Διονύσης Γκούτης (ΕΑΓΜΕ): Έρχονται έρευνες για υπόγειες αποθήκες και για μέταλλα ενεργειακής μετάβασης

Η αναζήτηση των γεωλογικών δομών που είναι κατάλληλες για υπόγειες αποθήκες ενέργειας στη Δυτική Ελλάδα, είναι μεταξύ των νέων δράσεων που προτείνει η ΕΑΓΜΕ, η Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, για την επόμενη προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ.

Αυτό δηλώνει o Γενικός Διευθυντής της ΕΑΓΜΕ Διονύσης Γκούτης μιλώντας στο mononews.gr. Όπως αναφέρει οι δράσεις που προτείνονται για τη νέα προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ αφορούν τρεις τομείς: τις ορυκτές πρώτες ύλες για τη στήριξη της πράσινης συμφωνίας/ανάπτυξης και της εφαρμογής της κυκλικής οικονομίας, τη γεωθερμική έρευνα σε μη ερευνημένες περιοχές και την έρευνα και αξιολόγηση περιοχών κατάλληλων για υπόγεια αποθήκευση ενέργειας.

Τα ποσά που θα χρηματοδοτήσουν την έρευνα, μέσω στοχευμένων προγραμμάτων για τη νέα προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ 2021-2027 θα ξεπεράσουν τα 4,5 εκατ. ευρώ.

Πώς αποφασίσατε να αναζητήσετε φυσικές αποθήκες ενέργειας;

Το προτείναμε εμείς, επειδή υπήρχε ενδιαφέρον από μεγάλες εταιρείες να τους πούμε, κατά μήκος διαδρομών δικτύων φυσικού αερίου ποιες είναι οι περιοχές όπου θα μπορούσε να υπάρχει φυσική αποθήκη για αέριο.

Από τη μελέτη που κάναμε, ενώ είχαμε κάποια στοιχεία, είχαμε επιφανειακό επίπεδο σε ποιότητα πληροφορίας. Γνωρίζαμε ότι η περιοχή της Ηπείρου έχει αλατούχες δομές, αλλά υπάρχει ανάγκη να κάνουμε τη συγκεκριμένη έρευνα σε περιοχές όπου θα κάνουμε γεωφυσικά και δοκιμαστική γεώτρηση, ώστε να πάρουμε δείγματα και να δούμε αν έχουν τα χαρακτηριστικά που πρέπει.

Εφόσον ολοκληρώσουμε την έρευνα θα αναδείξουμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ότι υπάρχουν χώροι που μπορούν να φιλοξενηθούν αέρια.

Ποιες είναι οι προτεραιότητες για τα νέα ερευνητικά προγράμματα που θα υποβάλετε στη νέα προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ;

Σαν γεωλογική υπηρεσία της χώρας η ΕΑΓΜΕ είναι υπεύθυνη για τα προγράμματα εθνικής εμβέλειας στον μεταλλευτικό χώρο. Κάνουμε τις μελέτες για να εντοπίσουμε σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας πού υπάρχει ορυκτός πλούτος και πώς μπορεί αυτός να αξιοποιηθεί.

Η ΕΑΓΜΕ συστάθηκε το 2019, αλλά κουβαλάει την προίκα του ΙΓΜΕ που είχε μια τεράστια ερευνητική δραστηριότητα. Το κοίτασμα των Μολάων, για παράδειγμα βγήκε σε διαγωνιστική διαδικασία με βάση τα στοιχεία του ΙΓΜΕ. Η πολύ καλή και σοβαρή δουλειά που είχε γίνει, φαίνεται γιατί ο παραχωρησιούχος, η αυστραλιανή Rockfire, είχε σχεδόν τα ίδια αποτελέσματα γεωτρήσεων με τα αποτελέσματα που είχε το ΙΓΜΕ στις δικές του γεωτρήσεις στη δεκαετία του 1970.

Το CRM Act δίνει έμφαση στις πρώτες ύλες και οφείλουμε να ερευνήσουμε και να αξιοποιήσουμε τις κρίσιμες πρώτες ύλες και τις σπάνιες γαίες, για να μπορέσουμε να μειώσουμε την εξάρτησή μας από χώρες όπως η Κίνα, ή να έχουμε μια σχετική αυτονομία.

Σήμερα σε συνεργασία με το υπουργείο διαμορφώνουμε το ερευνητικό πρόγραμμα της ΕΑΓΜΕ για τα επόμενα 7 χρόνια. Το τρέχον ερευνητικό πρόγραμμα τελειώνει στο τέλος του 2023 γιατί τελειώνει και το ΕΣΠΑ, ακολούθως ξεκινά το νέο ΕΣΠΑ που κλείνει το 2027.

Πρέπει να καταθέσουμε τις προτεραιότητες και να ξεκινήσουμε. Καταθέτουμε μια πολύ μεγάλη γκάμα έργων που δεν αφορούν μόνο τις πρώτες ύλες. Αφορούν τα υπόγεια ύδατα, τη διαχείριση των υδάτων, τους γεωκινδύνους, κ.λ.π.

