Το κόμμα του ενός

Διαβάζω ότι ο Αλέξης Τσίπρας πλαισιώνει με τεχνοκράτες, αν θυμάμαι καλά αναφέρεται ο αριθμός 10, την ομάδα επικοινωνίας του κόμματος. Άριστα πράττει – ίσως έτσι τελικά αλλάξει και η στείρα πολιτική του «όχι σε όλα».

Αναρωτήθηκα, όμως, τι θα συμβεί με αυτούς και τα άλλα τεχνοκρατικά επιτελεία που πρόσφατα έγιναν κατ’ εξοχήν της μόδας στον ΣΥΡΙΖΑ, αν δεν υπήρχε ο Αλέξης.

Καλώς ή κακώς τα ελληνικά κόμματα είναι αρχηγικά. Στα τελευταία χρόνια έχουν καταβληθεί προσπάθειες να αλλάξει αν όχι η ουσία τουλάχιστον η εντύπωση.

Είχαμε, λοιπόν, με τον ΣΥΡΙΖΑ ουραγό βέβαια και τη Νέα Δημοκρατία στην πρωτοπορία, την εκλογή του αρχηγού από τα μέλη. Είχαμε και τους θεσμούς διαφάνειας και ιδεολογικού συγχνωτισμού που υποτίθεται ότι λειτουργούν για να ενισχύσουν τις δημοκρατικές εσωκομματικές διαδικασίες και να δείξουν ότι ο αρχηγός δεν κάνει ότι θέλει.

Πρώτος ο αείμνηστος Ανδρέας Παπανδρέου ανέδειξε την… αξία τους, και μάλιστα με μία πρωτοφανή πράξη αυταρχικής προσωπικής ηγεσίας, από τους αιθέρες!
Το ερώτημα είναι αν στην σημερινή σύγχρονη εποχή, αυτό το αρχηγικό μοντέλο είναι το πιο αποδοτικό για να συνεισφέρει στην δύσκολη διακυβέρνηση του 21ου αιώνα.

Ως το πιο παλιό και συνεκτικό κόμμα, με τις μακρύτερες χρονικές και βαθύτερες ιδεολογικές ρίζες, η Ν.Δ. έχει ισχυρό αρχηγό αλλά ταυτόχρονα πρώτη ομάδα και πάγκο. Διακρίνεται για ξεκάθαρες διαδικασίες που έχουν αντέξει στο πέρασμα του χρόνου. Χαρακτηρίζεται από κινητικότητα και ευελιξία προσαρμογής. Έχει φράξιες αλλά η επιρροή τους είναι αυστηρά ελεγχόμενη και εκφράζονται πρωταρχικά με θεσμικό τρόπο.

Για το ΠΑΣΟΚ -ΚΙΝΑΛ η εικόνα είναι διαφορετική. Στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης, ο Ανδρέας κατάφερε να ξεπεράσει το σύνδρομο Κατσιφάρα («δεν θα μας γνώριζε ούτε ο θυρωρός της πολυκατοικίας) και να φτιάξει από το μηδέν μία νέα πολιτική νομενκλατούρα. Ο Κώστας Σημίτης της πρόσδωσε την τεχνοκρατική διάσταση και, σήμερα, μεγάλο μέρος της έχει βρει καταφύγιο στην …επάρατη κεντροδεξιά.
Τι θα κάνει ο Ανδρουλάκης με τα οικοδομικά υλικά που του άφησαν η λαίλαπα των μνημονίων, οι εσωτερικές διαμάχες και οι μεταγραφές θα φανεί σύντομα. Οι καιροί ου μενετοί, όμως.

Γεγονός που μας φέρνει, κύκλο, πίσω στον ΣΥΡΙΖΑ. Ο αρχηγός είναι εκεί. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το πιο αρχηγικό και λιγότερο δημοκρατικό κόμμα του ελληνικού πολιτικού κόσμου—μιλάω για τα 3 σοβαρά με αξιώσεις εξουσίας κόμματα, οπότε σχήματα όπως το ΚΚΕ και το ΜΕΡα25 είναι εκτός. Κι ας μην παρασυρόμαστε από τις εσωτερικές διαφωνίες στον ΣΥΡΙΖΑ που διαρκώς σκάνε στις πρώτες σελίδες. Τελικά γίνεται αυτό που θέλει ο αρχηγός.

