Π. Τατσόπουλος: Τι είναι το διαχωριστικό ανεύρυσμα της αορτής – Αιτίες και συμπτώματα

Μια σοβαρή και πολύπλοκη πάθηση του καρδιαγγειακού συστήματος είναι το διαχωριστικό ανεύρυσμα της αορτής, που “έβαλε” κατεπειγόντως στο χειρουργείο τον πρώην βουλευτή και συγγραφέα Πέτρο Τατσόπουλο.

Στις επείγουσες περιπτώσεις απαιτεί άμεση χειρουργική αντιμετώπιση από εξειδικευμένη καρδιοχειρουργική ομάδα, καθώς παρουσιάζει ιδιαίτερα υψηλή προεγχειρητική αλλά και περιεγχειρητική θνητότητα. Εντούτοις, πρόκειται για μια όχι συχνή κατάσταση, με 5-30 περιπτώσεις ανά εκατομμύριο πληθυσμού να καταγράφονται ετησίως.

Η αορτή είναι μια μεγάλη αρτηρία που μεταφέρει αίμα από την καρδιά και ο διαχωρισμός της αορτής είναι το επίμηκες “σχίσιμο” των χιτώνων της. Υπάρχουν δύο τύποι διαχωρισμού της αορτής: Ο διαχωρισμός τύπου Α, που ξεκινά από την ανιούσα αορτή και επεκτείνεται σε ένα μέρος ή σε όλο το μήκος της κατιούσας αορτής και ο διαχωρισμός τύπου Β, ο οποίος ξεκινά μετά την έκφυση της αριστερής υποκλειδίου και επεκτείνεται σε ένα μέρος ή σε όλο το μήκος της κατιούσας αορτής.

Η πάθηση μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια. Οξύς διαχωρισμός θεωρείται αυτός που έχει “ηλικία” μικρότερη των δύο εβδομάδων, ενώ άνω των δύο εβδομάδων θεωρείται χρόνιος. Η επίπτωση των διαχωρισμών στο γενικό πληθυσμό είναι 2/3 για τον τύπου Α και 1/3 για τον τύπου Β.
Η φυσική εξέλιξη του αορτικού διαχωρισμού είναι η ανευρυσματική διάταση, δηλαδή η δημιουργία διαχωριστικού ανευρύσματος και τελικά η ρήξη, μια εξαιρετικά επείγουσα κατάσταση, απειλητική για τη ζωή.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα μπορεί να είναι δύσκολο να διακριθούν από εκείνα άλλων καρδιακών παθήσεων, όπως το έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Ο πόνος στο στήθος, σε συνδυασμό με την αίσθηση «σχισίματος» και ο πόνος στο άνω μέρος της πλάτης είναι τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της πάθησης. Ο πόνος συνήθως εμφανίζεται ξαφνικά και γίνεται αισθητός σα να κινείται.

Μερικοί άνθρωποι έχουν πιο ήπιο πόνο, ο οποίος μερικές φορές να εκλαμβάνεται ως μυϊκή καταπόνηση, αλλά αυτή η περίπτωση είναι λιγότερο συχνή.

Άλλα σημεία και συμπτώματα περιλαμβάνουν δύσπνοια, λιποθυμία, εφίδρωση, αδυναμία, ή παράλυση στη μία πλευρά του σώματος, προβλήματα στην ομιλία, ζάλη ή σύγχυση.

Ποιοι κινδυνεύουν

Σύμφωνα με την κλινική Mayo, ο κίνδυνος αυξάνεται με την ηλικία και είναι υψηλότερος στους άνδρες και στις δεκαετίες των ’60 ή των ’80.

Υπάρχουν, ωστόσο, και άλλοι παράγοντες κινδύνου, όπως η υψηλή  αρτηριακή πίεση, το κάπνισμα, η αθηροσκλήρωση καθώς και καταστάσεις όπως το σύνδρομο Marfan ( οι ιστοί του σώματος είναι πιο αδύναμοι από το φυσιολογικό), προηγούμενη χειρουργική επέμβαση στην καρδιά, σοβαροί τραυματισμοί στο θώρακα, συγγενής στένωση αορτής, βλάβη στην αορτική βαλβίδα, χρήση κοκαΐνης (μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ανωμαλίες στο καρδιαγγειακό σύστημα) και  εγκυμοσύνη.

Διάγνωση

Η διάγνωση του διαχωρισμού της αορτής τίθεται με κλινική εξέταση και ηλεκτροκαρδιογράφημα.  Επιπλέον, μπορεί να χρειαστεί ακτινογραφία θώρακος, μαγνητική τομογραφία και  διοισοφάγειο ηχοκαρδιογράφημα (ένας τύπος καρδιογραφήματος με υπερήχους).

 Αντιμετώπιση

Ο διαχωρισμός τύπου Α απαιτεί επείγουσα χειρουργική επέμβαση, ενώ ο τύπου Β συχνά είναι προτιμότερο να αντιμετωπιστεί με φαρμακευτική αγωγή, παρά με χειρουργείο.

Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει ισχυρά αναλγητικά καθώς και αντι-υπερτασικά φάρμακα.

Κατά τη χειρουργική επέμβαση, το «σχισμένο» τμήμα της αορτής αφαιρείται και αντικαθίσταται με ένα συνθετικό μόσχευμα.

Στις περιπτώσεις διαχωρισμού τύπου Β, ενδέχεται να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση εάν η κατάσταση εξακολουθεί να επιδεινώνεται ακόμη και όταν η αρτηριακή πίεση βρίσκεται υπό έλεγχο.

Πρόγνωση

Στο διαχωρισμό τύπου Α, η χειρουργική επέμβαση πριν την ρήξη αορτής δίνει μια καλή πιθανότητα επιβίωσης. Μόλις η αορτή υποστεί ρήξη, οι πιθανότητες επιβίωσης μειώνονται. Καίριας σημασίας είναι η έγκαιρη ανίχνευση.

Ένας απλός διαχωρισμός τύπου Β είναι συνήθως διαχειρίσιμος μακροπρόθεσμα με φαρμακευτική αγωγή και προσεκτική παρακολούθηση.

Τα άτομα που φέρουν παράγοντες κινδύνου, όπως η αθηροσκλήρωση ή η υπέρταση, η προσαρμογή των επιλογών του τρόπου ζωής όσον αφορά στη διατροφή, την άσκηση και το κάπνισμα καθώς και η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή μπορεί να βοηθήσου στη μείωση του κινδύνου για διαχωρισμό της αορτής.