Η Ελλάδα, η οποία διαθέτει πολλά και όμορφα νησιά και εκπληκτικές ακτογραμμές είναι ο τόπος που θέλουν να επισκεφθούν ολοένα και περισσότεροι επιβάτες κρουαζιέρας.

Οι προοπτικές είναι τεράστιες, αρκεί να γίνουν οι απαραίτητες υποδομές για την ανάπτυξη για υποδοχή πλοίων luxury cruisers.

1

Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Θεόδωρος Κόντες, επίτιμος πρόεδρος της Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιέρας, «οι υποδομές στα περισσότερα λιμάνια είναι πολύ περιορισμένες και χρήζουν άμεσης βελτίωσης», αλλά ταυτόχρονα προσθέτει:

«Επίσης χρειάζονται χερσαίες εγκαταστάσεις με υψηλού επιπέδου υπηρεσίες και χώρους που να εξυπηρετούν τους επιβάτες, μια που απαιτούνται έλεγχοι με ιδιαίτερη προσοχή από το 2026 (extra Schengen control), αφού τα περισσότερα λιμάνια έχουν ακόμη ελλείψεις και απαιτείται άμεση ενεργοποίηση, (βιομετρικά στοιχεία, κλπ). Επιπλέον οι εγκαταστάσεις των onshore power (OSP) βρίσκονται σε πολύ αρχικό στάδιο ακόμη και σε μεγάλους λιμένες της χώρας μας.

Αναλύοντας την σημερινή κατάσταση της κρουαζιέρας, ο Θεόδωρος Κόντες, τονίζει:

«Η Κρουαζιέρα συνεχίζει την βελτίωση των υπηρεσιών της ιδιαίτερα με τα υπερπολυτελή πλοία και τα super yachts που συνεχώς αυξάνονται και τα οποία φιλοξενούν σχετικά λογικό αριθμό επισκεπτών μέχρι και 500 άτομα, και ίσως μέχρι 1000 επιβάτες σε μικρότερο αριθμό πλοίων.

Τα εν λόγω πλοία μικρότερου μεγέθους που εκτελούν εξερευνητικές κρουαζιέρες σε περιοχές όπως η Ανταρκτική, η Αρκτική, η Ισλανδία, αλλά και η Ελλάδα, είναι σε αρκετά ικανοποιητικό αριθμό με συνεχιζόμενη αύξηση κάθε έτος, μια που η χώρα μας λόγω της πολυνησίας που διαθέτει και ιδιαίτερα των εξαιρετικών προορισμών της, είναι χώρα ιδανική για εκτέλεση κρουαζιερών.

Υπάρχει εντυπωσιακή ανάπτυξη με τα εν λόγω υπερπολυτελή πλοία, και μάλιστα αξίζει να αναφερθεί ότι έχουν τριπλασιαστεί από το 2011 έως και σήμερα. Έχουν υπερβεί τα 100 πλοία με περίπου 36.000 κλίνες με προοπτική να υπερβούν τα 158 πλοία έως το 2030.

EXPLORA JOURNEYS Luxury Brand
EXPLORA JOURNEYS Luxury Brand

Τα περισσότερα πλοία που εκτελούν αυτές τις κρουαζιέρες είναι της RITZ-CARTLTON, Yacht Collection, Mystic Cruises, Swan Hellenic, Scenic Cruises, Sea Dream, Ponant, Windstar, Seabourn, Silverseas, Crystal, and Orient Express Silenseas, έως και τα νέα αποκτήματα της MSC μετρίου μεγέθους (1000 επιβαινόντων), η Explore Journeys με 6 luxury cruisers, με διαφοροποιήσεις / βελτιώσεις στις περιβαλλοντικές απαιτήσεις και με εναλλακτικούς τύπους καυσίμων με σχεδόν μηδενικούς ρύπους.

Όλα αυτα τα luxury cruisers δεν έχουν μόνο βελτιωμένες υπηρεσίες και βελτιωμένη διακόσμηση, αλλά έχουν επενδυθεί τεράστια κεφάλαια για την βελτίωση των περιβαλλοντικών εγκαταστάσεών τους με ειδικές τεχνικές λύσεις, στις οποίες περιλαμβάνονται και τα ειδικά καύσιμα, με χρήση πηγών ενέργειας σχεδόν μηδενικών εκπομπών άνθρακος».

