Συρίγος – Φίλης: Τι σημαίνει το διάταγμα Ερντογάν για την Αγιά Σοφιά για την Ελλάδα, την ορθοδοξία και τον δυτικό πολιτισμό

Ο Ερντογάν δεν προκαλεί μόνο το ελληνικό θρησκευτικό ορθόδοξο αίσθημα, όσο υπάρχει πια και όσο μας αγγίζει. Προκαλεί ολόκληρη τη δυτική θρησκευτική -με προσανατολισμό στον χριστιανισμό- κοινότητα. Κοντολογίς, προκαλεί τη Δύση. Και την Ανατολή. Όπου Δύση, εννοούμε την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Και όπου Ανατολή, εννοούμε τη Ρωσία που από το 1568 έως το 1917 βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση με την Τουρκία. Την Τουρκία, που στους δύο παγκόσμιους πολέμους βρέθηκε από την πλευρά των ηττημένων. Και σήμερα, η Ρωσία, πουλάει τα οπλικά συστήματα των S-400 και, ταυτόχρονα, έχει δύο ακόμα μέτωπα ανοιχτά με τους Τούρκους: στη Λιβύη και την Συρία.

Ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας και συνάμα καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο κ. Άγγελος Συρίγος, μιλώντας στο mononews.gr, συστήνει ψυχραιμία.

Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υπέγραψε νωρίς το απόγευμα της Παρασκευής το διάταγμα για το άνοιγμα και τη λειτουργία της Αγιάς Σοφιάς ως «λειτουργικού τζαμιού», δηλώνοντας ότι το μνημείο «θα αναληφθεί από τη Γενική Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων». «Για να δούμε, τι θα γίνει στο τέλος», αναφέρει ο κ. Συρίγος. Και προσθέτει: «Τον λόγο έχει η Γενική Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων. Τι θα γίνει, τελικά»…

Ο Εκτελεστικός Διευθυντής Ερευνητικών Προγραμμάτων του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων κ. Κωνσταντίνος Φίλης κάνει λόγο, από την πλευρά του, για «θλιβερή απόφαση».

Σύμφωνα με τον ίδιο, «η απόφαση αυτή δεν θίγει μόνο την Ορθοδοξία. Θίγει τον δυτικό χριστιανικό κόσμο στο σύνολό του. Εκτιμώ ότι θα υπάρξουν επιπτώσεις στις σχέσεις αυτές καθ’ αυτές των Ηνωμένων Πολιτειών με την Τουρκία, οι οποίες πονούν τον Τούρκο πρόεδρο. Η Τουρκία έχει πάψει να αποτελεί ένα κράτος συνδεδεμένο με τον δυτικό χριστιανικό κόσμο. Ο Ερντογάν επιλέγει να φανεί αρεστός στο εσωτερικό του ακροατήριο, μετατρέποντας την Αγιά Σοφιά σε σουνιτικό μουσουλμανικό τέμενος».

Γιατί ενδιαφέρει τη Δύση

Κατά την περίοδο των Σταυροφοριών, και συγκεκριμένα κατά την περίοδο 1204-1261, ο ναός έγινε Ρωμαιοκαθολικός.

Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της άλωσης της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους (το 1204), η Αγία Σοφία υπέστη τεράστιες ζημιές.

Μετά την επανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Βυζαντινούς το 1262, η Αγία Σοφία ήταν σε πολύ κακή κατάσταση.

Εργασίες συντήρησης έγιναν το 1317 και ακόμα πιο εκτενώς από το 1346 έως το 1354, που η εκκλησία ήταν κλειστή για το κοινό, καθώς πολλά σημεία της οροφής είχαν καταρρεύσει και ο ναός είχε υποστεί ζημιές από τον σεισμό του 1344.

Η τελευταία λειτουργία τελέστηκε στις 29 Μαΐου του 1453. Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ΙΑ’ Δραγάτης, αφού προσευχήθηκε μαζί με το λαό και ζήτησε συγνώμη για λάθη που πιθανόν έκανε, έφυγε για τα τείχη, όπου έπεσε μαχόμενος.

Μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος.

Κατά την περίοδο την Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έγιναν στο ναό σημαντικές καταστροφές στις τοιχογραφίες του ναού (ασβεστώθηκαν), αφού η απεικόνιση του ανθρώπινου σώματος θεωρείται βλασφημία για το Ισλάμ. Ο ναός με την σπουδαία αρχιτεκτονική του αποτέλεσε πρότυπο για την κατασκευή και άλλων τεμενών, όπως το Μπλε Τζαμί.

To 1934 o Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού της Τουρκίας, μετέτρεψε το τέμενος σε μουσείο.

Σήμερα ο ναός εξακολουθεί να είναι μουσείο, ενώ πραγματοποιούνται σε αυτόν πολιτιστικές εκδηλώσεις, αλλά και εκδηλώσεις που θεωρούνται από ορισμένους ότι δεν αρμόζουν στο χώρο, όπως επιδείξεις μόδας.

Αυτή την απόφαση άλλαξε χθες ο τούρκος πρόεδρος, παρά τις αντιδράσεις των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Unesco.

Για την ιστορία, το 2000 κατά την επίσκεψη του Πάπα Ιωάννη Παύλου στην Αθήνα, ζήτησε συγνώμη για τις σταυροφορίες που είχαν σαν αποτέλεσμα την καταστροφή της Κωνσταντινούπολης και βεβαίως της Αγιά Σοφιάς, που όμως, ως το 1453 δεν έπαψε να λειτουργεί ως χριστιανικός ναός.