Πρώτη ομάδα έχει ο ΣΥΡΙΖΑ; Η απάντηση είναι: ναι αλλά μικρή. Αν ζητηθεί από ένα πολίτη να γράψει 10 ονόματα πιθανών υπουργών, δύσκολα θα το εξαντλήσει: με τον Δραγασάκη σε αποστρατεία, θα γραφτούν ονόματα όπως Τσακαλώτος, Κατρούγκαλος, Σκουρλέτης, Αχστιόγλου, Γεροβασίλη, Τζανετόπουλος, άντε του Φίλη, του Ζαχαριάδη, του Σπίρτζη.

Πρώτη ομάδα, όπου ο καθένας εντάσσεται για τους δικούς του λόγους: από το στυλ μέχρι την εκφορά λόγου. Μετρώντας με βάση τα απτά αποτελέσματα, το μεγεθος περιορίζεται δραματικά: ο Τσακαλώτος γιατί εφάρμοσε με εκπληκτική συνέπεια τα μνημόνια και ο Κατρούγκαλος γιατί συνυπέγραψε τις Πρέσπες.
Ένα μικρό κουΐζ : Πόσοι θυμάστε το όνομα του υφυπουργού του Τσακαλώτου που έβγαλε όλη την δουλειά;

Από εκεί και πέρα το…χάος. Ο πάγκος έχει υπουργούς-στελέχη που προσπάθησαν είτε με πράξεις να υπονομεύσουν τους θεσμούς της δημοκρατίας, είτε απλά να τους αγνοήσουν. Έχει άλλους που έβαλαν το κόμμα πάνω από το υπουργείο. Μερικούς που πέρασαν τον χρόνο τους διηγούμενοι ανέκδοτα (πολλά σόκιν) ή φλερτάροντας το ωραίο φύλο και πίνοντας το ελληνικό εθνικό ποτό (ουίσκι για να μην υπάρξει παρεξήγηση). Τέλος, και μερικούς που ήρθαν, είδαν και απήλθαν χωρίς ποτέ να καταλάβουν το αντικείμενό τους – πολύ περισσότερο γιατί έγιναν υπουργοί.

Και τώρα ένα μεγάλο κουίζ: τι ποσοστό θα πάρει ο ΣΥΡΙΖΑ σε εκλογές ΧΩΡΙΣ τον Αλέξη;

Ο ΣΥΡΙΖΑ προβάλλεται ως κόμμα εξουσίας. Αυτοπροβάλλεται με αξιώσεις.

Η κοινωνία τι πιστεύει;

Η απάντηση ; Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κόμμα του ενός. Το πρόβλημα του δεν είναι ότι δεν έχει πρόγραμμα – καθώς η λύση που προσφέρει σε όλα τα προβλήματα είναι μία και μοναδική: λεφτά. Κι αν τα λεφτά δεν λύνουν τα προβλήματα, τότε περισσότερα λεφτά. Το πρόβλημα του είναι ότι χωρίς τον Αλέξη Τσίπρα το κόμμα δεν υπάρχει. Δεν έχει ούτε πλήρη πρώτη ομάδα, ούτε πάγκο. Δεν έχει πολιτικές εφεδρείες, δεν έχει αποκτήσει πλατιές κοινωνικές ρίζες. Ένας χαρισματικός άνθρωπος, που δεν είναι καν του βεληνεκούς λαϊκισμού των Παπανδρέου, μάζεψε ένα συνονθύλευμα κατ’ επάγγελμα αντιρρησιών, ευκαιριακά δυσαρεστημένων, τυχαίων θερμοκεφαλάκηδων και σκληρών ιδεολόγων για να φτιάξει μία συγκυριακή πλειοψηφία βασισμένη στην υπόσχεση ότι τα φύκια είναι μεταξωτές κορδέλες.

Όποιος θεωρεί την περιγραφή υπερβολική ας απαντήσει στο προηγούμενο ερώτημα: quo vadis ΣΥΡΙΖΑ χωρίς τον Αλέξη;

Ο ελληνικός λαός πρέπει να αποφασίσει αν μπορεί ποτέ να πάρει το τεράστιο ρίσκο να τον κυβερνήσει το κόμμα του ενός;