Προορισμοί και Υποδομές στην Ελλάδα

Αναφερόμενος, ο Θεόδωρος Κόντες, στην κατάσταση των υποδομών στην Ελλάδα, επισημαίνει:

«Με τα εν λόγω πλοία που αναφέραμε αλλά και τα μεγάλου μεγέθους αριθμούμε συνολικά 58 προορισμούς στην χώρα μας, με τον Πειραιά να είναι το κύριο homeporting λιμάνι για τις περισσότερες κρουαζιέρες στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ο Πειραιάς μόνο και ακόμη 18 λιμάνια θεωρούνται ικανά να δεχθούν τα mega cruisers και μερικά με υποδομές περιορισμένων ικανοτήτων. Ο Πειραιάς και όλα τα υπόλοιπα λιμάνια (60 συνολικά) είναι αυτά που μπορούν να δεχθούν συνολικά τα πλοία μεσαίου και μικρού μεγέθους. Οι υποδομές στα περισσότερα λιμάνια είναι πολύ περιορισμένες και χρήζουν άμεσης βελτίωσης. Επίσης χρειάζονται χερσαίες εγκαταστάσεις με υψηλού επιπέδου υπηρεσίες και χώρους που να εξυπηρετούν τους επιβάτες, μια που απαιτούνται έλεγχοι με ιδιαίτερη προσοχή από το 2026 (extra Schengen control), αφού τα περισσότερα λιμάνια έχουν ακόμη ελλείψεις και απαιτείται άμεση ενεργοποίηση, (βιομετρικά στοιχεία, κλπ).

Επιπλέον οι εγκαταστάσεις των onshore power (OSP) βρίσκονται σε πολύ αρχικό στάδιο ακόμη και σε μεγάλους λιμένες της χώρας μας.

SWAN HELLENIC Luxury Cruiser
SWAN HELLENIC Luxury Cruiser

Οι λιμένες που έχουν προγραμματισθεί είναι κυρίως οι homeporting λιμένες, αλλά και αυτοί με σχετικά υψηλές χρονικές παραμονές των πλοίων.

Οι περισσότεροι προορισμοί Ευρώπης και ΗΠΑ σε μεγάλους λιμένες έχουν ήδη ενεργοποιηθεί και θα πρέπει έως το 2030 να έχουν ολοκληρωθεί».

Όσον αφορά το τέλος κρουαζιέρας, ο Θεόδωρος Κόντες, τονίζει:

«Σαντορίνη και Μύκονος είναι οι δύο προορισμοί, κυρίως ως transit, με την εφαρμογή του περιορισμένου αριθμού επιβατών και πλοίων, φυσικά για να αποφευχθεί ο μεγάλος συνωστισμός επισκεπτών και η αποφυγή ταλαιπωρίας επισκεπτών, τουριστών και κατοίκων.

Η επιβολή του τέλους κρουαζιέρας που επιβλήθηκε από το 2025 δεν φαίνεται να βοηθάει στον περιορισμό των επισκεπτών. Ιδιαίτερα στα δύο αυτά νησιά επιβλήθηκε για την high season το ποσό των €20- ανά επιβάτη, το οποίο είναι αρκετά υψηλού επιπέδου και δεν θα βοηθήσει καθόλου για τον σκοπό που επιβλήθηκε.

Στους υπόλοιπους λιμένες το τέλος κρουαζιέρας είναι €5, ανά επιβάτη για το οποίο θεωρείται ότι δεν έγινε σωστή μελέτη για την επιβολή του, ιδιαίτερα για ορισμένους μεγάλους λιμένες με μεγάλη επισκεψιμότητα, όπως ο Πειραιάς.

Μια τέτοια extra επιβολή τέλους σε σχετικά υψηλό επίπεδο, ίσως επιφέρει αρνητικό πρόσημο στους επισκέπτες, με μεγάλο αριθμό επιβατών να παραμένουν στα πλοία.

Είναι γεγονός ότι μέχρι πρόσφατα τα τέλη ήταν πολύ χαμηλά σε σύγκριση με τους λιμένες γειτονικών κρατών, αλλά θα έπρεπε να εφαρμοσθεί ως εκκίνηση με ένα λογικό ποσό και πάντα αξιολογώντας πλήρως τους προορισμούς, την συχνότητα προσέγγισης των πλοίων, και την περίοδο επισκεψιμότητας.

