Άνω του 1 δισ. ευρώ το πλεόνασμα των Ασφαλιστικών Ταμείων το 2020

Πλεόνασμα ύψους 1,021 δισ. ευρώ παρουσιάζει το ισοζύγιο των ασφαλιστικών ταμείων για το 2020, καταγράφοντας αύξηση κατά 202 εκατ. ευρώ σε σχέση με την εκτίμηση που υπάρχει για το 2019.

Σύμφωνα με το σχέδιο προϋπολογισμού που κατατέθηκε χθες στη Βουλή, προβλέπεται αύξηση εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές κατά 593 εκατ. ευρώ, οφειλόμενη κυρίως στην εκτιμώμενη αύξηση των εισφορών της μισθωτής εργασίας ως αποτέλεσμα της αναμενόμενης βελτίωσης των μακροοικονομικών δεικτών της οικονομίας, καθώς και στην αύξηση των εργοδοτικών εισφορών του Δημοσίου (τελευταίο έτος μετάβασης στο ασφάλιστρο 13,33% βάσει της μεταβατικής περιόδου του νόμου Κατρούγκαλου).

Ωστόσο, στον προϋπολογισμό δεν εγγράφεται για άλλη μια φορά κονδύλι για την αποπληρωμή των αυξημένων κονδυλίων σε συντάξεις για κύριες και επικουρικές μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας στις 4 Οκτωβρίου, οι οποίες οδηγούν σε αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης και επαναφορά των επικουρικών που κόπηκαν για το άθροισμα κύριας και επικουρικής άνω των 1.300 ευρώ.

Ταυτόχρονα προβλέπεται μείωση της κρατικής επιχορήγησης κατά 475 εκατ. ευρώ, καθώς εκτιμάται πως «η αύξηση των εσόδων από εισφορές σε συνδυασμό με την προβλεπόμενη μείωση της δαπάνης για τις κύριες συντάξεις διασφαλίζει την ομαλή καταβολή του συνόλου των ασφαλιστικών παροχών». Η μείωση των δαπανών για συντάξεις προϋπολογίζεται στα 236 εκατ. ευρώ, η οποία οφείλεται :

• κυρίως στην εκτιμώμενη μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 192 εκατ. ευρώ. Αναλυτικότερα, εκτιμάται ότι η δαπάνη για τις κύριες συντάξεις θα παρουσιάσει μείωση κατά 121 εκατ. ευρώ, ενώ η αντίστοιχη δαπάνη για τις επικουρικές θα μειωθεί κατά 71 εκατ. ευρώ, κυρίως εξαιτίας της μείωσης του εκτιμώμενου κόστους των αναδρομικών ποσών που καταβάλλονται ετησίως στις νέες απονομές κύριων και επικουρικών συντάξεων. Σύμφωνα με το σχέδιο εκτιμάται ότι οι συντάξεις θα καταβάλλονται νωρίτερα και συνεπώς θα  επιβαρύνονται με μικρότερα αναδρομικά ποσά.
• στη μείωση των προνοιακών παροχών κυρίως λόγω της κατάργησης από 1/1/2020 των παροχών του ΕΚΑΣ και των σχετικών αντισταθμιστικών μέτρων, όπως προβλέπεται από το ισχύον πλαίσιο.

Νέο ασφαλιστικό

Στον προϋπολογισμό γίνεται συνοπτική αναφορά στη νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση που σχεδιάζεται για το 2020 σε ευθυγράμμιση με τις αποφάσεις του ΣτΕ. Έμφαση θα δοθεί όπως λέγεται το 2020 στην πλήρη εκκαθάριση των ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων υγείας και εφάπαξ παροχών, βάσει ενός σχεδίου που στηρίζεται «σε ανάλυση των ποιοτικών χαρακτηριστικών των υποχρεώσεων και ανασχεδιασμό του τρόπου αντιμετώπισης των προβλημάτων εκκαθάρισης».

