Δημήτρης Μπουραντάς: Στη σύγχρονη εποχή έχουμε περίσσευμα ηγεμόνων και λαϊκιστών και τεράστιο έλλειμμα ηγετών

Συνέντευξη στην Έφη Καραγεώργου

Μία συζήτηση με τον Δημήτρη Μπουραντά, καθηγητή Management και Πρύτανη του NYC, προ ημερών στην Πλάκα, την οδό Τριπόδων, τον αρχαιότερο δρόμο της Ευρώπης, στάθηκε η αφορμή για αυτήν την συνέντευξη, που εστίασε σε  θέματα ηγεσίας.

Με τον κόσμο να αλλάζει εκ βάθρων, το ερώτημα που ζητά απάντηση είναι αν υπάρχουν ηγέτες σήμερα που θα μπορέσουν να διαμορφώσουν ένα ρεαλιστικό μέλλον για τους πολίτες του κόσμου.

Η συνέντευξη, λοιπόν, βγήκε αυθόρμητα αφού ό,τι και να ρωτήσεις τον Δημήτρη Μπουραντά, θα σου απαντήσει με αμεσότητα, κάποιες φορές σκωπτικά, χωρίς να υπεκφεύγει λεπτό. Ο Δημήτρης Μπουραντάς που εξειδικεύεται στην ανάπτυξη ηγετικών στελεχών και ομάδων, στη διοίκηση των αλλαγών, στη διοίκηση της εταιρικής κουλτούρας και στη στρατηγική ευθυγράμμιση των επιχειρήσεων και οργανισμών, σκιαγραφεί τη μεγάλη εικόνα και οριοθετεί εκείνα που πρέπει να συμβούν για να μπορέσει η χώρα μας να είναι παρούσα και με φωνή στις εξελίξεις, που είναι σαρωτικές σε όλα τα επίπεδα.

Ποια είναι η υπέρτατη αξία σε επίπεδο ηγεσίας και σε επίπεδο πολιτικής;

Κατ’ αρχήν ο ηγέτης δεν είναι ο ηγεμόνας, ο δημαγωγός, ο τσαρλατάνος ή ο αρχηγός.

Ηγέτης είναι αυτός που μιλά στο μυαλό, την καρδιά και την ψυχή των ανθρώπων, κερδίζει την εμπιστοσύνη τους, τους εμπνέει, τους κινητοποιεί και τους οδηγεί σε ένα καλύτερο αύριο με την έννοια του κοινού καλού κατά τον Αριστοτέλη.

Με αυτήν την έννοια  η υπέρτατη αξία του ηγέτη είναι η ακεραιότητα.

Ακεραιότητα σημαίνει ότι έχει ως αποστολή να υπηρετεί το κοινό καλό των ανθρώπων, να κάνει πράξη όσα κηρύττει, να τηρεί την υπόσχεση του, να ηγείται μέσω παραδείγματος. Ακεραιότητα  σημαίνει εντιμότητα, δικαιοσύνη, σεβασμός, αλήθεια, αξιοπιστία. Αυτή η αξία είναι το θεμέλιο της ηγεσίας σε όλους τους τομείς, όπως επιχειρήσεις, πολιτική, οργανισμοί ακόμα και οικογένεια.

Δεν μπορώ παρά να σας ρωτήσω ποια είναι εκείνα τα χαρακτηριστικά που καθορίζουν τον ηγέτη…

Η αποτελεσματική ηγεσία απαιτεί, πρώτον, ηγετικές και διοικητικές ικανότητες, όπως για παράδειγμα στρατηγική σκέψη, ορθολογική λήψη αποφάσεων, επικοινωνία και πειθώ με ηθος, πάθος και λόγο, οργανωτική ικανότητα, ικανότητα σχεδιασμού και υλοποίησης αλλαγών, αποτελεσματικότητα και επιλογή σωστών συνεργατών.

Δεύτερον, απαιτεί βασικές αρετές, όπως  όραμα και θέληση για προσφορά, αυτογνωσία, ενσυναίσθηση, κουράγιο και τσαγανό, ταπεινότητα, αυτοπειθαρχία, προνοητικότητα, αυτοπεποίθηση, ευελιξία και προσαρμοστικότητα.

