ΚΕΦΙΜ: Οριακά πάνω από τη βάση η επίδοση των δήμων στην οικονομική αποδοτικότητα

Σημαντικά ελλείμματα στην οικονομική αποδοτικότητα των Δήμων καταδεικνύει η μελέτη που δημοσιεύει σήμερα το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών σε συνεργασία με το Κέντρο Διεθνούς και Ευρωπαϊκής Πολιτικής Οικονομίας και Διακυβέρνησης (ΚεΔΕΠΟΔ) του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα βασικά πορίσματα της μελέτης όπως αυτά προκύπτουν από τα οικονομικά στοιχεία των Δήμων για το οικονομικό έτος 2021:

Οι δήμοι παρουσιάζουν μικρή οικονομική αυτοτέλεια, αφού τα έσοδα τους προέχονται κυρίως από την κρατική επιχορήγηση. Κατά μέσο όρο, μόνο το 36% των συνολικών τους εσόδων προέρχονται από ίδια έσοδα. Το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών όλων των δήμων το 2021 αντιστοιχεί στο 1,6% των δαπανών τους, σημαντικά μειωμένες σε σχέση με τα προηγούμενα έτη.

Το 2021 κανένας δήμος δεν κατάφερε να τηρήσει τον προϋπολογισμό του σε ποσοστό άνω του 80%, ενώ μόνο το 27% κατάφερε να τον τηρήσει σε ποσοστό άνω του 50%. Τα ποσοστά αυτά δεν παρουσιάζουν σημαντικές διακυμάνσεις την τελευταία πενταετία.

Σε ό,τι αφορά τους προϋπολογισμούς επενδύσεων, το 2021 μόνο το 1% των δήμων τους τήρησαν σε ποσοστό άνω του 50%. Τα ποσοστά αυτά δεν παρουσιάζουν σημαντικές διακυμάνσεις την τελευταία πενταετία.

Η μέση επίδοση στην οικονομική αποδοτικότητα των δήμων είναι χαμηλή, ξεπερνώντας οριακά τη βάση.

Σύμφωνα με την αξιολόγηση των δήμων στην Οικονομική Διαχείριση για το έτος 2021, η οποία μετράει την αποδοτικότητα (efficiency) των διαθέσιμων πόρων τους με τα εξής κριτήρια: χαμηλότερη επιβάρυνση από φόρους και τέλη, συνέπεια προϋπολογισμού, χρηματοδότηση επενδύσεων, δημοσιονομική υγεία και οικονομική αυτοτέλεια, τα βασικά πορίσματα της μελέτης είναι:

1. Μικροί ηπειρωτικοί και μικροί ορεινοί δήμοι με μέση επίδοση 5,47/10.
2. Μεγάλοι ηπειρωτικοί δήμοι με μέση επίδοση 5,44/10.
3. Δήμοι μητροπολιτικών κέντρων με μέση επίδοση 5,31/10.
4. Μικροί νησιωτικοί δήμοι με μέση επίδοση 5,22/10.
5. Μεσαίοι ηπειρωτικοί δήμοι με μέση επίδοση 5,18/10.
6. Μεγάλοι και μεσαίοι νησιωτικοί δήμοι με μέση επίδοση 5/10.

• Η μέση επίδοση στην οικονομική αποδοτικότητα των δήμων ανά αποκεντρωμένη διοίκηση έχει ως εξής:
1. Μακεδονίας – Θράκης με μέση επίδοση 5,50/10.
2. Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου με μέση επίδοση 5,37/10.
3. Αιγαίου με μέση επίδοση 5,30/10.
4. Κρήτης με μέση επίδοση 5,23/10.
5. Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας με μέση επίδοση 5,22/10.
6. Αττικής με μέση επίδοση 5,21/10.
7. Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας με μέση επίδοση 5,17/10.

Η μελέτη αυτή αποτελεί προδημοσίευση ενός κεφαλαίου της έρευνας του Δείκτη Αποτελεσματικότητας Δήμων που θα δημοσιεύσουν από κοινού το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών και το Κέντρο Διεθνούς & Ευρωπαϊκής Πολιτικής Οικονομίας & Διακυβέρνησης (ΚεΔΕΠΟΔ) του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και έχει ως στόχο να αξιολογήσει όλες τις δημοτικές αρχές της χώρας βάσει των επιδόσεών τους στα πεδία που αποτελούν τις βασικές τους αρμοδιότητες.

Σκοπός του Δείκτη είναι να εντοπίσει τις βέλτιστες πρακτικές και να αναδείξει τα θετικά παραδείγματα των δημοτικών αρχών που έχουν καταφέρει να αξιοποιούν αποτελεσματικά τους διαθέσιμους σ’ αυτές πόρους. Ο Δείκτης έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να περιλαμβάνει όλα τα βασικά στοιχεία αξιολόγησης των Δήμων της χώρας με βασικό στόχο να λειτουργήσει ως αφορμή άμιλλας μεταξύ των δήμων, και να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο αξιολόγησης των δημοτικών αρχών για τους πολίτες.

Ο Δείκτης Αποτελεσματικότητας των Δήμων επιχειρεί να απαντήσει στο ερώτημα κατά πόσο αποτελεσματικοί είναι οι δήμοι στο έργο τους, προσεγγίζοντας την αποτελεσματικότητα (effectiveness) στο πλαίσιο της αποδοτικότητας (efficiency) και της συμμόρφωσής τους (compliance) ως προς το κανονιστικό πλαίσιο που τους δεσμεύει. Οι δύο βασικές έννοιες αξιολόγησης είναι η αποδοτικότητα των πόρων και η συμμόρφωση με το κανονιστικό πλαίσιο. Ο Δείκτης αποτελείται από 5 βασικές κατηγορίες και 109 ενδείκτες που αξιολογούν:
1. Την οργάνωση και τη διακυβέρνηση: το κατά πόσο ο δήμος δρα βάσει ενός συγκεκριμένου επιχειρησιακού πλάνου, με στοχοθεσία, διαφάνεια και λογοδοσία (αποτελείται από 25 ενδείκτες).
2. Την οικονομική διαχείριση: την αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων, στοχεύοντας στις επενδύσεις για βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών, με τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση του πολίτη (αποτελείται από 15 ενδείκτες).
3. Τις υπηρεσίες: το εύρος υπηρεσιών που προσφέρει ο δήμος σε νέους, παιδιά, ηλικιωμένους, ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, τις υπηρεσίες πολιτισμού, άθλησης και εκπαίδευσης (αποτελείται από 33 ενδείκτες).
4. Τη βιωσιμότητα: το κατά πόσο ο δήμος ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις για απορρίμματα, ανακύκλωση και πράσινη ανάπτυξη (αποτελείται από 24 ενδείκτες).
5. Την πολιτική προστασία: τον βαθμό ετοιμότητας του δήμου για επέμβαση σε περιπτώσεις ανάγκης (αποτελείται από 12 ενδείκτες).

Ο Εκτελεστικός Διευθυντής του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών, Νίκος Ρώμπαπας δήλωσε σχετικά: “Η μελέτη, πέρα από τα μεγάλα περιθώρια βελτίωσης της αποτελεσματικότητας των Δήμων καταδεικνύει και την ανάγκη για διαθέσιμα, έγκυρα δεδομένα που αφορούν τη λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα οποία σήμερα υπάρχουν σε αξιοποιήσιμη μορφή μόνο σε ελάχιστους Δήμους. Είναι γι’ αυτό σημαντικό το γεγονός ότι το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών για την αναμόρφωση του συστήματος διακυβέρνησης των ΟΤΑ που θα συζητηθεί στη Βουλή σε λίγες μέρες προβλέπει μεταξύ άλλων τη θέσπιση δημόσιων δεικτών ποιότητας και απόδοσης των ΟΤΑ καθώς και βραβείων για τις βέλτιστες επιδόσεις τους, με σκοπό τη χάραξη, την παρακολούθηση και την υλοποίηση αποτελεσματικών και στοχευμένων πολιτικών”.

Η μελέτη αποτελεί προδημοσίευση ενός κεφαλαίου της έρευνας του Δείκτη Αποτελεσματικότητας Δήμων που θα δημοσιεύσουν από κοινού το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών και το Κέντρο Διεθνούς & Ευρωπαϊκής Πολιτικής Οικονομίας & Διακυβέρνησης και έχει ως στόχο να αξιολογήσει όλες τις δημοτικές αρχές της χώρας βάσει των επιδόσεών τους στα πεδία που αποτελούν τις βασικές τους αρμοδιότητες.

Δείτε εδώ αναλυτικά τη μελέτη

Διαβάστε επίσης:

BBC: Οι Ρώσοι που έχουν σκοτωθεί στην Ουκρανία ξεπέρασαν τους 33.000

Ευρωαγορές: Ισχυρές απώλειες σε επίπεδο πενθήμερου – Στο -1,18% ο Stoxx 600

ΗΠΑ: Ο Μπάιντεν δικαιολογείται για την επέκταση του τείχους στα σύνορα με το Μεξικό – «Δεν είχα επιλογή»

________________­_______

Αυτοδιοικητικές εκλογές 2023

Αυτοδιοικητικές εκλογές 2023: Όλες οι εξελίξεις

Οδηγός Εκλογών – Όλα όσα πρέπει να ξέρετε

Ο χάρτης των αποτελεσμάτων