Πότε παραγράφονται οι οφειλές στους Δήμους – To κόλπο των δημάρχων και η «εισβολή» σε τραπεζικούς λογαριασμούς

Με διάφορες πρακτικές και παραθυράκια του νόμου οι Δήμοι επεκτείνουν το διάστημα της παραγραφής.

Το τελευταίο διάστημα οι Δήμοι έχουν προχωρήσει σε μια οργανωμένη στρατηγική αναζήτησης των οφειλών από τους πολίτες, κάτι που περιλαμβάνει και επιθετικά μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης, όπως τη δέσμευση των τραπεζικών τους λογαριασμών που συμβαίνει αρκετά συχνά.

Αν, μάλιστα, αναλογιστεί κανείς ότι αυτό το μέτρο συντηρητικής κατάσχεσης δεν απαιτεί προειδοποίηση του οφειλέτη, παρά μόνο ενημέρωσή του μετά από 8 ημέρες, αντιλαμβάνεται ότι είναι χιλιάδες οι άνθρωποι που έχουν βρεθεί προ εξαιρετικά δυσάρεστης εκπλήξεως, ειδικά όταν πρόκειται για πρόστιμα που μπορεί να έχουν κοπεί ακόμα και… 30 χρόνια πριν.

Προκύπτει, λοιπόν, το εύλογο ερώτημα. Πότε παραγράφονται οι οφειλές προς τους Δήμους και πώς είναι δυνατόν να αναζητούνται οφειλές τόσα χρόνια μετά;

Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι εξαιτίας του πολύπλοκου νομικού πλαισίου που χωρίζει τις παραβάσεις σε όσες έγιναν πριν και μετά το 2018, αλλά και ενός τρικ που χρησιμοποιούν οι Δήμοι, το οποίο είναι αμφιβόλου νομιμότητας.

Πενταετής και εικοσαετής παραγραφή

Η παραγραφή των απαιτήσεων του Δημοσίου για είσπραξη των προστίμων ήταν 20 χρόνια, μέχρι την εφαρμογή του ν. 5027/2023, ο οποίος τη μείωσε στα 5 χρόνια και μάλιστα με αναδρομική εφαρμογή. Ωστόσο, αυτό το διάστημα ξεκινάει μετά την ταμειακή βεβαίωση, η οποία κανονικά δεν επιτρέπεται να ξεπερνά τα τρία χρόνια από την παράβαση.

Αυτή τη στιγμή, λοιπόν, υπάρχουν δύο κατηγορίες παραβάσεων:

1. Παραβάσεις που έγιναν μετά τις 31/12/2018:

Για αυτές ισχύει η πενταετής παραγραφή. Ωστόσο, μπορούν να περάσουν και τρία χρόνια μέχρι την ταμειακή βεβαίωση του προστίμου, οπότε το μέγιστο χρονικό διάστημα που μπορεί να αναζητήσει ο δήμος την πληρωμή είναι 8 χρόνια από την ημερομηνία της παράβασης.

2. Παραβάσεις που έγιναν πριν τις 31/12/2018:

Για αυτές ισχύει η εικοσαετής παραγραφή. Αν υπολογιστεί και το διάστημα μέχρι την ταμειακή βεβαίωση, τότε το σύνολο είναι 23 χρόνια από την ημερομηνία της παράβασης.

Όμως, εδώ υπάρχει ένα ακόμα παραθυράκι για τους πολίτες. Ο πρόσφατος ν. 5027/2023 ορίζει ότι για αυτές τις παλαιές κλήσεις πριν τις 31/12/2018, ισχύει μεν η εικοσαετής παραγραφή, όμως οι δήμοι δεν μπορούν να τις αναζητούν μέχρι το… 2038. Αντίθετα, θα έπρεπε να είχαν στείλει τις ατομικές ειδοποιήσεις για πληρωμή μέχρι τις 2 Μαρτίου 2025.

Πρόκειται, προφανώς, για βούληση του νομοθέτη να εκκαθαριστεί αυτό το καθεστώς αποστολής πολύ παλαιών κλήσεων, να εισπραχθούν τα έσοδα και πλέον να ισχύει το σύστημα της πενταετούς παραγραφής.

Παρέλευση τριετίας από τη βεβαίωση της παράβασης

Ένα συνηθισμένο «κόλπο» των δήμων είναι ότι αφήνουν μεγάλο διάστημα να περάσει από τη βεβαίωση της παράβασης, από όταν δηλαδή κόπηκε το πρόστιμο, μέχρι την ταμειακή βεβαίωσή του.

Αυτό μπορεί να συμβεί λόγω ολιγωρίας, όμως έχει το πλεονέκτημα για τους δήμους ότι η παραγραφή ξεκινάει από την ταμειακή βεβαίωση και όχι από την παράβαση. Έτσι, καθυστερώντας την ταμειακή βεβαίωση, παρατείνουν τρόπον τινά το διάστημα της παραγραφής.

Έτσι, αν για παράδειγμα το πρόστιμο κόπηκε το 1997, αλλά βεβαιώθηκε ταμειακά από τον δήμο το 2008, η 20ετής παραγραφή δεν έχει επέλθει ακόμα και έτσι καταλήγουν πολίτες να λαμβάνουν ειδοποιητήρια για πρόστιμα 30 ετών!

Όμως, αυτή η πρακτική δεν είναι νόμιμη. Σύμφωνα με το άρθρο 71 του ν. 542/1977, η ταμειακή βεβαίωση πρέπει να γίνεται το αργότερο σε τρία χρόνια από τη στιγμή που αποκτήθηκε ο τίτλος βεβαίωσης της παράβασης, που κόπηκε δηλαδή η κλήση.

Επομένως, εφόσον έχει παρέλθει η τριετία, τότε ο πολίτης μπορεί να αντιτάξει τη νομοθετική αυτή διάταξη, η οποία έχει τεθεί για την προστασία της εμπιστοσύνης του διοικούμενου, και να μην πληρώσει το πρόστιμο.