Οι αγορές, θεωρητικά, θα έπρεπε να ταράζονται όταν προκύπτουν πολιτικά ή γεωπολιτικά σοκ.
Η επιβολή δασμών και οι διεθνείς εντάσεις θα έπρεπε, κατ’ αρχήν, να αυξάνουν την αξία των παραγώγων που λειτουργούν ως ασφάλιση έναντι χρεοκοπίας, αλλά και να διευρύνουν τα περιθώρια επιτοκίου των εταιρικών ομολόγων σε σχέση με τα επιτόκια αναφοράς.
Κι όμως, το 2025, όσο πιο εκκωφαντικοί είναι οι τίτλοι των ειδήσεων, τόσο πιο ήρεμοι και σταθεροί εμφανίζονται οι δείκτες κινδύνου στις αγορές.
Παρότι ενδέχεται να υπάρχει ένα μικρό «σαμαράκι» μεταβλητότητας μπροστά μας, οι προσδοκίες για αστάθεια -όπως αποτυπώνονται στις τιμές των συμβολαίων δικαιωμάτων προαίρεσης (options) – έχουν μειωθεί σταθερά τα τελευταία δύο χρόνια.
Τα περιθώρια απόδοσης που προσφέρονται για να προσελκύσουν επενδυτές σε νέες εκδόσεις ομολόγων έχουν επιστρέψει σε χαμηλά επίπεδα αντίστοιχα με εκείνα πριν από την πανδημία.
Ταυτόχρονα, οι βασικοί δείκτες του κόστους των πιστωτικών ανταλλαγών κινδύνου (credit default swaps) -δηλαδή των χρηματοοικονομικών εργαλείων που λειτουργούν ως ασφάλεια έναντι αθέτησης χρέους -βρίσκονται κοντά σε μακροπρόθεσμα χαμηλά επίπεδα.
Γιατί όμως συνυπάρχει το άγχος με τέτοιες τιμές στις αγορές;
Επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν σιωπηρά εξελιχθεί σε μία από τις πιο ανθεκτικές οικονομίες στον κόσμο απέναντι στα σοκ, αυτή η ανθεκτικότητα δεν στηρίζει μόνο τις μετοχές, αλλά επιτρέπει επίσης στους επενδυτές να «κλειδώσουν» αποδόσεις που εμφανίζονται μία φορά σε κάθε γενιά, επενδύοντας σε ομόλογα υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης.
Τα ομόλογα αυτά λειτουργούν ως σταθεροποιητικός παράγοντας μέσα στα χαρτοφυλάκια, πλαισιώνοντας πιο ριψοκίνδυνες τοποθετήσεις και προσφέροντας αξιοσημείωτες αποδόσεις με περιορισμένο ρίσκο.
Οι υπηρεσίες παράγουν πλέον το 81% του ΑΕΠ των ΗΠΑ και αντιστοιχούν στο 69% της καταναλωτικής δαπάνης, ποσοστά αυξημένα σε σύγκριση με το 38% της δεκαετίας του 1940. Η πραγματική κατανάλωση υπηρεσιών έχει μειωθεί σε ετήσια βάση μόνο δύο φορές — το 2009 και το 2020· όσο μεγαλύτερο είναι το μερίδιο των υπηρεσιών, τόσο πιο ομαλός είναι ο οικονομικός κύκλος. Οι ψηφιοποιημένες εφοδιαστικές αλυσίδες και οι ευέλικτες αγορές εργασίας περιορίζουν τον κίνδυνο αθέτησης και μειώνουν τα σοκ στα κέρδη.
Και τα νοικοκυριά είναι πιο ισχυρά.
Ο λόγος χρέους προς καθαρή περιουσία βρίσκεται κοντά στα χαμηλότερα επίπεδα όλων των εποχών, 50% κάτω από τα υψηλά του 2008. Η καθαρή περιουσία ανέρχεται σε 7,6 φορές το διαθέσιμο εισόδημα — επίπεδο υψηλότερο από οποιοδήποτε πριν από την πανδημία.
Το συνολικό κόστος των τόκων για τα νοικοκυριά βρίσκεται κάτω από το 10% του εισοδήματος — χαμηλότερα από ποτέ άλλοτε πριν από την πανδημία. Το μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα στεγαστικά δάνεια είναι μόλις 4,05%, διατηρώντας τις πληρωμές τόκων στο 4% του εισοδήματος.
Ταυτόχρονα, οι Αμερικανοί έχουν περισσότερα ίδια κεφάλαια στα σπίτια τους από ποτέ άλλοτε.
Οι εταιρικοί ισολογισμοί αντικατοπτρίζουν την ίδια πειθαρχία.
Οι εκδότες επενδυτικής βαθμίδας πέρασαν την τελευταία δεκαετία επιμηκύνοντας τη διάρκεια του χρέους τους και αυξάνοντας τα ταμειακά τους διαθέσιμα. Η μόχλευση (leverage) των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων είναι περισσότερο από 30% χαμηλότερη σε σχέση με τα υψηλά της Μεγάλης Χρηματοπιστωτικής Κρίσης, ενώ τα περιθώρια κέρδους διαμορφώνονται στο 13,8%, υψηλότερα από οποιοδήποτε προ-πανδημικό επίπεδο που έχει καταγραφεί.
Αφού δεν υπάρχει δομική αδυναμία στους ισολογισμούς, η εξαναγκασμένη απομόχλευση — εκείνη που συνήθως πυροδοτεί μεταβλητότητα στις αγορές — δεν ξεκινά ποτέ.
Τα αμερικανικά νοικοκυριά κατέχουν χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία αξίας 129 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, με περίπου τα μισά τοποθετημένα σε επενδύσεις που αποδίδουν πάνω από 4%.
