Το μήνυμα Δραγασάκη για την προστασία της α’ κατοικίας

Τα μέτρα που λαμβάνει η κυβέρνηση για την υποστήριξη των πολιτών και των επιχειρήσεων, εξήγησε ο υπουργός Οικονομίας Γιάννης Δραγασάκης, στην εισήγησή του, κατά τη διάρκεια σεμιναρίου για τους υπαλλήλους των Κέντρων και Γραφείων Ενημέρωσης & Υποστήριξης Δανειοληπτών της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.

Όπως τόνισε, σε ό,τι αφορά στους πολίτες ή τις επιχειρήσεις, που αντιμετωπίζουν χρέη υπάρχουν δύο διαφορετικοί τρόποι αντιμετώπισης. Ο τρόπος της κυβέρνησης, όπως ξεκαθάρισε, είναι να δημιουργήσει ένας υποστηρικτικό κράτος για τους πολίτες. «Η μία αντίληψη θεωρεί ότι το κράτος πρέπει να δράσει με ένα τρόπο τιμωρητικό, θεωρώντας ότι αυτοί που χρωστούν, χρωστούν γιατί φταίνε οι ίδιοι, επομένως κατά κάποιο τρόπο πρέπει να τιμωρηθούν, ώστε να αποκτήσουν όπως λένε ορισμένοι «payment culture», «σωστή συνήθεια-νοοτροπία πληρωμών». Επίσης, το επιχείρημά τους είναι ότι αν βοηθάμε αυτούς που χρωστούν, έχουν προβλήματα κλπ, τότε δημιουργείται ένας ηθικός κίνδυνος, ότι δημιουργείς ένα κίνητρο για κάποιον να μην πληρώνει τις υποχρεώσεις του, γιατί θα έρθει κάποια στιγμή το κράτος να τον βοηθήσει».

«Εμείς έχουμε διαφορετική άποψη απέναντι σε αυτό. Υπάρχουν θέματα, υπάρχουν κάποιοι που από σύστημα ή από σκοπιμότητα ή από δόλο δεν είναι εντάξει απέναντι στις υποχρεώσεις τους, αλλά η μεγάλη μάζα του κόσμου βρέθηκε σε κατάσταση υπερχρέωσης λόγω απότομης αλλαγής των συνθηκών. Είμαστε της λογικής ενός υποστηρικτικού κράτους, ενός κράτους που δεν τιμωρεί, αλλά προσπαθεί να βρει διεξόδους και λύσεις. Όχι με την έννοια της φιλανθρωπίας, αλλά με την έννοια που προανέφερα, του κοινωνικού προβλήματος. Αν ένα κομμάτι της κοινωνίας είναι παγιδευμένο στα χρέη, αυτό έχει ευρύτερες συνέπειες, δεν αφορά μόνο τους ίδιους. Δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος» ανέφερε ο Γ. Δραγασάκης.

«Η λογική είναι να ρυθμίζουμε όλα τα χρέη ταυτόχρονα από τράπεζες, Υπουργείο Οικονομικών, ασφαλιστικά ταμεία, αλλά στην πράξη εμφανίζονται πράγματι αντιτιθέμενα συμφέροντα. Ο συνδυασμός τώρα των 120 δόσεων και του εξωδικαστικού μηχανισμού ελπίζουμε να βοηθήσει, αρά για αυτό μιλάμε για μια διαρκή προσπάθεια. Κάθε τόσο κάνουμε τροποποιήσεις για να κάνουμε πιο ευέλικτα τα συστήματα, πιο φιλικά», συμπλήρωσε.

Πάνω στο σκεπτικό αυτό, ο υπουργός δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο μετατροπής σε συμβουλευτικές υπηρεσίες των Κέντρων και Γραφείων Ενημέρωσης και Υποστήριξης Δανειοληπτών της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.

Απευθυνόμενος στους υπαλλήλους ανέφερε, «Μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να δούμε και το δικό σας ρόλο. Αρχίζουμε με μια βοήθεια προς τους δανειολήπτες, αλλά φιλοδοξούμε σε λίγα χρόνια αυτό να μη χρειάζεται τόσο πολύ και, είτε να μετατραπεί σε συμβουλευτική υπηρεσία σε κάποιον που σκέφτεται να πάρει δάνειο, ώστε να αποτρέψουμε παγιδεύσεις του μέλλοντος, είτε να βρούμε και άλλες μορφές υπηρεσιών που και εσείς θα μπορούσατε να εντοπίσετε, ώστε να τις οργανώσουμε».