SEA CLOUD – RITZ CARLTON YACHT
SEA CLOUD – RITZ CARLTON YACHT

Με την εφαρμογή του μέτρου αυτού για τις πρώτες 50 ημέρες εφαρμογής , εισπράξαμε πλέον των €20 εκατομμυρίων και τα χρήματα αυτά θα διατεθούν σε Δήμους, στο Υπουργείο Ναυτιλίας και στο Υπουργείο Τουρισμού.

Το Λαύριο είναι το λιμάνι που εξελίσσεται, ιδιαίτερα για να εξυπηρετεί την Κρουαζιέρα συμπεριλαμβανομένου και του homeporting.

Το Λαύριο είναι το λιμάνι που ανταγωνίζεται το λιμάνι του Πειραιά, μέχρι ορισμένου μεγέθους πλοία. Οι εταιρείες δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το Λαύριο λόγω του σημείου που βρίσκεται, ειδικά εταιρείες πλοίων που εκτελούν κρουαζιέρες στο Αιγαίο, στα Δωδεκάνησα, κλπ μειώνοντας τις σχετικές αποστάσεις με αποτέλεσμα να υπάρχουν αντίστοιχα οικονομικά οφέλη για τις εταιρείες αυτές. Ένα επιπλέον πλεονέκτημα είναι και η σχετικά μικρή απόσταση του Λαυρίου από τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών.

Το λιμάνι του Λαυρίου βρίσκεται σε τροχιά ιδιωτικοποίησης. Υπάρχουν συνολικά πέντε ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις που δείχνουν ενδιαφέρον και έχουν λάβει μέρος στον διαγωνισμό. Μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου θα γνωρίζουμε τους μελλοντικούς διαχειριστές του, οι οποίοι φαίνεται να δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την βελτίωση των υποδομών κυρίως της Κρουαζιέρας και του γιώτιγκ, συμπεριλαμβανομένων και των επεκτάσεων αυτών των υποδομών».

Αριθμός επισκεπτών και εισπράξεις

Ο Θεόδωρος Κόντες, διατυπώνει μια αισιόδοξη πρόβλεψη για τους επισκέπτες με κρουαζιέρα στην Ελλάδα και τις αναμενόμενες εισπράξεις. Ειδικότερα, τονίζει:

«To 2024 καταγράφτηκαν στους ελληνικούς προορισμούς 7,9 εκατομμύρια επιβατοαφίξεις σε συνολικά 50 λιμάνια (αύξηση πλέον του 13% συγκριτικά με το 2023). Αυτό το νούμερο αντιστοιχεί σε 1,86 εκατομμύρια επιβάτες από όλον τον κόσμο. Έτσι η χώρα μας θεωρείται ένας από τους πλέον δημοφιλείς προορισμούς της Μεσογείου.

ORIENT EXPRESS SILENSEAS – New Player
ORIENT EXPRESS SILENSEAS – New Player

Η πρόβλεψη για το 2025 κυμαίνεται στα επίπεδα 8,4 με 8,5 εκατομμύρια επιβατοαφίξεις σε σύνολο περίπου 58 προορισμών, και αντιστοιχεί σε 2 εκατομμύρια επιβάτες από όλον τον κόσμο. Οι δε εισπράξεις για το 2024 ήταν €1,1 δις και οι προβλέψεις για το 2025 δείχνουν ότι θα είναι περίπου €1,2 δις».

Οι υποδομές

«Η φέρουσα ικανότητα τουριστικών προορισμών, είναι ένα θέμα που έχει απασχολήσει ιδιαίτερα τις εταιρείες αλλά και τους τουριστικούς προορισμούς. Η φέρουσα ικανότητα κάθε προορισμού αφορά βέβαια κάθε τουριστικό προορισμό, συμπεριλαμβανομένων και των υπερκορεσμένων τουριστικών τόπων αλλά και των μικρών (ιδιαίτερα νησιωτικών) προορισμών με περιορισμένες υπηρεσίες, υποδομές και διαθέσιμα αξιοθέατα με μικρό αριθμό κατοίκων», επισημαίνει ο Θεόδωρος Κόντες και προσθέτει:

«Το θέμα της φέρουσας ικανότητας είναι άκρως επείγον να εφαρμοσθεί για την εξυπηρέτηση των τουριστών και της τοπικής κοινωνίας, της τοπικής αυτοδιοίκησης και αρχών, υπηρεσίες που θα αξιολογήσουν τα δεδομένα και θα θέσουν συγκεκριμένα όρια επισκέψεων.