Αυτό σημαίνει ότι οι ανάγκες για επανεπένδυση τροφοδοτούν μόνες τους τη ζήτηση, με έναν αυτοενισχυόμενο μηχανισμό.
Η συνεχής αυτή «δίψα» για αποδόσεις παράγει καθημερινά αποτελέσματα, δημιουργώντας σταθερή και ισχυρή ζήτηση για εταιρικά και τιτλοποιημένα περιουσιακά στοιχεία.
Οι διαπραγματευτές (dealers) διατηρούν μικρότερα αποθέματα, τα περιθώρια συναλλαγών συρρικνώνονται, και οι διακυμάνσεις των τιμών περιορίζονται.
Αν και υπήρξε ένας φόβος για δασμούς νωρίτερα φέτος, το σοκ τελικά εξασθένησε.
Παρόλο που τα περιθώρια κινδύνου (risk premia) είναι περιορισμένα, οι αποδόσεις δεν είναι. Οι αποδόσεις των αμερικανικών κρατικών ομολόγων (Treasuries) παραμένουν πάνω από το 4%, ενώ ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει λίγο πάνω από το 2%. Οι πραγματικές αποδόσεις (μετά τον υπολογισμό του πληθωρισμού) είναι οι υψηλότερες των τελευταίων τουλάχιστον 15 ετών.
Ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο ομολόγων με πιστοληπτική αξιολόγηση Α αποδίδει πλέον εισόδημα 6–7%, με περίπου 3% μεταβλητότητα στις τιμές. Τα τιτλοποιημένα περιουσιακά στοιχεία και η ιδιωτική πίστη προσθέτουν αποδόσεις παρόμοιες με τις μετοχές, με προσδοκίες απωλειών αντίστοιχες με αυτές της επενδυτικής βαθμίδας.
Με επιλεκτική χρήση παραγώγων (options), οι αποδόσεις σταθερού εισοδήματος μπορούν ρεαλιστικά να φτάσουν σε υψηλά μονοψήφια ποσοστά, χωρίς να χρειάζεται να κυνηγήσει κανείς ομόλογα χαμηλής διαβάθμισης (junk-rated) για υψηλότερες αποδόσεις.
Κυρίως, τέτοιες αποδόσεις λειτουργούν σήμερα ως ελκυστικό σταθεροποιητικό στοιχείο (ballast) για τα χαρτοφυλάκια — όχι απλώς ως “κερασάκι στην τούρτα”.
Ταυτόχρονα, οι εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη, το cloud, τη ρομποτική και άλλες μορφές τεχνολογίας που ενισχύουν την παραγωγικότητα δημιουργούν μοναδικές ανοδικές προοπτικές για τις μετοχές.
Οι αποτιμήσεις μπορεί να φαίνονται «γεμάτες», αλλά η δημιουργία ταμειακών ροών συνεχίζει να υπερβαίνει τις προσδοκίες. Παράλληλα, τα ιστορικά υψηλά επίπεδα μετρητών που παρατηρούνται σε χρηματαγορικά ταμεία, οι επιθετικές επαναγορές μετοχών από εταιρείες και το φτωχό ημερολόγιο νέων δημόσιων εγγραφών (IPOs) κρατούν τη ζήτηση υψηλότερη από την προσφορά.
Οι διορθώσεις στις αγορές δεν αντιμετωπίζονται ως λόγοι πανικού, αλλά ως ευκαιρίες για επανατοποθέτηση σε ηγέτιδες εταιρείες τεχνολογίας που αλλάζουν το παιχνίδι και σε καθιερωμένους οργανισμούς με υψηλή δημιουργία μετρητών.
Οι αγορές δεν αγνοούν τον κίνδυνο· απλώς κοστολογούν ένα σύστημα φτιαγμένο για να τον απορροφά.
Μια οικονομία βασισμένη στις υπηρεσίες, ισχυροί ισολογισμοί τύπου «οχυρού» και μια επενδυτική βάση με υψηλή ρευστότητα προσφέρουν έναν συνδυασμό δύο σε ένα: ανθεκτική ανάπτυξη και αυξημένες αποδόσεις σταθερού εισοδήματος.
Οι επενδυτές θα πρέπει να στραφούν προς αυτή την κατεύθυνση. Να διατηρήσουν την έκθεσή τους σε μετοχές, ώστε να επωφεληθούν από τη σταθερή αύξηση των εταιρικών κερδών, να στρέψουν τα ομολογιακά τους χαρτοφυλάκια προς το ποιοτικότερο άκρο της αγοράς και να ενισχύσουν τις τοποθετήσεις τους με μη συσχετισμένα περιουσιακά στοιχεία, όπως ακίνητα, ιδιωτικές επενδύσεις, και ακόμη και μια μετρημένη κατανομή σε κρυπτονομίσματα.
Όταν γίνεται με σκέψη και στρατηγική, το χαρτοφυλάκιο μπορεί να αποδώσει υψηλό μονοψήφιο ποσοστό σε ετήσια βάση, ακόμη και αν η γεωπολιτική δραματικότητα κυριαρχεί στα πρωτοσέλιδα.
Το 2025, οι πιο δυνατοί θόρυβοι προέρχονται από τις ειδήσεις — όχι από την αίθουσα συναλλαγών.
Διαβάστε επίσης:
BofA: Γιατί η οικονομία των ΗΠΑ ίσως μπαίνει σε φάση εκρηκτικής ανάπτυξης
LVMH-Chanel: Η πολυτέλεια βάζει φρένο στις αυξήσεις τιμών αφού οι καταναλωτές της γύρισαν την πλάτη
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ
