Το δεύτερο εξάμηνο του 2019 η πιλοτική λειτουργία δικτύων 5G – Ιω. Τόμκος: Οι νέες υπηρεσίες και οι αλλαγές

Το δεύτερο εξάμηνο του 2019 σχεδιάζεται να ξεκινήσει η πιλοτική λειτουργία δικτύων 5G στις πόλεις που θα επιλεγούν (ήδη έχει ανακοινωθεί επίσημα για τα Τρίκαλα) από τους ΟΤΕ, Vodafone και Wind, σε συνεργασία με τη γενική γραμματεία Τηλεπικοινωνιών, ενώ μέχρι τότε η πολιτεία θα πρέπει να δώσει οριστική λύση στο θέμα της αδειοδότησης των κεραιών.

Όπως επισημαίνει στο mononews.gr, Δρ. Ιωάννης Τόμκος, με εξειδίκευση στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) με αφορμή το Broadband Access Summit Event (BASE) από τα μεγαλύτερα συνέδρια στην βιομηχανία Τηλεπικοινωνιών, που πραγματοποιήθηκε τέλος Μαρτίου στην Αθήνα, «με το 5G η κινητή ευρυζωνικότητα δεν θα προσφέρεται μόνο για υπηρεσίες μέσω παραδοσιακών φορητών συσκευών που χρησιμοποιούμε σήμερα (π.χ. smartphones, φορητοί υπολογιστές κ.λπ.), αλλά θα συνδέει μεγάλο αριθμό αντικειμένων (IoΤ). Με τη χρήση τεχνολογιών 5G θα προγραμματίζονται και θα διαχειρίζονται υποδομές μηχανών που θα βρίσκονται σε επικοινωνία μεταξύ τους (machine-to-machine communications). Με το 5G, η χρήση πόρων γίνεται δυναμική, επιτυγχάνεται η πραγματική σύγκλιση σταθερών και κινητών δικτύων και αλλάζουν τα μοντέλα του επιχειρείν για τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους (δικτύου και υπηρεσιών). Επίσης θα είναι πλέον δυνατή η ασύρματη κάλυψη σε περιοχές με μεγάλη πυκνότητα χρηστών, ευρυζωνική πρόσβαση σε τεράστιο πλήθος χρηστών/συσκευών που βρίσκεται π.χ. σε στάδιο ή σε εμπορικό κέντρο και την ίδια στιγμή θα δίνεται και η δυνατότητα παροχής στοχευμένων υπηρεσιών σε μεμονωμένα άτομα στο σπίτι ή στα γραφεία, ευρυζωνική πρόσβαση σε οχήματα για ταχείες μετακινήσεις, με παροχή πόρων του δικτύου αποκλειστικά για αυτούς.

Επιπρόσθετα, θα δημιουργηθούν νέες υπηρεσίες υποστήριξης των αποκαλούμενων «κάθετων» αγορών (vertical markets), για εφαρμογές έξυπνων κατοικιών, πόλεων, βιομηχανικό αυτοματισμό στα εργοστάσια του μέλλοντος (factories of the future), ασφάλεια κρίσιμων υποδομών με παρακολούθηση της σωστής λειτουργίας και έλεγχο π.χ. δικτύων ύδρευσης και ενέργειας, αυτοματοποιημένες μεταφορές προϊόντων με αυτοοδηγούμενα οχήματα, νέες υπηρεσίες παροχής εξ αποστάσεως υπηρεσιών υγείας (μέχρι και απομακρυσμένα χειρουργεία), καθώς και υποστήριξη άλλων κλάδων της οικονομίας όπως η γεωργία, ο τουρισμός, ο πολιτισμός, κ.λ.π.»

Σύμφωνα με τον ίδιο «η ζωή όλων μας, τα τελευταία 20 χρόνια έχει αλλάξει ως αποτέλεσμα της εξέλιξης των επικοινωνιών μεταξύ των ανθρώπων. Οι αλλαγές που θα επέλθουν τις επόμενες δύο δεκαετίες, λόγω της επικοινωνίας μεταξύ μηχανών (machine-to-machine) και της τεχνητής νοημοσύνης είναι σήμερα ακόμα άγνωστες. Δεν μπορεί πραγματικά κανείς να προβλέψει τι θα συμβεί μακροπρόθεσμα, αλλά το μόνο σίγουρο είναι θα συμβάλει δραστικά σε θεμελιώδη μετασχηματισμό της κοινωνίας μας και του τρόπου επικοινωνίας των ανθρώπων και γενικότερα του τρόπου λειτουργίας της κοινωνίας. Ακόμη και σε βραχύ χρονικό ορίζοντα θα χρειαστεί να προσαρμοστούμε στις ταχέως αναπτυσσόμενες νέες συνθήκες της αγοράς και να προσπαθήσουμε να χρησιμοποιήσουμε τις νέες δυνατότητες για την επίτευξη των ατομικών και επιχειρηματικών στόχων».

