Πολυχρόνης Τσιρίδης: Θνησιγενείς οι παρεμβάσεις στους Ποινικούς Κώδικες

Η επιχειρούμενη δια του Νομοσχεδίου παρέμβαση στους Ποινικούς Κώδικες, δεν είναι αναγκαία και δεν αντιμετωπίζει την όντως υπαρκτή έξαρση της εγκληματικότητας, αφού το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο είναι επαρκές. Οι επικρίσεις που δέχθηκε το νομοσχέδιο από το σύνολο της επιστημονικής κοινότητας είναι δικαιολογημένες.

Η προβαλλόμενη δια του Νομοσχεδίου στόχευση να αντιμετωπίσει δήθεν φαινόμενα «ατιμωρησίας» και η αντιμετώπιση της έξαρσης της εγκληματικότητας με αυστηροποίηση ποινών, δεν θα λειτουργήσει αποτρεπτικά, όπως δεν λειτούργησαν αντίστοιχες νομοθετικές παρεμβάσεις του παρελθόντος, αφού διαχρονικά καταγράφεται έξαρση (και όχι ύφεση) της εγκληματικότητας μετά από κάθε νομοθετική αυστηροποίηση.

Η πρόβλεψη πραγματικής μερικής έκτισης ποινών φυλάκισης άνω των 2 ετών που επιφυλάσσεται για πλημμελήματα «καθημερινότητας» και κακουργήματα μικρής και μεσαίας βαρύτητας, θα οδηγήσει στην φυλακή για βραχυχρόνια έκτιση μέρους ποινής παραβάτες για τους οποίους δεν αναλογεί αντίστοιχη ποινική μεταχείριση.

Η πρόληψη

Η αύξηση της εγκληματικότητας και, ιδίως, η έξαρση της παραβατικότητας των ανηλίκων, επιβάλλει στην Πολιτεία να επικεντρώσει το ενδιαφέρον της στο προληπτικό επίπεδο, επαναξιολογώντας τις δυνατές παρεμβάσεις της σε όλους τους τομείς (οικογένεια, σχολείο, διαδίκτυο, οπαδική βία κλπ.), με την ανάπτυξη θεσμών και λήψη μέτρων που θα αποτρέπουν κατά το δυνατόν τις παράνομες εκτροπές των ανηλίκων δραστών.

Ως προς την επιχειρούμενη επιτάχυνση των διαδικασιών, η στοχευόμενη δια των παρεμβάσεων επιτάχυνση και ποιοτική αναβάθμιση της ποινικής δίκης, όχι απλώς είναι ατελέσφορη, αλλά είναι βέβαιο ότι θα επιφέρει επιβάρυνση και επιβράδυνση των διαδικασιών. Το μόνο που θα επιτύχουν, αν θεσμοθετηθούν, είναι η αβασάνιστη και εύκολη παραπομπή των υποθέσεων στα ακροατήρια που ήδη στενάζουν από αδίκαστα πλημ/τα και κακουργήματα, χωρίς να δίνεται η δυνατότητα του τερματισμού υποθέσεων που δεν θα έπρεπε, είτε να διωχθούν (αλλά να αρχειοθετηθούν) είτε να τερματιστούν με την έκδοση απαλλακτικών βουλευμάτων.

Η δε προτεινόμενη παράκαμψη της διαδικασίας των δικαστικών συμβουλίων, με την αύξηση των κακουργημάτων που θα εισάγονται δι’ απευθείας κλήσεως στα ακροατήρια, εκτός από την εισαγωγή και των υποθέσεων εκείνων που θα είχαν περατωθεί με την έκδοση απαλλακτικών βουλευμάτων, (για όσες υποθέσεις δεν υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ενοχής), θα επιβαρύνει και την εκδίκασή τους στο ακροατήριο, αφού, ελλείψει βουλεύματος που θα είχε φιλτράρει και το αποδεικτικό υλικό και θα διευκόλυνε και την εκδίκαση της υπόθεσης, θα επιβαρύνει την εκδίκαση των υποθέσεων με ζητήματα που θα είχαν, αντιμετωπιστεί και επιλυθεί με την παρεμβολή ενός βουλεύματος που θα τα είχε αντιμετωπίσει.

Παράλληλα, η στοχευόμενη αύξηση των μονομελών σχηματισμών, θα λειτουργήσει σε βάρος της ποιότητας της απονεμομένης δικαιοσύνης, αφού οι πολυμελείς σχηματισμοί διαθέτουν εχέγγυα ορθοκρισίας με την ανταλλαγή απόψεων, διάσκεψη, προβληματισμό αλλά και συνευθύνη στην εκφερόμενη δικαιοδοτική κρίση.

Φοβούμαι ότι πρόκειται περί θνησιγενών παρεμβάσεων και σύντομα θα υπάρξει η ανάγκη νέων αλλαγών, αλλά η αναστάτωση που θα επιφέρουν σε όλους τους παράγοντες της ποινικής διαδικασίας θα είναι τεράστια.

• Ο Πολυχρόνης Τσιρίδης είναι Δ.Ν. Δικηγόρος Πειραιώς, – Επισκ. Καθηγητή Ευρωπ. Πανεπ. Κύπρου
• Εισήγηση σε Ημερίδα στον Δικηγορικό Σύλλογο Πειραιώς την 15/1/2024 επί του Ν/Σ για τις παρεμβάσεις στον Π.Κ. και ΚΠΔ.

Διαβάστε επίσης:

Τα «αγκάθια» του νομοσχεδίου για τους Ποινικούς Κώδικες που θα κρίνουν την εφαρμογή του – Γιατί αντιδρούν οι δικηγόροι

Ευτύχης Φυτράκης για Ποινικούς Κώδικες: Περισσότερη φυλακή, λιγότερη δικαιοσύνη, καθόλου ασφάλεια