Προσφυγικό: Το πρόβλημα που ήρθε για να μείνει και ο συναγερμός στον «γαλάζιο» χάρτη

Στην προεκλογική ατζέντα της Νέας Δημοκρατία το μεταναστευτικό/προσφυγικό δεν βρισκόταν ψηλά στις προτεραιότητες, στα καυτά θέματα για τα οποία το κόμμα της οδού Πειραιώς προετοιμαζόταν πυρετωδώς περιμένοντας την στιγμή που θα αναλάμβανε την διακυβέρνηση της χώρας.

Ανάπτυξη, επενδύσεις, οικονομία ήταν τα θέματα που κυριαρχούσαν στην οργανωτική προετοιμασία στην πορεία της ΝΔ προς την εξουσία, ενώ οι συζητήσεις περί θεμάτων για την ασφάλεια των πολιτών περίπου εξαντλούνταν στην κατάσταση στα Εξάρχεια, στην αναδιοργάνωση της Πολιτικής Προστασίας και την αστυνομίας.

Τα γεγονότα, όμως, έρχονται πολλές φορές αιφνιδιαστικά και ανατρέπουν ακόμη και την πιο προσεκτικά οργανωμένη ατζέντα, όπως ακριβώς συνέβη και με το δυσεπίλυτο  θέμα του προσφυγικού/μεταναστευτικού.

Οι πολιτικές του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος το τελευταίο διάστημα εξελίσσεται σε αστάθμητο για τα αμερικανικά συμφέροντα παράγοντα στην περιοχή -με ό,τι συνέπειες μπορεί αυτό να γεννήσει έξω από την πόρτα μας- έφεραν δραματική αύξηση των προσφυγικών ροών προς την Ελλάδα και κατέστησαν τα μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος επείγοντα.

Ενώ οι βάρκες των Τούρκων δουλεμπόρων φτάνουν στα ελληνικά παράλια με ρυθμούς αυξανόμενους σε σχέση με το 2017 και το 2018, το κυβερνητικό επιτελείο επέδειξε αντανακλαστικά και ετοιμότητα.

Αναγνώρισε ότι η θλιβερή και απάνθρωπη Μόρια και τα άλλα hot spots του Αιγαίου δεν αντέχουν νέους πρόσφυγες και μετανάστες. Οι τοπικές κοινωνίες πνέουν μένεα τόσο για την κατάσταση που διαμορφώνεται όσο και για το γεγονός ότι αφέθηκαν μόνες να σηκώσουν ένα τεράστιο βάρος, το οποίο κανονικά θα έπρεπε να σηκώνει η Ευρώπη όλη μαζί.

Πολλά μπορεί κανείς να πει για τα επιμέρους σημεία του κυβερνητικού σχεδίου, πολλά μπορεί να συζητήσει για το ποιος είναι πρόσφυγας και ποιος μετανάστης, ποιος δικαιούται τι, ανάλογα με την χώρα από την οποία προέρχεται. Η συζήτηση φαίνεται ότι πήρε διαστάσεις και στο εσωτερικό της κυβέρνησης, ειδικά σε ό,τι αφορά τα κλειστά κέντρα, τύπου Αμυγδαλέζας, και τις μαζικές επαναπροωθήσεις, σηκώνοντας φωνές και από την αξιωματική αντιπολίτευση.

Η κίνηση του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη να καλέσει τους περιφερειάρχες της ηπειρωτικής Ελλάδας και να τους ζητήσει να βάλουν πλάτη, για να μειωθεί η πίεση που ασκείται στην νησιωτική Ελλάδα θα μπορούσε εύκολα να συγκριθεί με τις προσπάθειες που καταβάλλει η κυβέρνηση, τόσο η τωρινή όσο και η προηγούμενη, για να ευαισθητοποιηθεί η επιλεκτικά βαρύκοη Ευρώπη, ώστε να αποσυμφορηθεί το νότιο άκρο της που τυγχάνει να ονομάζεται Ελλάδα.

Και κανείς δεν μπορεί να πει ένα εύκολο «όχι» στο αίτημα αυτό φοβούμενος τις τοπικές αντιδράσεις, ειδικά όταν ο χάρτης των περιφερειών της χώρας είναι βαμμένος «γαλάζιος»…

Το παιχνίδι, βέβαια, θα παιχτεί σε μεγάλο βαθμό σε επίπεδο δημάρχων, γεγονός που καθιστά αναγκαία και την εμπλοκή του Τάκη Θεοδωρικάκου.

Πέραν αυτού, στην κεντρική πολιτική σκηνή έρχεται νομοχέδιο με πιο «σφιχτές» προβλέψεις για την παροχή ασύλου και σχεδιάζονται μαζικές επιστροφές μεταναστών στην Τουρκία, στην βάση της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας.

Παράλληλα, η κυβέρνηση καταβάλλει προσπάθειες για τη μέγιστη διεθνοποίηση του προβλήματος με τον πρωθυπουργό να βάζει το ζήτημα στο τραπέζι σχεδόν όλων των διεθνών επαφών του, ασκώντας πίεση, αν και με ελάχιστους -είναι η αλήθεια- συμμάχους.

Παρά τον επείγοντα χαρακτήρα που έχει για την ΕΕ το Brexit -το τέλος Οκτωβρίου απέχει μια ανάσα- το μεταναστευτικό/προσφυγικό μπήκε στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής του Οκτωβρίου, ενώ κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, Μάικ Πομπέο, ενημερώθηκε διεξοδικά για την μη τήρηση της συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας από την πλευρά της Άγκυρας.

Η Αθήνα, σύμφωνα με αναλυτές, έχει να προσδοκά σε πολλά επίπεδα, ενδεχομένως και στο προσφυγικό, εξαιτίας της γενικευμένης αμερικανικής δυσαρέσκειας για τις κινήσεις Ερντογάν το τελευταίο διάστημα.

Αλλά και στη συνάντηση Μητσοτάκη με τον Γερμανό υπουργό Εσωτερικών, Χορστ Ζέεχοφερ, ο πρωθυπουργός έστειλε μήνυμα ότι η Ελλάδα αλλάζει την πολιτική της στο προσφυγικό/μεταναστευτικό, επιδιώκοντας την αποτελεσματικότερη εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας και σχεδιάζοντας μια μαζική μετακίνηση σχεδόν 20.000 μεταναστών και προσφύγων στην ενδοχώρα.

Αυτό που μένει να φάνει από την εφαρμογή του κυβερνητικού σχεδίου για την αντιμετώπιση της προσφυγικής, ανθρωπιστικής κρίσης, είναι το αποτέλεσμα που θα παραχθεί, με δεδομένο ότι το προσφυγικό φαίνεται πως είναι ένα πρόβλημα που ήρθε για να μείνει.