Τα δίκτυα νέας γενιάς όμως φέρνουν και άλλες αλλαγές, όπως π.χ. την κατάργηση της διάκρισης μεταξύ εταιρειών σταθερής και κινητής τηλεφωνίας.

Όπως εξηγεί ο ίδιος «τα δίκτυα 5G υπόσχονται να παρέχουν ουσιαστικά ταχύτητες παρόμοιες με τις οπτικές ίνες στα σταθερά δίκτυα. Ωστόσο, για να επιτευχθούν αυτές οι ταχύτητες σε χρήστες που κινούνται, θα πρέπει πρώτα να εγκατασταθούν πολλοί περισσότεροι σταθμοί βάσης και να διασυνδεθούν μεταξύ τους με δίκτυα οπτικών ινών. Ο τελικός στόχος των δικτύων 5G είναι να εξυπηρετούν χρήστες κινητών συσκευών, αλλά τα δίκτυα 5G θα βασίζονται εξίσου στη σύγκλιση των δικτύων ασύρματης πρόσβασης και των καλωδιακών δικτύων front-haul και backhaul με χρήση οπτικών ινών.

Η οπτική ίνα όσο πιο κοντά στον τελικό χρήστη είναι, αποτελεί την καλύτερη προσέγγιση για την κατασκευή ενός εξαιρετικά γρήγορου δικτύου 5G. Περισσότερες οπτικές ίνες θα επιτρέπουν μεγαλύτερο αριθμό κυψελών και τελικά μεγαλύτερο εύρος ζώνης, το οποίο θα είναι απαραίτητο για τις μελλοντικές εφαρμογές. Στο παρελθόν υπήρχαν εταιρείες σταθερής και κινητής τηλεφωνίας. Στην εποχή του 5G, δεν θα υπάρχει τέτοια διαφοροποίηση. Οι πάροχοι θα πρέπει να επενδύσουν με ισόρροπο τρόπο τόσο στις ασύρματες όσο και στις ενσύρματες τεχνολογίες (και φυσικά σε άλλες υποδομές ΤΠΕ) για να υποστηρίξουν τις μελλοντικές υπηρεσίες 5G».

Οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι, σύμφωνα με τον κ. Τόμκο, «θα πρέπει να επενδύσουν σε πρώιμο στάδιο στην αξιολόγηση των διαθέσιμων τεχνολογιών, προκειμένου να κατανοήσουν ποια θα εξυπηρετήσει καλύτερα τα συμφέροντα των υφιστάμενων και μελλοντικών πελατών τους και θα δημιουργήσει περισσότερες και νέες ροές εσόδων για αυτούς.

Για το σκοπό αυτό, θα πρέπει να αναπτύξουν (σε συνεργασία μεταξύ τους ή / και σε συνεργασία με την κυβέρνηση) πιλοτικά δίκτυα 5G που χρησιμοποιούν διαφορετικές τεχνολογίες, αλλά επίσης στοχεύουν σε διαφορετικούς τομείς εφαρμογών (από αυτούς που αναφέρθηκαν προηγουμένως).

Θα πρέπει επίσης να ενισχύσουν τις σχέσεις τους με τα ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή στις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα των τεχνολογιών ευρυζωνικών δικτύων.

Τέλος, θα πρέπει να επενδύσουν στην εκπαίδευση των υπαλλήλων τους ώστε να ανταποκριθούν στις τελευταίες τεχνολογίες και υπηρεσίες. Οι εταιρείες και οι υπάλληλοί τους πρέπει να είναι σε θέση να καινοτομούν συνεχώς και να μπορούν να αξιοποιούν τις δυνατότητες των νέων τεχνολογιών για την παραγωγή εσόδων και βελτίωση της εμπειρίας των πελατών τους».

Σημειώνεται ότι το συνέδριο ΒASE διοργανώνεται περίπου 3-4 φορές ετησίως σε διάφορα μέρη του πλανήτη από το διεθνή οργανισμό Broadband Forum (BBF – www.broadband-forum.org), ο οποίος είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που επικεντρώνεται στην προώθηση προς την αγορά, τεχνολογικών λύσεων για ευφυέστερα και ταχύτερα ευρυζωνικά δίκτυα που αποσκοπούν στην παροχή νέων προηγμένων υπηρεσιών προς όφελος των τελικών χρηστών. Μεγάλο μέρος της δραστηριότητας του Φόρουμ αφορά τις προσπάθειες προτυποποίησης και την ανάπτυξη προτύπων (standards) που οδηγούν στην εμπορική διαθεσιμότητα διαλειτουργικών προιόντων.