Υπάρχουν σήμερα ηγέτες στην χώρα μας, στην Ευρώπη, σε παγκόσμιο επίπεδο;

Στη σύγχρονη εποχή έχουμε ένα περίσσευμα ηγεμόνων και λαϊκιστών και ένα τεράστιο έλλειμμα ηγετών σε επίπεδο πολιτικής. Αυτό τεκμηριώνεται από την αδυναμία των κυβερνώντων σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο  να ανταποκριθούν στις σύγχρονες προκλήσεις, να διαμορφώσουν μία πιο ανθρώπινη κουλτούρα, να μειώσουν τις κοινωνικές ανισότητες, να πάρουν και να υλοποιήσουν  σημαντικές αποφάσεις για την ειρήνη, την κλιματική αλλαγή και την κοινωνική ευημερία των επόμενων γενιών.

Πιστεύετε πως ο πόλεμος στην Ουκρανία μάς έδειξε αυτήν τη «φτώχεια» σε ηγέτες

Ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτελεί πράγματι ένα παράδειγμα ελλείμματος ηγεσίας τόσο στη Ρωσία με την ηγεμονία του Πούτιν όσο και στη Δύση. Για παράδειγμα η εξάρτηση της ΕΕ από τη Ρωσία είναι αποτέλεσμα  έλλειψης προνοητικότητας και πρόδρασης.

Εχουμε την καταιγίδα της ενέργειας και η ΕΕ τώρα αρχίζει να συζητά για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της, παρότι αρκετοί, μεταξύ των οποίων και ο Ελληνας πρωθυπουργός, έχουν από νωρίς θέσει αυτό το τεράστιο ζήτημα.

Έχουν περάσει σχεδόν 10 χρόνια  από την εποχή που πήρατε την απόφαση να δημιουργήσετε την «Κοινωνία Αξιών» και να κατέβετε σε εκλογές. Πολλές από τις θέσεις που διατυπώσατε επαληθεύτηκαν με οδυνηρό τρόπο για την ελληνική οικονομία και φυσικά τους Έλληνες πολίτες. Το μετανιώσατε;

Η πολιτική και το πολιτικό σύστημα καθορίζει  την πορεία της χώρας, την κοινωνική συνοχή και την κοινωνική ευημερία. Δυστυχώς για δεκαετίες η χώρα είχε κυβερνηθεί από ένα ανίκανο και ανέντιμο με την ευρεία έννοια πολιτικό σύστημα και έτσι στην πραγματικότητα χρεοκοπήσαμε οικονομικά, πολιτικά και ηθικά. Ενώ δεν ήθελα ποτέ να ασχοληθώ με την πολιτική ως κοινωνικά υπεύθυνος πολίτης έπρεπε να κάνω κάτι για αυτό το πρόβλημα της χώρας. Μαζί με άλλους ιδρύσαμε την Κοινωνία Αξιών με σκοπό να συμβάλει  σε ένα νέο πολιτικό σύστημα. Δυστυχώς η όλη προσπάθεια απέτυχε παταγωδώς. Πικράθηκα, απογοητεύτηκα τότε,  αλλά δεν το μετάνιωσα διότι μ΄ αυτόν τον τρόπο απάντησα σε όσους «φώναζαν» για τους πνευματικούς ανθρώπους που κάθονταν στον καναπέ τους ενώ έβλεπαν τη χώρα να βουλιάζει.

Έχετε την ικανότητα εκτιμώντας τα τρέχοντα  γεγονότα να κάνετε προβολή των συνεπειών τους στο μέλλον και οι εκτιμήσεις σας τις περισσότερες φορές επιβεβαιώνονται. Σας  ρωτώ, λοιπόν, τι πρέπει να κάνουμε σήμερα για να μην πέσουμε στα βράχια αύριο;

Μετά από τη δεκαετία των λανθασμένων  μνημονίων και τις φουρτούνες στα εθνικά ζητήματα, της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης σήμερα μπορούμε να είμαστε ρεαλιστικά αισιόδοξοι για το μέλλον.

Οι διεθνείς συμμαχίες, τα σημάδια της οικονομίας, η βελτίωση της εικόνας της χώρας κι οι έστω περιορισμένες  βελτιωτικές  αλλαγές στο κράτος, δικαιολογούν αυτήν την αισιοδοξία αν όλα αυτά συνεχιστούν.

Χρειάζονται μεγαλύτερες  τομές στο κράτος, όπως για παράδειγμα στη Δικαιοσύνη, την τοπική αυτοδιοίκηση, την κοινωνική κουλτούρα, την καθημερινότητα του πολίτη, στην σωστή εφαρμογή των νόμων.

Βεβαίως η χώρα μας εξαρτάται από τις παγκόσμιες εξελίξεις. Όμως δεδομένων αυτών μπορούμε να αξιοποιήσουμε τους πόρους, το ανθρώπινο δυναμικό, τη γεωγραφική μας θέση, τον πολιτισμό μας και πολλά άλλα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα ώστε να χτίσουμε ένα καλύτερο μέλλον για μας και τα παιδιά μας.

Θα ήθελα και ένα σχόλιο σας για το πρόσφατο θέμα των υποκλοπών…

Οι υποκλοπές στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες γίνονται και θα γίνονται. Το ζήτημα είναι γιατί γίνονται,  πως γίνονται και κυρίως πως ελέγχονται ώστε να μην έχουν αρνητικές συνέπειες στη λειτουργία της δημοκρατίας  και στα βασικά δικαιώματα των πολιτών. Το παράδειγμα της παρακολούθησης του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ δείχνει τις παθογένειες που για χρόνια έχουν σωρευτεί στην ΕΥΠ που συνεχίζει να λειτουργεί με νομοθεσία, δομές, διαδικασίες και νοοτροπία χρόνων.

Είστε Πρύτανης σήμερα στο NYC, έχετε όμως αφήσει το αποτύπωμα σας και στην ΑΣΟΕE. Σας ρωτώ λοιπόν τι λείπει από την εκπαίδευση στην Ελλάδα, πού υστερούμε και ποιο πλεονέκτημα έχουμε ως χώρα;

Στην Ελλάδα έχουμε πολλά προβλήματα στην Παιδεία.

Πρώτον, η μέση εκπαίδευση που είναι πιο θεμελιώδης είναι  προσανατολισμένη στις εξετάσεις για το Πανεπιστήμιο, και όχι για την ανάπτυξη  γνώσεων, ικανοτήτων  και παιδείας που χρειάζονται για την προσωπική και επαγγελματική ζωή των μαθητών  ατομικά και κοινωνικά.

Δεύτερον, έχουμε τεράστιο έλλειμμα στον επαγγελματικό προσανατολισμό των παιδιών και των γονέων.

Τρίτον, στην ανώτατη εκπαίδευση υπάρχουν αρκετά εξαιρετικά τμήματα, η πλειοψηφία όμως δεν συνδέεται με την επιστήμη και την αγορά εργασίας και είναι χαμηλής ακαδημαϊκής ποιότητας. Αυτά τα τμήματα δημιουργήθηκαν για λόγους συμφερόντων κομμάτων, τοπικών κοινωνιών, συντεχνιών  και βολέματος διδασκόντων. Για παράδειγμα με ένα νόμο τα ΤΕΙ  έγιναν ΑΕΙ.

Τέταρτον, έχουμε ένα τεράστιο έλλειμμα επαγγελματικής κατάρτισης.

Ως καθηγητής έχετε πλούσιο συγγραφικό έργο, ωστόσο μέσα από το μυθιστόρημα «Όλα σου τα ‘μαθα μα ξέχασα μία λέξη…», που έγινε best seller, γίνατε γνωστός και δημοφιλής στο ευρύ κοινό. Συχνά αναφέρεστε στη μοναξιά και σας ρωτώ τι υπερισχύει στο τέλος της μέρας  ο ποιητής ή ο καθηγητής;

Η μοναξιά με τη θετική έννοια –μοναχικότητα- για κάποιες στιγμές μάς είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για να βρεθούμε με τον εαυτό μας ελεύθεροι, να μιλήσουμε μαζί του, να αυτοστοχασθούμε, να δούμε πιο ξεκάθαρα τα όνειρα μας, ποιοι είμαστε, το πώς  ζούμε, πώς θέλουμε να πορευτούμε και να φύγουμε από τη ζωή.

Μόνος, όμως, ζει ο θεός ή το θεριό όπως είπε ο Πλάτωνας.

Ο καθηγητής δεν είναι ξεκομμένος από τον ποιητή. Άλλες φορές ως ποιητές μπορούμε να εκφράσουμε  ταυτόχρονα το όλο του μυαλού, της ψυχής, της καρδιάς, να εκφραστούμε με απλότητα και συντομία, με λόγο, εικόνες και συναισθήματα. Ο καθηγητής  επίσης είναι σημαντικός αφού εκφράζει την χρησιμότητα της γνώσης , την επιστήμη, τη διδασκαλία και την ανάπτυξη των ανθρώπων και της παιδείας τους.

Διαβάστε επίσης

Οι επόμενες «πανδημίες» θα είναι πιο καταστροφικές αν…