Η ΕΑΓΜΕ μπορεί να συμβάλει στη μείωση της εξάρτησης της Ελλάδας και της ΕΕ κατ’ επέκταση, από τις εισαγωγές κρίσιμων πρώτων υλών, με επαναξιολόγηση των εγχώριων πόρων.

Δηλαδή, βλέποντας τη δουλειά που έχει κάνει το ΙΓΜΕ σε διάφορους μεταλλευτικούς χώρους, που έχουν ανακηρυχθεί σε δημόσιοι μεταλλευτικοί χώροι, και βλέποντας τι έχει εντοπίσει το ΙΓΜΕ, τι πληροφορία έχουμε και τι είναι πιθανό αυτό ο μεταλλευτικός χώρος να κρύβει, προτείνουμε στο υπουργείο να επιλέξουμε 2 από αυτούς, για να κάνουμε μια στοχευμένη έρευνα δύο ετών ώστε να μπορέσουμε σε αυτό τον μεταλλευτικό χώρο να του δώσουμε υπεραξία.

Αν δηλαδή σε ένα μεταλλευτικό χώρο έχουμε χαλκό, με βάση την πληροφορία που έχουμε και τα εργαλεία που διαθέτουμε θα αναζητηθούν και σπάνιες γαίες. Έτσι βρήκαμε το λίθιο στη Σάμο, με βάση την πληροφορία για τα πετρώματα και κηρύξαμε μεταλλευτικό χώρο εκεί. Το έργο τελειώνει στο τέλος του 2023.

Επίσης, στο δημόσιο μεταλλευτικό χώρο στα Κιμμέρια της Ξάνθης έχουμε βρει  σύμπλεγμα ορυκτών που έχει και κρίσιμα και πολύτιμα ορυκτά που θα ανακοινωθούν στο τέλος του 2023 όταν θα δώσουμε την τελική μας αναφορά.

Σε ποιους τομείς σχεδιάζετε νέες δράσεις;

Ο προγραμματισμός μας αφορά κυρίως τρεις τομείς.

Πρώτον τις ορυκτές πρώτες ύλες για τη στήριξη της πράσινης συμφωνίας/ανάπτυξης και της εφαρμογής της κυκλικής οικονομίας. Σκοπός του ερευνητικού έργου είναι η αξιολόγηση επιλεγμένων υφιστάμενων Δημόσιων Μεταλλευτικών Χώρων, με στόχο την αύξηση των αποθεμάτων της χώρας σε κρίσιμες ορυκτές πρώτες ύλες, πολύτιμα μέταλλα και μέταλλα απαραίτητα για την ενεργειακή μετάβαση (Αντιμόνιο,Χαλκός, Χρυσός, Λίθιο κ.λπ.), με μετρήσιμα μεγέθη οικονομικής και κοινωνικής αξίας, προς στήριξη της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.

Επίσης, αφορά την χαρτογράφηση και χαρακτηρισμό των ιστορικών και ενεργών εξορυκτικών αποβλήτων για συγκεντρώσεις κρίσιμων ορυκτών και την αξιολόγηση εξορυκτικών αποβλήτων  κ.ά. Επίσης, θα γίνει προσπάθεια ταξινόμησης και προσαρμογής των δεδομένων που έχουν προκύψει από όλα τα στάδια της έρευνας (γεωλογική, γεωφυσική, γεωχημική, δειγματοληπτική, πετρογραφική, ορυκτολογική κ.λπ.) εντός Δημόσιων Μεταλλευτικών Χώρων, με βάση το Σύστημα που έχουν προτάξει τα Ηνωμένα Έθνη για την Ταξινόμηση των Πόρων (UNFC). 

Δεύτερον, τη γεωθερμική έρευνα σε μη ερευνημένες περιοχές και σε επιλεγμένα γεωθερμικά πεδία της Ελληνικής επικράτειας. Θα γίνει αναγνωριστική και συστηματική έρευνα μη ερευνημένων και χαρακτηρισμένων περιοχών (Εντοπισμός γ/θ ρευστών χαμηλής ενθαλπίας (<90oC)) και λεπτομερής έρευνα σε τμήματα χαρακτηρισμένων «πεδίων τοπικού ενδιαφέροντος»  (<90oC) – Βελτιστοποίηση της γνώσης των χαρακτηριστικών και της αύξησης του βεβαιωμένου δυναμικού τους.

Τρίτον, την έρευνα και αξιολόγηση περιοχών κατάλληλων για υπόγεια αποθήκευση ενέργειας με έμφαση στις αλατούχες δομές της Δυτικής Ελλάδας.

Ειδικότερα, αφορά τον εντοπισμό, καταγραφή, οριοθέτηση και αξιολόγηση αλατούχων δομών σε εβαποριτικούς σχηματισμούς, τη γεωλογική χαρτογράφηση, τεκτονική-νεοτεκτονική μελέτη, γεωφυσικές διασκοπήσεις, γεωχημικές μέθοδοι, αποθηκευτική ικανότητα και την παροχή δεδομένων για τον περαιτέρω σχεδιασμό δημιουργίας θέσεων υπόγειας αποθήκευσης ενέργειας (φυσικού αερίου, υδρογόνου).