Στο συνέδριο BASE της Αθήνας, καλύφθηκε ένα μεγάλο εύρος θεματικών περιοχών που περιλαμβάνει τα ενσύρματα δίκτυα βασισμένα σε χάλκινα καλώδια για την τελική πρόσβαση (με χρήση τεχνολογίας G.fast) σε οπτικές ίνες (με χρήση τεχνολογίας NG-PON2) και τα ασύρματα δίκτυα 4G και WiFi καθώς και την αναμενόμενη σύγκλιση ενσύρματων και ασύρματων δικτύων πρόσβασης, με τα οπτικά δίκτυα συγκέντρωσης/κορμού προς τα μελλοντικά δίκτυα κινητής ευρυζωνικότητας 5G, που κάνουν και χρήση τεχνολογιών που βελτιστοποιούν την διαχείριση των πόρων του δικτύου από άκρο σε άκρο (end-to-end).

Σε αυτό το πλαίσιο, μεγάλη έμφαση δόθηκε στη χρήση νέων προσεγγίσεων όπως το NFV (Network Functions Virtualization) και το SDN (Software-Defined Networking), για την παροχή καινοτόμων εφαρμογών για το σπίτι, τις επιχειρήσεις αλλά και για έξυπνες πόλεις βασιζόμενες στο Διαδίκτυο των Πραγμάτων (Internet of Things – IoT) και την χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης (Artificial Intelligence – AI). Συνολικά έγιναν 40 τεχνικές παρουσιάσεις σε θέματα σχετικά με το αντικείμενο του συνεδρίου, από εκπροσώπους περίπου 30 διαφορετικών εταιρειών – φορέων.

Συμμετείχαν περίπου 300 στελέχη – μηχανικοί από όλα τα τμήματα των εταιρειών ανάπτυξης τηλεπικοινωνιακών υποδομών, συστημάτων ευρυζωνικής μετάδοσης και παροχής υπηρεσιών. Η συμμετοχή των φορέων ήταν εντυπωσιακή αφού ξεπέρασαν τους 50 από πολλές διαφορετικές χώρες (από την Νότια Κορέα μέχρι τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και από την Σρι-Λάνκα μέχρι την Φιλανδία). Οι σύνεδροι που προέρχονταν από το εξωτερικό ήταν περίπου το 60% του συνόλου, ενώ οι υπόλοιποι ήταν από Ελλάδα και Κύπρο.

Ενδεικτικά, συμμετοχή και ομιλητές στην εκδήλωση BASE είχαν: European Competitive Telecommunications Association (ECTA), Ένωση Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας – EEKT, Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας – ΣΕΠΕ, Ericsson, Nokia, Deutsche Telekom, Britich Telecom, Vodafone, Cosmote, Wind, Intracom Telecom, Calix, Huawei, ADTRAN, Cartesian, CYTA, Intel, Metanoia, South Korea Telecom, Tibit, Verizon, Arris, Boosty, Corning, Eulambia, inCITES, Mimosa, Sckipio, Tessares και άλλοι.

Ομιλίες έκαναν κορυφαία στελέχη μεγάλων εταιρειών – φορέων όπως οι: Bernd Hesse (BASE Chairman, BBF & Senior Director, Calix), Robin Mersh (CEO, Broadband Forum-BBF), Matthias Kindler (Director, Intel), Paolo Monti (Director, Ericsson), Greg Dalle (Director, Juniper Networks), Manuel Paul (Director, Deutsche Telekom), Vanesa Diaz (Director, Corning), Vincent O’Byrne (Director, Verizon).

Οι ομιλητές και οι συμμετέχοντες στο συνέδριο συμφώνησαν ότι η αγορά των τηλεπικοινωνιών βρίσκεται σε φάση σημαντικού μετασχηματισμού. Απαιτούνται μεγάλες επενδύσεις (με κάποιες εκ των οποίων να είναι προ των πυλών), προκειμένου η παροχή ευρυζωνικών υπηρεσιών να επεκταθεί γεωγραφικά καλύπτοντας δυνητικά μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού, ενώ ταυτόχρονα τα χαρακτηριστικά και οι επιδόσεις των δικτύων θα πρέπει να βελτιωθούν σε τεράστιο βαθμό έτσι ώστε να καλύψουν τις απαιτήσεις των χρηστών υποστηρίζοντας εντελώς νέες υπηρεσίες που μέχρι το πρόσφατο παρελθόν ήταν στην σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας (π.χ. αυτο-οδηγούμενα οχήματα, drones, κτλ.).

Ο Δρ. Ιωάννης Τόμκος εργάζεται στο Athens Information Technology (ΑΙΤ) ενώ είναι συνεργαζόμενος Καθηγητής με το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα (Tucson, ΗΠΑ), το Πανεπιστήμιο της Κύπρου (Λευκωσία, Κύπρος) και το Πολυτεχνείο Carlos-III (Μαδρίτη, Ισπανία). Μεταξύ άλλων έχει διατελέσει πρόεδρος κορυφαίων διεθνών επιτροπών, ενώ έχει εκτενέστατο δημοσιευμένο επιστημονικό έργο έχοντας συγγράψει συνολικά περισσότερες από 600 ερευνητικές εργασίες, αριθμός που τον κατατάσσει στις κορυφαίες θέσεις μεταξύ των Ελλήνων επιστημόνων, όλων των ηλικιών, με τις περισσότερες δημοσιεύσεις.