Τώρα το ΔΝΤ παραδέχεται τα λάθη του

Πέντε χρόνια μετά την εμπλοκή του στην Ελλάδα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο φαίνεται πως αρχίζει να αναγνωρίζει τα λάθη του – και όχι μόνο στη χώρα μας.

Σε ειδική έρευνα που διεξήχθη από ανεξάρτητη ομάδα του ΔΝΤ εξετάστηκαν τα αποτελέσματα των συνολικά 32 προγραμμάτων στα οποία έχει συμμετάσχει το Ταμείο τα τελευταία χρόνια, σε 27 διαφορετικές χώρες, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα.  Το πιο ενδιαφέρον συμπέρασμα της έρευνας; Στις χώρες όπου δεν ήταν εφικτή η προσαρμογή της συναλλακτικής ισοτιμίας (όπως στην περίπτωση της Ελλάδας, που δεν μπορούσε να προχωρήσει σε υποτίμηση του νομίσματός της), είναι δύσκολο να ανακτηθεί η ανταγωνιστικότητά τους σε σύντομο χρονικό διάστημα μέσω της εσωτερικής υποτίμησης, εν μέρει λόγω της αδύναμης ανάπτυξης και του χαμηλού πληθωρισμού, και επομένως οι χώρες που κλήθηκαν να ακολουθήσουν αυτήν τη διαδικασία εν μέσω κρίσης βρέθηκαν σε δύσκολη θέση.

Η εσωτερική υποτίμηση στην Ελλάδα, όπως αναφέρεται στη σχετική έκθεση, επιχειρήθηκε να επιτευχθεί με μέτρα όπως οι περικοπές μισθών και επιδομάτων στο Δημόσιο, η μείωση του κατώτατου μισθού και η μεταρρύθμιση του συστήματος συλλογικής διαπραγμάτευσης, καθώς και με μέτρα για τη μείωση της γραφειοκρατίας και την άρση εμποδίων στον ανταγωνισμό.

Αξιολογώντας τα συμπεράσματα της έκθεσης, ορισμένα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του ΔΝΤ σημείωσαν πως, σε ό,τι αφορά την περίπτωση της Ελλάδας, η συσταλτική επίδραση της εσωτερικής υποτίμησης, της δημοσιονομικής προσαρμογής και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων ήταν ενδεχομένως μεγαλύτερη από όσο είχε εκτιμηθεί αρχικά, ενώ επισημάνθηκε από κάποιους ότι θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στον αντίκτυπο που έχουν οι ανισορροπίες εντός μιας νομισματικής ένωσης στην αναγκαία εγχώρια προσαρμογή ή στη συρρίκνωση της ζήτησης σε κράτη της ένωσης που εφαρμόζουν προγράμματα. Οι περισσότεροι πάντως συμφώνησαν πως τα προγράμματα που εστιάζουν στην εσωτερική υποτίμηση πρέπει να προβλέπουν την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου, αν και κάτι τέτοιο πιθανόν να σημαίνει και περισσότερη χρηματοδότηση.

Αναγνώρισαν επίσης πως σε ορισμένα προγράμματα όπου η απαιτούμενη δημοσιονομική προσαρμογή είναι μεγάλη, οι βραχυπρόθεσμες αρνητικές επιπτώσεις μπορεί να είναι σοβαρές, και στις περιπτώσεις αυτές θα πρέπει να ακολουθείται πιο σταδιακή δημοσιονομική προσαρμογή.

Σε τηλεδιάσκεψη που πραγματοποιήθηκε μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης, στελέχη του ΔΝΤ δεν αναφέρθηκαν συγκεκριμένα στην ελληνική περίπτωση, πέρα από την επισήμανση ότι είναι σημαντικό να υπάρχει «ισχυρή ιδιοκτησία του προγράμματος». Σημείωσαν όμως πως σε χώρες με πολύ υψηλό δημόσιο χρέος είναι καλό να γίνει αναδιάρθρωση προκαταβολικά, αν και αυτό δεν είναι πάντα εφικτό, καθώς η ρύθμιση του χρέους μειώνει το κόστος χρηματοδότησης και την ανάγκη δημοσιονομικών μέτρων.