Αντίστοιχος ανασχεδιασμός γίνεται στις ενέργειες εκκαθάρισης των ληξιπρόθεσμων αιτήσεων κύριας σύνταξης. Το νέο σχέδιο δράσης περιλαμβάνει μέτρα για την επιτάχυνση των διοικητικών διαδικασιών έκδοσης συντάξεων που ήδη εκκρεμούν, καθώς και την ψηφιοποίηση της απονομής των νέων αιτήσεων συνταξιοδότησης. Αναφορά γίνεται και στο Λευκό Μητρώο, που θα λειτουργεί ως μηχανισμός επιβράβευσης συνεπών εργοδοτών.

Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ)

Το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του ΑΚΑΓΕ για το 2020 προβλέπεται να διαμορφωθεί σε πλεόνασμα ύψους 1.487 εκατ. ευρώ, βελτιωμένο έναντι των εκτιμήσεων για το 2019 κατά 144 εκατ. ευρώ. Η με-ταβολή οφείλεται κυρίως:

– στην αύξηση κατά 45 εκατ. ευρώ της κρατικής επιχορήγησης, η οποία ισούται με ποσοστό 4% επί των ετησίων συνολικών εσόδων από το ΦΠΑ (ν. 4254/2014),

– στην αύξηση κατά 51 εκατ. ευρώ των εσόδων από την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων στην κύρια σύνταξη, και

– στη μη αναγκαιότητα μεταβίβασης πιστώσεων για τη χρηματοδότηση του προγράμματος «Βοήθεια στο σπίτι», το οποίο από 1/1/2020 θα χρηματοδοτείται από πιστώσεις του Υπουργείου Εσωτερικών (άρθρο 91 του ν. 4583/2018).

Πρόνοια –κοινωνικά επιδόματα

Σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού έχουν εξασφαλιστεί 3,2 δισ. ευρώ για την χορήγηση όλων των προνοιακών επιδομάτων από τον Οργανισμός Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ). Όμως προβλέπει τη μείωση των δαπανών για όλα τα σημαντικά κοινωνικά επιδόματα, με εξαίρεση το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης.

Συγκεκριμένα, προβλέπεται σε σχέση με φέτος μείωση των κρατικών επιχορηγήσεων για τις Παροχές σε ανασφάλιστους υπερήλικες, για τα Οικογενειακά επιδόματα, τα Επιδόματα ΑμΕΑ, το Στεγαστικό επίδομα και συνεισφορά του Ελληνικού Δημοσίου στην προστασία της πρώτης κατοικίας, αλλά και τα Σχολικά γεύματα.

Ωστόσο, στον τομέα της Πρόνοιας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, θεσπίζεται επίδομα γέννησης ύψους 2.000 ευρώ, με τον προϋπολογισμό να ανέρχεται το 2020 σε 123 εκατ. ευρώ. Ακόμη για την παροχή κινήτρων για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας, πέρα από μέσω της χορήγησης επιδόματος για κάθε γέννηση, προωθείται η μείωση του συντελεστή ΦΠΑ σε βασικά είδη βρεφικής ηλικίας, η οποία κοστίζει 12 εκατ. ευρώ.

Για τα οικογενειακά επιδόματα προϋπολογίζονται 961 εκ. ευρώ (όσα είχαν προϋπολογιστεί αρχικά για το 2019) – έναντι 1,1 δισ. εκτίμηση για το 2019 με την σημείωση πως στον προϋπολογισμό του 2019 είχαν προβλεφθεί πιστώσεις 961 εκατ. ευρώ και παρατηρήθηκε υπέρβαση του στόχου.

Απόκλιση εμφανίζεται και στα επιδόματα ΑμεΑ, αλλά σημειώνεται ότι στο 2019 πραγματοποιήθηκαν δαπάνες του 2018 οι οποίες δημοσιονομικά θα βαρύνουν το 2018. Στο στεγαστικό επίδομα προϋπολογίζονται 314 εκ. έναντι εκτίμησης 366 εκ. για το 2019, ενώ οι δαπάνες για σχολικά γεύματα και παροχές σε ανασφάλιστους υπερήλικες μένουν ίδιες. Σημαντική αύξηση 170 εκατομμυρίων παρατηρείται στις δαπάνες για το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης το οποίο μετονομάζεται σε Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα.