Κι όμως! Αυτό το ενδιαφέρον κτίριο με τις χρωματιστές στέγες είναι σχολείο (10 pics)

Το σχολικό συγκρότημα “Bailly” βρίσκεται στο βόρειο προάστιο του Παρισιού Saint Denis, σε μια υποβαθμισμένη αλλά ταχύτατα αναπτυσσόμενη περιοχή, με έντονο το βιομηχανικό στοιχείο.

Πέρα από το μικρό ιστορικό κέντρο του Saint Denis, κύριος μοχλός ανάπτυξης της περιοχής υπήρξε το Στάδιο της Γαλλίας (“Stade De France”), το γήπεδο ποδοσφαίρου, το οποίο φιλοξένησε τον τελικό του παγκοσμίου κυπέλλου του 1998. Το ίδιο το σχολείο βρίσκεται σε μια μικρή γειτονιά, μεταξύ του αυτοκινητόδρομου Α1 (Παρίσι – Λιλ) και μιας πλατιάς λωρίδας γης με σιδηροδρομικές γραμμές, από το Βόρειο Σταθμό του Παρισιού (Gare du Nord), κάνοντας φανερό το ζήτημα προστασίας του σχολικού περιβάλλοντος από ηχητικές (κυρίως) οχλήσεις.

Αρχιτεκτονική

Το κτίριο είναι κατασκευασμένο από συνδυασμό οπλισμένου σκυροδέματος και μεταλλικού σκελετού. Ωστόσο, τα υλικά που επικρατούν στην υφή του κτιρίου είναι το τούβλο και το γυαλί (σε πρώτο λόγο), καθώς και το ξύλο, δανεισμένα από το βιομηχανικό χαρακτήρα των υπόλοιπων κτιρίων της περιοχής. Το διαμήκες οικόπεδο περιορίζεται μεταξύ των γραμμών του τρένου, της οδού “Bailly” και βιοτεχνικών κτιρίων. Είναι προφανής, λοιπόν, η πρόθεση των μελετητών –σε συνδυασμό με τον προσανατολισμό και τις απαιτούμενες χρήσεις– να προστατέψουν το σχολείο από ηχητικές και οπτικές οχλήσεις. Έτσι, το διώροφο σχολικό συγκρότημα αποτελείται από το βασικό άξονα κυκλοφορίας και τρεις παράλληλες μεταξύ τους πτέρυγες με αίθουσες εκατέρωθεν των αντίστοιχων διαδρόμων.

Ο άξονας κυκλοφορίας “κολλάει” στο όριο με την οδό “Bailly”, λειτουργώντας και ως φράγμα για το πιο ήσυχο εσωτερικό του σχολείου. Μια ανοιχτή στροφή της οδού επιτρέπει και στον άξονα κυκλοφορίας μια αντίστοιχη υποχώρηση για τη δημιουργία της κεντρικής εισόδου – εξόδου και του απαιτούμενου χώρου εκτόνωσης.

Κάθετα στον άξονα και προς το βορρά τοποθετούνται οι τρεις πτέρυγες αιθουσών. Κάθε πτέρυγα έχει αίθουσες εκατέρωθεν των διαδρόμων της, με μικρούς χώρους ξεκούρασης ανάμεσά τους και το μεγαλύτερο μέρος του αύλειου χώρου να βρίσκεται στα δύο άκρα του οικοπέδου (βόρειο και νότιο).

Στέγες

Βασικό γνώρισμα του σχολικού συγκροτήματος με την πρώτη ανάγνωση αποτελούν οι χρωματιστές στέγες του, οι οποίες είναι εμπνευσμένες από τους φεγγίτες των καθεδρικών ναών του Μεσαίωνα. Επικλινείς, καλύπτουν τις αίθουσες των πτερύγων, επιτρέποντας την είσοδο του ανατολικού ηλιακού φωτός στο εσωτερικό. Η πλάγια όψη τους προσομοιάζει εκείνη των βιομηχανικών κτιρίων της περιοχής, με τον έντονο χρωματισμό, ωστόσο ζωντανεύει το σχολείο και ανταποκρίνεται στη ψυχοσύνθεση των παιδιών. Οι στέγες, ακολουθώντας ανά ζεύγη τις αίθουσες στις πτέρυγες, φτάνουν μέχρι και την κυρίως όψη – είσοδο επί της οδού “Bailly”, στεγάζοντάς την με έναν ιδιαίτερο τρόπο.

Αυτή η όψη οργανώνεται σε δύο επίπεδα: το ισόγειο (με την κυρίως είσοδο) με βασικό υλικό το τούβλο και τον όροφο με βασικό υλικό το γυαλί, ευνοώντας τη διαφανή σχέση εσωτερικού – εξωτερικού χώρου και ταυτόχρονα εμποδίζοντας τους ήχους του δρόμου. Τα ακανόνιστα μεταλλικά καΐτια, καθώς και οι χρωματιστές υπερκείμενες στέγες χαρίζουν την απαραίτητη εύθυμη διάθεση στο σχολείο. Η εντύπωση της διαφάνειας μεγιστοποιείται με τη συνέχιση του χρωματισμού των στεγών και στο εσωτερικό του άξονα κυκλοφορίας.

Ηχοπροστασία

Οι πτέρυγες με τις αίθουσες καταλήγουν σε τυφλούς τοίχους στο όριο με τις σιδηροδρομικές γραμμές, για τη περαιτέρω μείωση του θορύβου από τα διερχόμενα τρένα. Το νηπιαγωγείο και το δημοτικό σχολείο χρησιμοποιούν ως αυλές τόσο τους ενδιάμεσους χώρους, όσο, κυρίως, τους μεγάλους ανοιχτούς χώρους στο βόρειο και νότιο άκρο του οικοπέδου. Αυτοί οι μεγάλοι χώροι χωρίζονται σε δύο επίπεδα, τα οποία επικοινωνούν τόσο με το εσωτερικό του κτιρίου (σε κάθε επίπεδο ξεχωριστά), όσο και μέσω ραμπών (μεταξύ τους). Στο κατώτερο επίπεδο βρίσκονται και οι χώροι άθλησης, ενώ οι αυλές του άνω επιπέδου βρίσκονται ουσιαστικά στο δώμα του κεντρικού άξονα κυκλοφορίας.

Μ’ αυτόν τον τρόπο, ακόμη και οι αίθουσες του πρώτου ορόφου, αποκτούν τη δική τους άμεση και ευθεία πρόσβαση σε αύλειο χώρο, ενώ οι αυλές του ισογείου αποκτούν ένα φράγμα προστασίας από τους ήχους της οδού “Bailly”. Ηχητικό φράγμα στα δύο άκρα (βόρειο και νότιο) των μεγάλων αυλών αποτελεί και μια συστοιχία κυλινδρικών σωλήνων διαφορετικών διατομών, που κόβουν τον περιφερειακό ήχο από τους μαθητές.

Βιοκλιματικά στοιχεία

Τα ανοίγματα των αιθουσών στις πτέρυγες αντιμετωπίζονται με δύο διαφορετικούς τρόπους, σε σχέση με τον προσανατολισμό τους. Έτσι, στα ανοίγματα των νότιων όψεων έχουν τοποθετηθεί μόνιμες μεταλλικές οριζόντιες περσίδες, για τον περιορισμό του άμεσου ηλιακού φωτός, σε αντίθεση με τα ανοίγματα, που “κοιτούν” προς το βορρά.

Μεταξύ των κεκλιμένων στεγών στις πτέρυγες αλλά και σε μέρος του βατού δώματος επάνω από το χώρο ψυχαγωγίας (στο βόρειο μέρος του κεντρικού άξονα) τα δώματα είναι επίπεδα και με χαμηλή φύτευση. Τα ίδια τα φυτά συνεχίζουν –από αισθητική άποψη– την πολυχρωμία και τη ζωντανή υφή του κτιρίου, ενώ πρακτικά μονώνουν καλύτερα το εσωτερικό του κτιρίου (αποτρέποντας φαινόμενα υπερθέρμανσης το καλοκαίρι και ψύξης το χειμώνα).

Στο φυσικό εξαερισμό (κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες) και στο φωτισμό των χώρων με μεγάλο βάθος (στο βόρειο μέρος του κτιρίου) βοηθούν οι μεταλλικές – γυάλινες κατασκευές διπλού ύψους με τον επίσης έντονο χρωματισμό. Σ’ αυτά τα στοιχεία βοηθούν επίσης οι φεγγίτες, που βρίσκονται κατά μήκος των διαδρόμων στις πτέρυγες των αιθουσών.

Οι οροφές των διαδρόμων στις πτέρυγες έχουν μεταβλητό ύψος, αφού τους έχουν δοθεί διάφορες κλίσεις. Επίσης οι όψεις των πτερύγων δεν ακολουθούν το βασικό σχεδιαστικό σύστημα αξόνων και παρεκκλίνουν ελαφρώς. Και οι δύο περιπτώσεις αποσκοπούν στην αποκόλληση από το τυπικό ορθοκανονικό υπόδειγμα κτιριακού όγκου και στην εισαγωγή των απαραίτητων για τους νεαρούς μαθητές στοιχείων ζωντάνιας και παιχνιδιού του ίδιου του κτιρίου, που τα φιλοξενεί.

Τέλος, ενδιαφέρουσα είναι η διευθέτηση τόσο των θερμαντικών σωμάτων (καλοριφέρ) στις αίθουσες, στους διαδρόμους και στο εστιατόριο, όπου τοποθετούνται σε ειδικές εσοχές για διατήρηση της καθαρότητας του χώρου, όσο και των βοηθητικών υποδομών των αιθουσών (π.χ. νιπτήρων κ.ά.) σε εσοχές στις αίθουσες για τον ίδιο ακριβώς λόγο, δημιουργώντας όμως αρκετά σπασίματα στους διαδρόμους και δίνοντας ακόμη μια αφορμή για παιχνίδι στους μαθητές.

Στοιχεία έργου

Αρχιτεκτονική μελέτη: Mikou Design Studio
Τοποθεσία: Saint Denis, Παρίσι, Γαλλία
Εργοδότης: Δήμος του Saint Denis
Χρήση: Νηπιαγωγείο, δημοτικό σχολείο, κέντρο ψυχαγωγίας, καφετέρια
Εμβαδό: Οικόπεδο: 5.200 m², κάλυψη κτιρίου: 3.000 m²,
Συνολική δόμηση: 7.000 m²
Χρόνος μελέτης: 2006
Χρόνος κατασκευής: 2010
Φωτογραφίες: KLEINFENN