρείται ότι είναι επαρκές για να καλύψει τις ανάγκες της οικονομίας που συνεχίζει να χαρακτηρίζεται από τη χαμηλή ζήτηση για δάνεια, τουλάχιστον από την πλευρά των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Στο πλαίσιο των επόμενων κινήσεων που σχεδιάζουν οι τράπεζες είναι η αποπληρωμή των δανείων που έχουν λάβει μέσα από το προηγούμενο πρόγραμμα, μέρος των οποίων είναι στα «αζήτητα» αφού δεν έγινε δυνατό να απορροφηθούν. Έτσι αναμένεται να μηδενίσουν το κοντέρ και να συμμετάσχουν στο νέο TLTRO, με αυξημένα μάλιστα ποσά, στον βαθμό που στον σχεδιασμό τους είναι να υποκαταστήσουν και μέρος της ρευστότητας που αντλούν από τη διατραπεζική, το ύψους της οποίας υπολογίζεται στα 22 δις ευρώ και για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες. Το όφελος των 50 μονάδων βάσης που προκύπτει από τη μείωση του επιτοκίου αποδοχής καταθέσεων στο – 0,50% δημιουργεί ένα επιπλέον κίνητρο για τις τράπεζες, καθώς μεταφράζεται σε όφελος 5 εκατ. για κάθε 1 δις ευρώ ετησίως τον χρόνο. Έτσι, υπό την προϋπόθεση ότι ο δανεισμός από το ευρωσύστημα στο πλαίσιο του νέου προγράμματος μπορεί να αυξηθεί στα 10 δις ευρώ, το όφελος μπορεί να φτάσει τα 50 εκατ. ετησίως, δηλαδή στα 150 εκατ. ευρώ στα τρία χρόνια, που είναι η διάρκεια του νέου TLTRO.

Πρόσθετο όφελος για τις τράπεζες από την επεκτατική πολιτική της ΕΚΤ και τη μείωση του κόστους χρήματος θα προκύψει από την αποκλιμάκωση και των επιτοκίων καταθέσεων προς ιδιώτες, που σήμερα έχουν υποχωρήσει στο 0,20% – 0,30%.