Τακτοποίηση αυθαιρέτων έως και τον Ιούνιο και στη συνέχεια καμιά δυνατότητα για τα «βαριά αυθαίρετα»

Μονόδρομος γίνεται για τους ιδιοκτήτες ακινήτων με αυθαιρεσίες να κάνουν δήλωση τακτοποίησης βάσει του ν. 4495/2017 η ισχύς του οποίου παρατείνεται έως το τέλος Ιουνίου 2020.

Ειδικά για όσους έχουν αυθαίρετο της κατηγορίας 5 («παντελώς αυθαίρετο») δεν θα υπάρξει καμία άλλη δυνατότητα.

Για τις υπόλοιπες κατηγορίες αυθαιρεσιών θα δοθεί η δυνατότητα της τακτοποίησης σε βάθος χρόνου στο πλαίσιο της διαδικασίας της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτηρίου, ωστόσο, όποιος δεν προσέλθει να δηλώσει την αυθαιρεσία του ακινήτου του έως το τέλος του ερχόμενου Ιουνίου θα πληρώσει μεγαλύτερο του σημερινού πρόστιμο.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος Κωστή Χατζηδάκη και τον υφυπουργό Δημήτρη Οικονόμου, τις επόμενες ημέρες θα υπάρξει υπουργική απόφαση για την παράταση της ισχύος του ν.4495 και στη συνέχεια κατατεθεί στη Βουλή νομοθετική ρύθμιση η οποία μεταξύ άλλων θα προβλέπει ότι από τον Ιούλιο του 2020 και έπειτα δεν θα είναι δυνατόν να τακτοποιηθεί κανένα αυθαίρετο ακίνητο της κατηγορίας 5 των νόμων 4178/2013 και 4495/17.

Είναι τα αυθαίρετα χωρίς καθόλου άδεια και αυτά που έχουν οικοδομική άδεια, αλλά έχουν παραβιάσει κατά 40% την πολεοδομική νομοθεσία (π.χ. έχουν κτίσει 40% περισσότερα τετραγωνικά μέτρα από τα επιτρεπόμενα).

Για τις υπόλοιπες κατηγορίες (1 έως 4) αυθαιρέτων η τακτοποίηση συνδέεται με την Ταυτότητα Κτηρίου η οποία θα ενεργοποιηθεί με τη νομοθετική παρέμβαση που σχεδιάζεται. Όμως, όποιος ιδιοκτήτης με ακίνητο που έχει αυθαιρεσίες (όχι της κατηγορίας 5) δεν προσέλθει να το τακτοποιήσει έως και τον ερχόμενο Ιούνιο με τη νέα χωρίς καταληκτική ημερομηνία δυνατότητα τακτοποίησης θα καταβάλει αυξημένα πρόστιμα αρχικά κατά 20%. Στη συνέχεια για κάθε χρόνο που θα προστίθεται θα αυξάνονται ακόμα ένα 5%. Δηλαδή αν κάποιος καθυστερήσει ένα χρόνο ακόμα, θα πληρώσει 25% επιπλέον των σημερινών, δυο χρόνια 30% κ.λ.π.

Σε κάθε περίπτωση, δηλαδή για όλες τις κατηγορίες αυθαιρέτων, η τακτοποίηση αφορά όσα ακίνητα ο ιδιοκτήτης τους μπορεί να αποδείξει ότι έχουν κατασκευαστεί πριν τις 28.7.2011, την ημερομηνία «κόκκινη γραμμή» που έχει τεθεί από το 2011.

Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ κάνει λόγο για μια συνολική ρύθμιση στο μείζον ζήτημα των αυθαίρετων κτισμάτων που θέτει ένα τέλος στις συνεχείς παρατάσεις των νόμων, ενώ ανακοίνωσε ότι σε συνεργασία με το ΤΕΕ, θα δημιουργεί ηλεκτρονική πλατφόρμα καταγγελιών για τις νέες απόπειρες δημιουργίας αυθαιρέτων. Σε περίπτωση καταγγελίας ο έλεγχος θα γίνεται άμεσα από ελεγκτή δόμησης που θα ορίζεται με κλήρωση. Επίσης άμεσα θα ενεργοποιηθεί η δειγματοληπτική διαδικασία ελέγχου του 5% των δηλώσεων αυθαιρέτων.

Αναφορικά με την Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτηρίων (ΗΤΚ) η οποία προβλέπεται αλλά δεν έχει ενεργοποιηθεί σκοπός της είναι η αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης του κτηρίου και των αδειών του, καθώς και η παρακολούθηση και ο έλεγχος των μεταβολών του, κατά τη διάρκεια του χρόνου ζωής του. Αντίγραφο του φακέλου θα φυλάσσεται σε ειδικό χώρο εντός του κτηρίου με ευθύνη του ιδιοκτήτη.

Η ΗΤΚ μεταξύ άλλων περιλαμβάνει, το στέλεχος της οικοδομικής άδειας του κτηρίου, με τις αναθεωρήσεις της, τα σχέδια που συνοδεύουν την οικοδομική άδεια, το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης, τις δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους αναστολής επιβολής κυρώσεων επί αυθαιρέτων και το δελτίο δομικής τρωτότητας.

Το ΥΠΕΝ ανακοίνωσε  ότι θα ανασταλεί για 5 χρόνια η υποχρέωση να περιλαμβάνει ο φάκελλος της ΗΤΚ και μελέτη στατικής επάρκειας όταν πρόκειται για διηρημένη ιδιοκτησία (μέρος του κτηρίου π.χ. ένα διαμέρισμα). Σύμφωνα με τον κ. Οικονόμου «παραμένει όμως η υποχρέωση δήλωσης βεβαίωσης τρωτότητας. Αν η βεβαίωση τρωτότητας αναφέρει ότι υπάρχει πρόβλημα στατικότητας ή οτιδήποτε άλλο, τότε θα προχωρά και η μελέτη στατικής επάρκειας. Αλλά δεν θα είναι υποχρεωτικό εξαρχής, διότι είναι μια βαριά διαδικασία και σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι απαραίτητη επί της ουσίας από την αρχή».

Σημειώνεται σχετικά ότι το κόστος για τη δημιουργία της ΗΤΚ (η αμοιβή του μηχανικού) θα διαμορφωθεί από την αγορά και δεν αποτελεί υπόθεση του υπουργείου. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΤΕΕ, Γιώργο Στασινό, παρουσία του οποίου έγιναν χθες οι ανακοινώσεις, ένα ενδεικτικό κόστος μπορεί να ξεκινά από τα 200 ευρώ και να φθάνει στα 500 ευρώ.

Με βάση τις νέες ρυθμίσεις ΗΤΚ θα αποκτά κάθε νέο κτήριο, ενώ όλα τα δημόσια κτήρια το δημόσιο θα υποχρεωθεί να το πράξει εντός 5 ετών. Ταυτότητα θα αποκτούν υποχρεωτικά όσα ακίνητα μεταβιβάζονται, όσα οι ιδιοκτήτες τους θέλουν να τακτοποιήσουν αυθαιρεσίες, ενώ ειδικά για όσα δεν έχουν αυθαιρεσίες μελετώνται κίνητρα προκειμένου και αυτά να αποκτήσουν το συντομότερο ΗΤΚ.

Σύμφωνα με τον Στράτο Παραδιά πρόεδρο της ΠΟΜΙΔΑ (Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων) που επίσης παραβρέθηκε στις ανακοινώσεις του ΥΠΕΝ η πρότασή του είναι «με τη νέα ρύθμιση, ταυτότητα κτηρίου να αποκτά κάθε κτήριο που μεταβιβάζεται ολόκληρο καθώς και κάθε κτήριο που η πλειοψηφία των ιδιοκτητών του θα επιλέξει να αποκτήσει ταυτότητα για όλο το κτήριο αντί να πληρώνουν κάθε φορά μηχανικό για μία –  μία ιδιοκτησία.»