Αλλάζουν όλα στη Δημόσια Διοίκηση – Τι νέο φέρνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη

Ένα από τα πιο εμβληματικά νομοσχέδια της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη έρχεται σήμερα στην Βουλή, προκειμένου να ψηφιστεί με την μορφή του επείγοντος μέσα στην εβδομάδα. Το νομοσχέδιο έχει στόχο την αποτελεσματική λειτουργία του κρατικού μηχανισμού, ανεξαρτήτως πολιτικών εναλλαγών, εχέγγυα διαφάνειας και ακεραιότητας στην κρατική λειτουργία και αποτελεσματικό συντονισμό της κυβερνητικής δράσης.

Ένα μεγάλο μέρος του νομοσχεδίου συστηματοποιεί και κωδικοποιεί, σε ένα ενιαίο νομοθέτημα, το σύνολο των διατάξεων που διέπουν την οργάνωση, τη λειτουργία και τη διαφάνεια της κυβέρνησης, των κυβερνητικών οργάνων και της κεντρικής δημόσιας διοίκησης.

Προτού εισαχθεί στην Ολομέλεια, ο επισπεύδων υπουργός Γιώργος Γεραπετρίτης επέφερε σειρά τροποποιήσεων και βελτιώσεων που δεν αλλάζουν τη φιλοσοφία του σχεδίου νόμου, αλλά ενσωματώνουν αρκετές από τις προτάσεις που κατατέθηκαν στη διαδικασία της επεξεργασίας του νομοσχεδίου στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή και στη δημόσια διαβούλευση.

Η σκέψη του συγκεκριμένου νομοθετήματος είναι η δημόσια πολιτική να παράγεται πλέον, κατά ένα μεγάλο μέρος, από πάνω προς τα κάτω. Να υπάρχει δηλαδή, ένα συνεκτικό σχέδιο επιχειρησιακής κυβερνητικής πολιτικής, το οποίο θα υλοποιείται από τα επιμέρους υπουργεία, και γι’ αυτό, κατά τα λεγόμενα της κυβέρνησης, το υπουργικό συμβούλιο αποκαθίσταται, σύμφωνα με τη συνταγματική του προοπτική, ως ένα όργανο συλλογικό, διαβουλευόμενο, ένα όργανο από το οποίο θα εκπορεύεται η δημόσια πολιτική.

Επέρχεται επίσης σαφής διαχωρισμός της πολιτικής από την υπηρεσιακή διοίκηση, ώστε οι ρόλοι να είναι ξεκάθαροι και να διασφαλίζεται η συνέχεια του κράτους. Στην οργανική δομή της υπηρεσιακής διοίκησης θα προΐσταται ο Υπηρεσιακός Γενικός Γραμματέας, ένας ανά κάθε υπουργείο, πρόσωπο προερχόμενο από τη δημοσιοϋπαλληλία. Η κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι το 80% της ύλης μεταφέρεται πλέον στο επίπεδο της διοικητικής ιεραρχίας και βεβαίως στην πολιτική ηγεσία παραμένει ο στρατηγικός σχεδιασμός των πολιτικών.

Με το νομοσχέδιο δημιουργείται μια νέα δημόσια αρχή, η Γενική Γραμματεία καλής νομοθέτησης και νομοτεχνικής. Έτσι οι βασικοί άξονες των νομοσχεδίων θα παράγονται από τα υπουργεία, αλλά η κατάρτισή τους θα γίνεται κεντρικά από αυτή την υπηρεσία, ώστε να παράγονται αρτιότεροι νόμοι.

Εισάγεται επίσης σύστημα προγραμματισμού και παρακολούθησης του κυβερνητικού έργου και σε επίπεδο κεντρικό, αυτό ανατίθεται στην Προεδρία της Κυβέρνησης. Οι υπουργοί και ολόκληρη η πολιτική ιεραρχία εξακολουθούν να έχουν πλήρη αρμοδιότητα, αλλά δημιουργείται ένα κεντρικό ολοκληρωμένο σύστημα προηγμένης τεχνολογίας στο οποίο θα εντάσσονται οι στόχοι, οι δράσεις και τα χρονοδιαγράμματα τους, ώστε ανά πάσα στιγμή ο πρωθυπουργός και οι καθ΄ύλην αρμόδιοι υπουργοί να μπορούν να δουν πού βρίσκεται κάθε έργο ή ύλη του υπουργείου. Ο πρωθυπουργός θα μπορεί να παρεμβαίνει συντονιστικά όπου υπάρχουν συναρμοδιότητες που οδηγούν σε καθυστερήσεις.