Μερικά από τα κορεσμένα νησιά είναι η Σαντορίνη, η Μύκονος κλπ τα οποία δημιουργούν δυσαρέσκεια στους επισκέπτες. Επίσης υπάρχουν νησιά με ασήμαντες υποδομές και υπηρεσίες και εκεί θα πρέπει να υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός εξυπηρέτησης επισκεπτών. Η εφαρμογή της φέρουσας ικανότητας ανά προορισμό είναι άκρως αναγκαία να επιβληθεί για να σταματήσει η λανθασμένη κριτική για τον υπερτουρισμό από την Κρουαζιέρα».

Πράσινη μετάβαση στην Ναυτιλία και στον θαλάσσιο τουρισμό

«Είναι γεγονός ότι πρέπει να στηρίξουμε όλοι μας την προσπάθεια για την μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, αν πραγματικά θέλουμε να προστατεύσουμε το περιβάλλον και να περιορίσουμε όσο το δυνατόν την εξέλιξη της επιδείνωσης της κλιματικής αλλαγής», επισημαίνει ο Θεόδωρος Κόντες και προσθέτει:

«Να αναφερθούμε στην προσπάθεια για την βελτίωση του κλάδου της Κρουαζιέρας και ιδιαίτερα στην λειτουργία των mega cruisers που λόγω των μεγάλων ιπποδυνάμεων αλλά και της διαχείρισης / λειτουργίας πλέον των 8000 επιβαινόντων, δυσκολεύουν οι εν λόγω βελτιώσεις των περιβαλλοντικών συνθηκών που έχουν βάλει στόχο. Ο κλάδος της Κρουαζιέρας με την πλήρη στήριξη του διεθνούς επίσημου φορέα της CLIA έχει δεσμευθεί και βασίζεται σε τεχνολογίες μηδενικού άνθρακα, αλλά και στη χρήση βιοκαυσίμων. Οι κανονισμοί του ΙΜΟ επιβάλλουν πλέον στον κλάδο της Κρουαζιέρας να στραφεί στα βιοκαύσιμα.

Έτσι βλέπουμε ότι σήμερα οι εταιρείες κατασκευάζουν πραγματικά τα πλοία του μέλλοντος που θα κινούνται με νέες βιώσιμες τεχνολογίες κινητήρων. Τα στοιχεία δείχνουν την σταδιακή αλλαγή στην υιοθέτηση νέων περιβαλλοντικών τεχνολογιών. Η διαθεσιμότητα βιώσιμων καυσίμων πλοίων είναι απαραίτητη για την επίτευξη των στόχων της ναυτιλιακής βιομηχανίας γενικότερα».

Αναφερόμενος στην παράκτια ενεργειακή υποστήριξη (SSE) των κρουαζιεροπλοίων, ο Θεόδωρος Κόντες, επισημαίνει:

«Αυτή η εφαρμογή είναι ένας επιπλέον τρόπος να μειώσει σε μεγάλο βαθμό τις εκπομπές έως και 98% με ιδιαίτερη βελτίωση στο περιβάλλον πόλεων και προορισμών που βρίσκονται κοντά σε λιμένες.

Αναφέρομε μερικά στοιχεία για να συνειδητοποιήσουμε την ανάγκη αποφυγής ρύπων γενικότερα, αλλά και την ανάγκη άμεσης εφαρμογής του cold ironing για την ελάφρυνση ρύπων σε λιμένες και πόλεις.

Υποθέτοντας ότι ο παγκόσμιος στόλος είναι περίπου 50000 πλοία και κάθε πλοίο παραμένει περίπου 100 ημέρες ετησίως στον λιμένα, (με ιδιαίτερα αυξημένα ποσοστά όσον αφορά τα επιβατηγά πλοία), υπολογίζουμε ότι για κάθε 1 κιλοβατώρα ρεύματος, η κατανάλωση είναι 200 γρμ καύσιμο και κάθε 1 κιλό καύσιμο παράγει 3,1 κιλά carbon.

Εάν σκεφτούμε ότι για όλον τον εμπορικό στόλο καταναλώνονται παγκοσμίως 412 εκατομμύρια τόνοι πετρέλαιο ανά χρόνο, αντιλαμβάνεσθε την παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα που παράγεται με όλα τα συνεπακόλουθα.

PONANT Luxury “Le Commandant Charcot
PONANT Luxury “Le Commandant Charcot

Σχετικά με το cold ironing στους λιμένες, για την Ευρώπη το έτος 2022 υπήρχαν εγκαταστάσεις σε 11 λιμένες (περιορισμένης ισχύος), με προοπτική να αυξηθούν στους 25 για το 2025, και στους 58 για το 2035, ενώ παγκοσμίως έως σήμερα υπάρχουν σε 32 λιμένες και διαθέτουν τουλάχιστον 1 θέση για κρουαζιερόπλοιο με σύστημα παροχής plug in . Όσον αφορά για τα πλοία, μέχρι το 2022 υπήρχαν εγκαταστάσεις σε 82 πλοία, προβλέπεται όμως το 2025 να φθάσουν τα 167 πλοία και μέχρι το 2028 να φθάσουν στα 210 περίπου, ενώ συμπεριλαμβάνονται και 91 πλοία από τις νέες κατασκευές.

Καταλήγοντας, το αργότερο μέχρι το 2035 όλα τα κρουαζιερόπλοια θα είναι SSE Fitted. Τέλος σύμφωνα με το πρόγραμμα της ΕΕ “FIT FOR 55”, το 2030 τα μεγάλα λιμάνια της Ευρώπης πρέπει να διαθέτουν SSE.

Κλείνοντας το θέμα της απανθρακοποίησης στην Ναυτιλία, υπολογίζεται ότι το κόστος θα ανέλθει περίπου στο 1-1,5 τρις Δολλάρια Αμερικής, όταν η αξία της παγκόσμιας ναυτιλίας υπολογίζεται στα 28,5 τρις Δολλάρια Αμερικής, με την παγκόσμια μεταφορική ικανότητα εμπορίου με την Ναυτιλία να βρίσκεται στο 85%.

Ο ΙΜΟ αντιπροσωπεύει 175 κράτη, η ΕΕ 27 κράτη και πρέπει μέχρι το τέλος του 2025 να έχουμε λάβει τελικές αποφάσεις. Απαιτείται συλλογική συμφωνία από όλους. Μετόχους οικονομικών – τεχνικών – υπηρεσιακών κλάδων και μετόχους ναυτιλιακών εταιρειών – τραπεζών – ναυπηγείων – διυλιστηρίων – υποδομών αποθήκευσης. Η Ναυτιλία πρέπει να συμφωνήσει με την ΕΕ που προτείνει για το έτος 2030 να χρησιμοποιούνται τουλάχιστον 10% καθαρά καύσιμα (clean fuels)».

Η πράσινη μετάβαση

«Στόχος είναι να επιτευχθεί 2% χρήση εναλλακτικών καυσίμων έως το 2025, 6% έως το 2030 και 14% έως το 2035», τονίζει ο Θεόδωρος Κόντες, και επισημαίνει στη συνέχεια:

«Αυτή την στιγμή βέβαια γίνεται μάχη μεταξύ των «παικτών», δηλαδή στον ναυτιλιακό τομέα, στον αεροπορικό και στον χερσαίο για πρόσβαση στα βιοκαύσιμα. Πρέπει όλοι αυτοί οι «παίκτες» να συμφωνήσουν για το ποιες απαιτήσεις θα απορροφήσει έκαστος, αλλά και την αναμενόμενη παραγωγή ώστε να εξασφαλισθεί η σωστή εκμετάλλευση και το λογικό κόστος.

Ο κλάδος της Κρουαζιέρας εργάζεται εντατικά για να έχει εναλλακτικές λύσεις και να παραμείνει ο στόχος του για μειώσεις των εκπομπών σε 40% έως το 2030, και περαιτέρω μείωση έως 70% έως το 2040. Φυσικά εγγυάται την πλήρη απανθρακοποίηση zero carbon έως το 2050.

Το LNG με μειωμένη εκπομπή carbon αλλά και εναλλακτική χρήση καυσίμων είναι σε πλήρη εξέλιξη, ιδιαίτερα για τις νέες κατασκευές, biodiesel, methanol, αμμωνία, hydrogen είναι οι διάφοροι εναλλακτικοί τύποι καυσίμων. Αντιλαμβάνεσθε λοιπόν πόσο αναγκαίες είναι οι εν λόγω παρεμβάσεις όταν έχουμε τα mega cruisers που καταναλώνουν περίπου 2000 metric tons ημερησίως και ίσως αξίζει να αναφέρουμε και τα πλοία που ακόμα κατασκευάζονται με το πετρέλαιο ως καύσιμο με scrubbers, συμπεριλαμβανομένων και των υπαρχόντων, που εκπέμπουν σε μεγάλο βαθμό διοξείδιο του άνθρακα αλλά και οξείδιο του θείου και του αζώτου. Η χρήση των scrubbers για τα πλοία αυτά έχουν βελτίωση και ικανοποιητικά αποτελέσματα.

