Βασιλικά πορτρέτα ενός αιώνα – Μεγαλοπρέπεια και ιδιωτικότητα σε μία έκθεση

Από τα ονειρικά, ρομαντικά πορτρέτα του Σέσιλ Μπίτον και την φρεσκάδα της Ντόροθι Γουάιλντινγκ στην διαπεραστική ματιά του Άντονι Αρµστρονγκ, µετέπειτα λόρδου Σνόουντον και από την ανατρεπτική Άνι Λίμποβιτς ως τον αυθάδη Άντι Γουόρχολ. Τι τους συνδέει; Μα, η βασιλική οικογένεια της Αγγλίας.

Ξεκινώντας από την βασίλισσα-μητέρα Ελίζαμπεθ του 1920 και φθάνοντας ως σήμερα, ένας αιώνας φωτογραφικών πορτρέτων, που καταγράφουν πρόσωπα και ιστορία παρουσιάζονται σε έκθεση στην Κινγκς Γκάλερι στο Μπάκιγχαμ τραβώντας την αυλαία της βασιλικής ζωής.

Πρόκειται για περισσότερες από 150 αρχειακές φωτογραφίες, που αποδίδουν άλλοτε την αναμενόμενη μεγαλοπρέπεια των μελών της βασιλικής οικογένειας και άλλοτε όμως, προσφέρουν σύντομες αναλαμπές σε οικείες στιγμές μεταξύ τους, τα τελευταία 100 χρόνια. Πολλές από αυτές άλλωστε, είναι σπάνιες ενώ κάποιες δεν είχαν παρουσιαστεί ποτέ στο παρελθόν.

«Η Βασιλική Συλλογή περιέχει μερικές από τις πιο εμβληματικές φωτογραφίες της βασιλικής οικογένειας που τραβήχτηκαν ποτέ», όπως λέει ο επιμελητής της έκθεσης Αλεσάντρο Νασίμι.

Και γεγονός είναι, ότι δεν πρόκειται για απλές απεικονίσεις, καθώς πέραν των άλλων δείχνουν, πώς η κάμερα έχει διαμορφώσει την αντίληψη της χώρας για τη βασιλική οικογένεια, μέσω στέψεων, ιωβηλαίων και παγκοσμίων πολέμων, αλλά και την αντίληψη του ενός για τον άλλον.

Φωτογραφία και ιστορία

Οι επισκέπτες μπορούν να δουν για παράδειγμα, έναν νεαρό Κάρολο Γ΄ με την αδερφή του πριγκίπισσα Άννα, σε ένα μεγάλο δωμάτιο, στα όγδοα γενέθλια του νεαρού πρίγκιπα τη δεκαετία του 1950. Από την ίδια περίοδο περίπου και ένα άλλο πορτρέτο γενεθλίων με την 25χρονη πριγκίπισσα Μαργαρίτα, αδερφή της Ελισάβετ Β΄.

Σε μια φωτογραφία της εποχής του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου εξάλλου, η νεαρή Ελισάβετ και η αδερφή της είναι συγκεντρωμένες γύρω από το γραφείο του πατέρα τους στο οίκημα της βασιλικής οικογένειας.

Και σε μιαν άλλη, οι γονείς τους, ο Γεώργιος ΣΤ΄ και η βασίλισσα Ελισάβετ επιθεωρούν τις ζημιές στο Παλάτι του Μπάκιγχαμ από τους βομβαρδισμούς εν καιρώ πολέμου, το 1940. Από την ίδια εποχή, το 1942 συγκεκριμένα και το πορτρέτο της νεαρής «επιστρατευμένης» πριγκίπισσας Ελισάβετ.

Παράλληλα με τις vintage εκτυπώσεις όμως, οι οποίες δεν μπορούν να εκτίθενται μόνιμα για λόγους διατήρησης, στην έκθεση παρουσιάζεται επίσης αρχειακή αλληλογραφία και για πρώτη φορά στοιχεία, που δίνουν την εικόνα των παρασκηνίων κάθε φωτογράφισης.

Μια εικόνα δηλαδή, της διαδικασίας για την δημιουργία των βασιλικών πορτρέτων αλλά και για την σχέση των μοντέλων με τους φωτογράφους τους.

Βασιλικά μωρά

Χαρακτηριστική είναι μία φωτογραφία του 1964, που απεικονίζει τέσσερεις νέες μητέρες τη βασιλικής οικογένειας: την Ελισάβετ Β΄, την Μαργαρίτα, την πριγκίπισσα Αλεξάνδρα και την Κάθριν, δούκισσα του Κεντ.

Ο λόρδος Σνόουντον (΄Αντονι Άρμστρονγκ), σύζυγος της Μαργαρίτας είχε τραβήξει αυτήν την φωτογραφία ως ευχαριστήριο στον μαιευτήρα, που είχε φέρει στον κόσμο τέσσερα βασιλικά μωρά σε ένα διάστημα δύο μηνών. Κάθε μία από τις γυναίκες κρατά το νεογέννητο παιδί της, με την Ελισάβετ να βρίσκεται στο κέντρο, έχοντας τον πρίγκιπα Εδουάρδο στην αγκαλιά της.

Ενώ δίπλα στη φωτογραφία παρουσιάζεται ένα χειρόγραφο σημείωμα από τη Μαργαρίτα προς την αδερφή της. «Αγαπημένη Λίλιμπετ», γράφει η Μάργκαρετ. «Θα ήθελες να το υπογράψεις και μετά θα πω την Κέιτ να κάνει το ίδιο και θα το στείλω στον [γιατρό] ως αναμνηστικό ενός εξαιρετικού δίμηνου τοκετών».

Η έκθεση παρουσιάζει φυσικά και πολλές εικόνες της Ελισάβετ Β΄ από όλη της τη ζωή, συμπεριλαμβανομένων όμως και στοιχείων από την φωτογράφιση της στέψης της, το 1953, παράλληλα με την εικόνα, που τελικά επιλέχθηκε από το σύνολο ως επίσημη. Είναι υπογεγραμμένη μάλιστα από τη βασίλισσα, τον σύζυγό της και τον φωτογράφο Σέσιλ Μπίτον.

Οι φωτογράφοι

Από την δεκαετία του 1930 ως την δεκαετία του 1970, επί μισό αιώνα δηλαδή, ο Σέσιλ Μπίτον υπήρξε ο κατ΄εξοχήν φωτογράφος της βασιλικής οικογένειας, ένας έξοχος και πολυτάλαντος δημιουργός, που τα ατμοσφαιρικά πορτρέτα του άφησαν εποχή.

Μαζί όμως στην έκθεση παρουσιάζεται και το μοναδικό, μη φωτογραφικό πορτρέτο, αυτό της Ελισάβετ από τον Άντι Γουόρχολ, έργο του 1983, μια μεταξοτυπία επεξεργασμένη με σκόνη διαμαντιού ή σωματίδια από λεπτό γυαλί.

«Αυτή η έκθεση θα μπορούσε να ήταν πομπώδης, αλλά δεν είναι», όπως γράφει ο Άλεστερ Σουκ, επικεφαλής κριτικός τέχνης της Telegraph. «Το μυστικό της επιτυχίας της; Αντιμετωπίζει τους φωτογράφους τόσο σοβαρά όσο και τα υψηλά πρόσωπα που φωτογραφίζουν».

 

 

Διαβάστε επίσης:

Το Ζαγόρι, στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO

Θηριοτροφείο για βασιλιάδες – Μικροσκοπικά Φαμπερζέ των Ρομανόφ σε δημοπρασία

Λόης Λαμπρινιανίδης: Καταστρώνει «τρίτο» δρόμο;