Δημιουργείται, τέλος, μια νέα δομή, η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, η οποία θα ενσωματώσει όλα τα ελεγκτικά όργανα και που θα λειτουργεί στο πλαίσιο νέων δομών, κυρίως ηλεκτρονικού ελέγχου, δεν θα υπάγεται λειτουργικά στην πολιτική ηγεσία, θα ελέγχεται από τη Βουλή, θα αναδεικνύεται από αυξημένη πλειοψηφία από κοινοβουλευτική επιτροπή.

Στις αλλαγές που έφερε ο κ. Γεραπετρίτης είναι:

1. Η μοριοδότηση της συνέντευξης από 50% που ήταν στο αρχικό κείμενο του νομοσχεδίου περιορίζεται στο 40% στην επιλογή των υπηρεσιακών γραμματέων. Θα υπάρχει μοριοδότηση 25% για τα τυπικά προσόντα και 35% για την εμπειρία.
2. Καταργείται η διάταξη που όριζε ότι ήταν κώλυμα η προηγούμενη 5ετής απασχόληση σε πολιτικό γραφείο.
3. Στις πέντε θέσεις μετακλητών που προβλέπονται στον διοικητή της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας δεν θα μπορεί μετακλητός να αναλαμβάνει τη θέση τού επικεφαλής της Αρχής Ελέγχων. Άρα, δεν θα είναι ιδιώτης, αλλά θα προέρχεται αποκλειστικά από τη δημοσιοϋπαλληλία.
4. Μειώνεται ο χρόνος θητείας του μεταβατικού διοικητή της ανεξάρτητης Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, δηλαδή κατά την πρώτη εφαρμογή του νόμου και μέχρι την ολοκλήρωση του προβλεπόμενου διαγωνισμού, σε ανώτατο χρόνο μέχρι δύο έτη. Η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας θα αποφασίζει για τον διοικητή, μετά από πρόταση του υπουργικού συμβουλίου.
5. Καταργείται η δυνατότητα πρόσθετων μετακλητών στην Προεδρία της Κυβέρνησης.
6. Ρητά παραμένει ο πολυετής προγραμματισμός των προσλήψεων.
7. Διατηρούνται οι έλεγχοι του ΣΟΕ.
8. Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας καθίσταται καθολικός διάδοχος όλων των υποχρεώσεων και των δικαιωμάτων που έχει η σημερινή αρχή του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης. Υπό αυτήν την έννοια συνεχίζει όλους τους ελέγχους.
9. Στο ΣΕΠΕ ο γενικός διευθυντής θα είναι επιθεωρητής και αναβαθμίζεται σε Γενικό Επιθεωρητή Εργασίας.

Παράλληλα, στην Βουλή προωθείται το διυπουργικό νομοσχέδιο που περιλαμβάνει διατάξεις για το άσυλο, τους ΟΤΑ κ.α.

Το νομοσχέδιο εισάγεται με τη διαδικασία του επείγοντος και αναμένεται να ψηφιστεί από την Ολομέλεια της Βουλής την Πέμπτη.

Οι βασικές προβλέψεις του διυπουργικού νομοσχεδίου

Κατάργηση του ασύλου στα πανεπιστήμια

Δημιουργία πλαισίου για διανομή φαρμάκων στους βαριά πάσχοντες στα σπίτια, στο χώρο νοσηλείας ή τα φαρμακεία

Το άνοιγμα του δρόμου για την ψηφιακή έκδοση συντάξεων

Ρυθμίσεις για την κυβερνησιμότητα σε Περιφέρειες και Δήμους

Μείωση στο επιτόκιο για οφειλές στα Ασφαλιστικά Ταμεία από το 5% στο 3% όπως ήδη έχει γίνει για τις οφειλές προς την εφορία.