Τα εν λόγω συστήματα καθαρισμού καυσαερίων αφαιρούν έως και 98% των εκπομπών οξειδίων του θείου. Η λύση του LNG φαίνεται να είναι και αυτή μόνο για το παρόν, αφού μειώνουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 20% και εξαλείφουν την ατμοσφαιρική ρύπανση, όμως έχουμε διαρροές μεθανίου κατά την εξόρυξη του αερίου. Το μεθάνιο έχει μια επίδραση 80 φορές πιο ισχυρή από το διοξείδιο του άνθρακα στην κλιματική αλλαγή.

Με διάφορες τεχνολογικές μελέτες που ήδη εφαρμόζονται όπως το electrification, συνδιαστικά με υβριδική τεχνολογία, αλλά και η μέθοδος dual fuel συνδιαστικά με άλλες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της πράσινης, επιτυγχάνεται με ταχείς ρυθμούς ο σκοπός που έχει ορισθεί.

Όλο και περισσότερες εταιρείες διαφοροποιούν τις ενεργειακές τους λύσεις, περιλαμβάνοντας κινητήρες πολλαπλών καυσίμων, δοκιμάζοντας τεχνολογίες κυψελών καυσίμων, αιολικής ενέργειας με την τεχνολογία σταθερών πανιών (solid sail), καθώς και λύσεις φωτοβολταϊκές και αποθήκευση μπαταριών για εξοικονόμιση ενέργειας.

Οι εν λόγω τεχνολογίες εφαρμόζονται κυρίως στις νέες κατασκευές και ιδιαίτερα σε μικρού και μεσαίου μεγέθους πλοία.

Πλοίο

Ελπίζομε ότι αυτές οι προσπάθειες θα καταλήξουν στο εγγύς και στο απώτερο μέλλον στον επιδιωκόμενο στόχο της απανθρακοποίησης και της πραγματικής εξάλειψης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης».

Ποιος είναι ο Θεόδωρος Κόντες

Ο Θεόδωρος Κόντες, είναι Επίτιμος πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών Κρουαζιέρας και Φορέων Ναυτιλίας και διευθυντής της Majestic International Cruises Inc

Σπούδασε Ναυπηγός και Ναυτικός Μηχανολόγος, σε Πανεπιστήμια στην Ελλάδα, στις Ηνωμένες Πολιτείες και στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Όλη του η καριέρα σχετίζεται με το αντικείμενο της επιβατηγού ναυτιλίας και κυρίως της κρουαζιέρας.

Έχει διατελέσει μεταξύ άλλων:

– Διευθύνων Σύμβουλος στον τομέα επισκευών του Ναυπηγείου του Ομίλου Χανδρή “PHOENIX HELLAS”.
– Τεχνικός Δ/ντής και στη συνέχεια Διευθύνων Σύμβουλος στην εταιρεία FESTIVAL CRUISES.
– Αντιπρόεδρος στους τομείς Λειτουργίας και Νέων Κατασκευών της εταιρείας FESTIVAL CRUISES με σύνολο 7 πλοία.
– Υπεύθυνος για τον σχεδιασμό, κατασκευή και διαχείριση πλοίων (Mistral, European Vision, European Star)

Σήμερα είναι Διευθυντής λειτουργίας του στόλου της εταιρείας MAJESTIC INTERNATIONAL CRUISES INC.

Είναι μέλος σε διάφορες Ενώσεις, Φορείς και Συμβούλια κυρίως στο Ναυτιλιακό χώρο και Επίτιμος Πρόεδρος της ΕΝΩΣΕΩΣ ΕΦΟΠΛΙΣΤΩΝ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΟΠΛΟΙΩΝ και ΦΟΡΕΩΝ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ.

Μέλος του Steering Committee του μεταπτυχιακού «Διαχείριση Λιμένων» στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και διδάσκον μαθήματα κρουαζιέρας και τουρισμού λιμανιών.

Μέλος της Εθνικής Συντονιστικής Επιτροπής κρουαζιέρας.

Έχει προσφέρει τις υπηρεσίες του και ήτο υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Πειραιά.

Έχει τιμηθεί με διάφορες επαγγελματικές διακρίσεις.

Διαβάστε επίσης: