Η διαταγή πληρωμής πλέον θα εκδίδεται από δικηγόρους και όχι στο δικαστήριο, συμβάλλοντας έτσι στην αποσυμφόρηση της Δικαιοσύνης αλλά και στην επιτάχυνση των πλειστηριασμών.

Μια εξαιρετικά σημαντική αλλαγή περιέχεται στον νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, όπως τέθηκε σε διαβούλευση από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, μεταρρυθμίζοντας ριζικά τον τρόπο με τον οποίο ξεκινά η διαδικασία κατάσχεσης και πλειστηριασμού για χρέη οφειλετών.

1

Η διαταγή πληρωμής θα εκδίδεται πλέον ταχύτερα και ευκολότερα με τη σύμπραξη δικηγόρου, μέτρο που αυξάνει τη δικηγορική ύλη, όπως είναι στόχος των δικηγορικών συλλόγων ανά την Ελλάδα, και παράλληλα μειώνει την ύλη των δικαστηρίων, τα οποία άλλωστε βρίσκονται σε οριακή κατάσταση.

Πώς, όμως, θα επηρεάσει αυτό τους οφειλέτες;

Τι ισχύει σήμερα για τη διαταγή πληρωμής

Η διαταγή πληρωμής είναι εκτελεστός τίτλος που επιτρέπει στον δικαιούχο να εισπράξει μια απαίτηση γρήγορα και χωρίς κανονική δίκη, εφόσον συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις. Πρακτικά, δηλαδή, αν ο δανειστής έχει απαίτηση από τον οφειλέτη, τότε δεν χρειάζεται να προχωρήσει σε αγωγή, για να διεκδικήσει τις οφειλές, αλλά μπορεί να εκδώσει διαταγή πληρωμής, ώστε να προχωρήσει στη συνέχεια στις διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης.

Φυσικά, επειδή πρόκειται για μια ταχεία δικαιοδοτική διαδικασία, στην οποία μάλιστα δεν καλείται ο οφειλέτης, θα πρέπει η απαίτηση να πληροί συγκεκριμένες αυστηρές προϋποθέσεις, ώστε η βεβαιότητά της να είναι δεδομένη.

Συγκεκριμένα, θα πρέπει ο δανειστής να έχει χρηματική απαίτηση ιδιωτικού δικαίου, η οποία μάλιστα να είναι ξεκάθαρα ορισμένη και να μην εξαρτάται από προθεσμία ή κάποιον όρο.

Το κυριότερο είναι ότι η χρηματική απαίτηση θα πρέπει να αποδεικνύεται με ιδιωτικό ή δημόσιο έγγραφο, κάτι που την καθιστά βέβαιη. Δεν είναι δυνατόν, για παράδειγμα, ο δανειστής να προσκομίσει ως αποδεικτικά στοιχεία για την οφειλή μάρτυρες.

Εφόσον η διαταγή πληρωμής εκδοθεί, ο οφειλέτης έχει δικαίωμα ανακοπής, για να την ακυρώσει. Αν, όμως, καταστεί τελεσίδικη (είτε επειδή ο οφειλέτης δεν άσκησε ανακοπή είτε επειδή αυτή δεν ευδοκίμησε), τότε ο δανειστής μπορεί με αυτόν τον τίτλο να προχωρήσει στην κατάσχεση και εν συνεχεία στον πλειστηριασμό για την ικανοποίηση της απαίτησής του.

Τι αλλάζει με το νέο νομοσχέδιο και πώς θα επηρεάσει οφειλέτες και δανειστές

Η αλλαγή που επέρχεται με τον νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας είναι σαρωτική, καθώς πλέον η έκδοση της διαταγής πληρωμής δεν θα γίνεται από το Μονομελές Πρωτοδικείο, αλλά από τους κατάλληλα καταρτισμένους δικηγόρους.

Εφόσον δεν μεταβληθεί κάτι μέχρι την ψήφιση -και το πιθανότερο είναι να μη μεταβληθεί-, μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου θα αναμένεται η Υπουργική Απόφαση που θα ορίζει πώς θα καταρτισθούν οι δικηγόροι και πώς θα ενταχθούν στους ειδικούς καταλόγους.

Η διαδικασία θα είναι αντίστοιχη με την ένταξή τους σε ειδικούς καταλόγους για την έκδοση κληρονομητηρίου ή την προσημείωση υποθήκης που μεταφέρθηκε στην αρμοδιότητα των δικηγόρων πέρυσι το καλοκαίρι με την ίδια στόχευση για αποσυμφόρηση των πολιτικών δικαστηρίων.

Η ανάληψη αυτής της ευθύνης από δικηγόρους οπωσδήποτε θα επιταχύνει, αλλά και θα διευκολύνει τη διαδικασία έκδοσης διαταγής πληρωμής, καθώς πλέον θα είναι αρκετά απλούστερο να απευθυνθεί ο δανειστής σε πιστοποιημένο δικηγόρο, εκκινώντας τη διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης.

Βέβαια, και δια της δικαστικής οδού η έκδοση διαταγής πληρωμής ήταν μία ταχεία διαδικασία, αφού δεν γινόταν συζήτηση στο ακροατήριο ούτε καλούνταν ο οφειλέτης. Άλλωστε, με δεδομένο ότι πρόκειται για απαίτηση που αποδεικνύεται εγγράφως, πρόκειται για μία αρκετά τυπική διαδικασία, στην οποία ναι μεν δεν συμμετέχει ο οφειλέτης, όμως κατά της οποίας μπορεί σε δεύτερο βαθμό να στραφεί με ανακοπή.

Φυσικά, η δυνατότητα ανακοπής κατά της διαταγής πληρωμής δεν πρόκειται να καταργηθεί και θα απευθύνεται στο δικαστήριο, οπότε ο οφειλέτης θα απολαμβάνει το θεσμικό εχέγγυο της Δικαιοσύνης.

Αντιδράσεις από τους δικηγόρους

Η μεταφορά της έκδοσης διαταγής πληρωμής από τα δικαστήρια στους δικηγόρους ήταν κάτι που συζητιόταν εδώ και μήνες και, παρόλο που αφορά την αύξηση της δικηγορικής ύλης, είχε τύχει εξαρχής μικτής υποδοχής.

Σημαντική μερίδα δικηγόρων έχει στραφεί κατά της διάταξης, με το επιχείρημα ότι ο δικηγόρος οφείλει να τίθεται στο πλευρό των αδύναμων και όχι να ευνοεί τα funds, τα οποία ομολογουμένως προχωρούν πλέον σε μαζικούς πλειστηριασμούς, πολλές φορές με καταχρηστικές μεθόδους.

Από την άλλη, δεν είναι λίγοι και οι δικηγόροι που διάκεινται θετικά στη ρύθμιση, τόσο με το επιχείρημα της τόνωσης του δικηγορικού επαγγέλματος όσο και με την ηθική διάσταση του ζητήματος. Τονίζουν, δηλαδή, ότι ο δικηγόρος είναι συλλειτουργός της Δικαιοσύνης και οφείλει να υπερασπίζεται το δίκαιο, το οποίο επιτάσσει ότι τα χρέη πρέπει να πληρώνονται σύμφωνα με τους συμβατικούς όρους που έχουν συμφωνηθεί ελεύθερα από τα μέρη.

Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για μία θεωρητική συζήτηση, καθώς είναι βέβαιο ότι θα είναι χιλιάδες οι δικηγόροι που θα καταρτισθούν και θα εγγραφούν στους ειδικούς καταλόγους, όπως είχε γίνει και πέρυσι με τα προηγούμενα μέτρα για την αύξηση της δικηγορικής ύλης.