Ο υπουργός υπογράμμισε ακόμη ότι «η κρίση ξεπερνιέται, αλλά οι κοινωνικές της συνέπειες παραμένουν και μια από αυτές είναι το βάρος του ιδιωτικού χρέους. Δημιουργείται, έτσι, ένα χάσμα στην κοινωνία, κάποια τμήματα βγαίνουν από την κρίση, έχουν δουλειά, σιγά σιγά θα δουν και το εισόδημά τους να βελτιώνεται, αλλά υπάρχουν και κοινωνικές ομάδες που είναι παγιδευμένες στο χρέος, είτε χρωστούν στις τράπεζες, είτε στην εφορία, είτε στα ταμεία και για αυτό το πρόβλημα είναι κοινωνικό πρόβλημα και ως τέτοιο αντιμετωπίζεται από την αρχή».

«Αν η οικογένεια χρωστάει το στεγαστικό, προφανώς κανείς δεν μπορεί να σκεφτεί μετά νέο δάνειο ή να φτιάξει νέο σπίτι. Αν η επιχείρηση δεν έχει ασφαλιστική ή φορολογική ενημερότητα δεν μπορεί να επεκταθεί, ακόμα και αν η κατάσταση βελτιωθεί. Οπότε εμείς θα βοηθήσουμε, ώστε ο φαύλος κύκλος να γίνει ενάρετος κύκλος. Δηλαδή παίρνει φορολογική ενημερότητα, παίρνει ασφαλιστική ενημερότητα, μπορεί να ρυθμίσει το χρέος του, μπορεί να ανοίξει μια δουλειά, μπορεί να προσλάβει κόσμο κλπ. Άρα υπάρχει κοινωνικό όφελος από αυτή την υποστηρικτική πολιτική», συμπλήρωσε.

Επιπλέον, σημείωσε τα εξής: «Δεν μπορείς εύκολα να διαγράφεις χρέη, διότι τη διαγραφή του χρέους θα πρέπει κάποιος τελικά να την επωμιστεί. Αλλά είδαμε κάποιες παγιδεύσεις και προσπαθήσαμε σιγά σιγά, μία μία να τις αντιμετωπίζουμε». Πάνω στο σκεπτικό αυτό, ως παραδείγματα ανέφερε τους οφειλέτες που είχαν πάρει δάνεια με εγγύηση του Δημοσίου. Πυρόπληκτες περιοχές στην Ηλεία, στη Μεσσηνία με σεισμούς παλιότερα κλπ., και τα δάνεια του ΟΕΚ «και στη μεγάλη πλειοψηφία έχουν βρεθεί λύσεις, αν και υπάρχουν κάποια επιμέρους θέματα που τα συζητάμε τώρα» όπως είπε.

«Και μετά είναι ο όγκος των στεγαστικών και των επιχειρηματικών δανείων, όπου δημιουργήθηκε το σύστημα του εξωδικαστικού μηχανισμού. Η λογική είναι να ρυθμίζονται όλα τα χρέη ταυτόχρονα από τράπεζες, υπουργείο Οικονομικών, ασφαλιστικά ταμεία. «Κάθε τόσο κάνουμε τροποποιήσεις για να κάνουμε πιο ευέλικτα τα συστήματα, πιο φιλικά» είπε ο υπουργός και σημείωσε: «Αυτό που θέλω να επισημάνω είναι ότι το θέμα παραμένει ανοικτό. Αν δούμε ότι υπάρχουν και άλλοι τρόποι που μπορούμε να βοηθήσουμε, θα τους μελετήσουμε και θα τους εξετάσουμε», κατέληξε.

Ο υπουργός αναφέρθηκε πιο αναλυτικά στα κέντρα υποστήριξης δανειοληπτών, που, όπως είπε, είναι μια καινούργια υπηρεσία προς τους πολίτες και διεθνώς αυτές οι μορφές εξυπηρέτησης αυξάνουν. Αναφέροντας ως παράδειγμα το νόμο για τις μικροπιστώσεις, σημείωσε «Ενώ λοιπόν η κατηγορία υπηρεσιών εξυπηρέτησης των πολιτών χάνει τη βαρύτητα που είχε στο παρελθόν, γίνεται εντονότερη σε άλλες μορφές βοήθειας, όπως είναι οι συμβουλευτικές υπηρεσίες».

«Με τον τελευταίο νόμο για το Νέο Πλαίσιο Προστασίας της Πρώτης Κατοικίας θα μπούμε σε μια πολιτική η οποία πανευρωπαϊκά είναι καινούργια. Το κράτος παρεμβαίνει επιδοτώντας και μέρος των δόσεων εκείνων που δεν μπορούν να τα πληρώσουν. Αυτό είναι ένα καινούργιο και αρκετά ισχυρό στοιχείο, βεβαίως για εκείνους που πράγματι δεν μπορούν να πληρώσουν. Επίσης, προσπαθήσαμε να επιτύχουμε επιμήκυνση των ρυθμίσεων, μείωση του επιτοκίου κ.α», σχολίασε.

Ο σχετικός νόμος είναι σχεδόν έτοιμος, όπως αποκάλυψε ο κ. Δραγασάκης και σκοπός του είναι στα δάνεια να μην ζητούνται εγγυήσεις. «Δηλαδή να βάλει υποθήκη κάποιος το σπίτι του. Αντί για υποθήκη θα υπάρχει μια συμβουλευτική διαδικασία. Μια βιοτεχνία θέλει να πάρει ένα μικρό δάνειο μέχρι 10-20.000 ευρώ, θα το πάρει, αλλά θα έχει ένα σύμβουλο ο οποίος θα δει αν έχει business plan, αν τα λεφτά θα αποδώσουν, ούτως ώστε και ο επιχειρηματίας να πετύχει σε αυτό που θέλει να κάνει και τα χρήματα να μπορέσουν να επιστραφούν. Άρα θα έχουμε συμβούλους με κάποιο σύστημα, οι οποίοι θα κάνουν αυτή τη δουλειά».

Ένα άλλο παράδειγμα, όπως είπε είναι ότι αν και η κυβέρνηση έχει πάρει πάρα πολλά μέτρα για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, πολλές φορές μια μικρή και μεσαία επιχείρηση δεν ξέρει ποια είναι αυτά τα μέτρα. «Μπορεί να είναι ένα πρόγραμμα του ΕΣΠΑ. Μπορεί να είναι ένας νόμος που προσφέρει κάποιες δυνατότητες, μπορεί να είναι ένα πρόγραμμα του ΟΑΕΔ και βγαίνουν διαρκώς νέα προγράμματα. Τώρα λοιπόν θα δημιουργήσουμε μια υπηρεσία εξατομικευμένης υποστήριξης μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, θα λειτουργεί μέσα στα επιμελητήρια με νέο προσωπικό που θα προσληφθεί, λίγα αλλά καλά εκπαιδευμένα άτομα, που θα πηγαίνει μια μικρή επιχείρηση και ανάλογα με το τι θέλει η επιχείρηση, θα την ενημερώνει το εκάστοτε στέλεχος, τι να κάνει, τι προγράμματα υπάρχουν και πως μπορεί να τη βοηθήσει. Θα έχει ένα είδος συμβουλευτικής υπηρεσίας προς τον επιχειρηματία», εξήγησε ο υπουργός.

Τέλος, αναφερόμενος στον τρόπο λειτουργίας του Δημοσίου, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης χαρακτήρισε ως εφικτή τη φιλοδοξία για Δημόσιο και δικαστήρια που θα λειτουργούν χωρίς χαρτιά και με ψηφιακές πλατφόρμες. «Παλιά, το να ανοίξεις μια επιχείρηση ήταν ένας μπελάς, τώρα σε 2 λεπτά ιδρύονται επιχειρήσεις λόγω της δυνατότητας που δίνει η ψηφιακή τεχνολογία. Και αυτό θα επεκταθεί. Ενώ λοιπόν η κατηγορία υπηρεσιών εξυπηρέτησης των πολιτών χάνει τη βαρύτητα που είχε στο παρελθόν, γίνεται εντονότερη σε άλλες μορφές βοήθειας, όπως είναι οι συμβουλευτικές υπηρεσίες».