Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία συνδέονται ηλεκτρικά με την Ευρώπη από το Φεβρουάριο του 2025

Ολοκληρώθηκε συμφωνία της Εσθονίας, της Λετονίας και της Λιθουανίας να επιταχύνουν την ενοποίηση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας με το δίκτυο της Ηπειρωτικής Ευρώπης (CEN) και την αποσύνδεσή τους από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία.

Σύμφωνα με κοινή δήλωση που υπέγραψαν σήμερα το πρωί οι τρεις Πρωθυπουργοί, η προθεσμία για τον συγχρονισμό μεταφέρεται το Φεβρουάριο του 2025 από τα τέλη του 2025, όπως είχε αρχικά καθοριστεί από πολιτικές διακηρύξεις το 2018 και το 2019. Η σημερινή πολιτική δήλωση αποτελεί συνέχεια της συμφωνίας μεταξύ των αντίστοιχων Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς (ΔΣΜ) νωρίτερα αυτή την εβδομάδα σχετικά με τα βήματα για την ολοκλήρωση του πλήρους συγχρονισμού τον Φεβρουάριο του 2025.

Οι σχετικές ενισχύσεις δικτύων αποτελούν Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) στον πέμπτο κατάλογο PCI της Ένωσης βάσει του κανονισμού ΔΕΔ-Ε και έχουν λάβει οικονομική υποστήριξη ρεκόρ από τη Διευκόλυνση Συνδέοντας την Ευρώπη για την ενέργεια άνω του 1,2 δισεκατομμυρίου ευρώ. Η πλήρης ένταξη των κρατών της Βαλτικής στην εσωτερική αγορά ενέργειας θα διευκολύνει επίσης την υιοθέτηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, υποστηρίζοντάς τα να επιτύχουν τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Η Επίτροπος Ενέργειας Kadri Simson δήλωσε: “Θα ήθελα να συγχαρώ τους τρεις ηγέτες της Βαλτικής σήμερα για αυτήν την ιστορική συμφωνία, η οποία θα μας επιτρέψει να ολοκληρώσουμε την πλήρη ενσωμάτωση των τριών χωρών της Βαλτικής στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ σχεδόν ένα χρόνο νωρίτερα από ό,τι είχε προβλεφθεί. Αυτό ήταν ένα έργο προτεραιότητας της ΕΕ για την ενεργειακή υποδομή για την Επιτροπή εδώ και πολλά χρόνια, λαμβάνοντας σημαντική χρηματοδότηση από την ΕΕ και θα συνεχίσει να λαμβάνει υποστήριξη έως ότου ολοκληρωθεί. Η σημερινή συμφωνία είναι σύμβολο της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης στην πράξη. Το έργο όχι μόνο θα φέρει ενεργειακή ασφάλεια στην περιοχή και θα ολοκληρώσει την ενοποίηση των τριών χωρών της Βαλτικής στην ΕΕ, αλλά θα υποστηρίξει επίσης την εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας διασφαλίζοντας ασφαλή, οικονομικά προσιτή και βιώσιμη ενέργεια για την περιοχή της Ανατολικής Βαλτικής Θάλασσας και την Ένωση ως ένα ολόκληρο.

Ενώ προηγουμένως ήταν ένα «ενεργειακό νησί», απομονωμένο από άλλα κράτη μέλη, η περιοχή των Βαλτικών θα είναι πλέον συνδεδεμένη με ευρωπαίους εταίρους μέσω γραμμών ηλεκτρικής ενέργειας με την Πολωνία (LitPol Link), τη Σουηδία (NordBalt) και τη Φινλανδία (Estlink 1 και Estlink 2). Η ενσωμάτωσή τους υπήρξε προτεραιότητα για το Σχέδιο Διασύνδεσης της Αγοράς Ενέργειας της Βαλτικής («BEMIP»), το οποίο χρονολογείται από τον Ιούνιο του 2009, όταν υπογράφηκε το πρώτο Μνημόνιο Συναντίληψης. Αυτά τα έργα έγιναν δυνατά και κατασκευάστηκαν με την υποστήριξη της ΕΕ. Για ιστορικούς λόγους, ωστόσο, το ηλεκτρικό δίκτυο των χωρών της Βαλτικής εξακολουθεί να λειτουργεί σε σύγχρονο τρόπο με τα συστήματα της Ρωσίας και της Λευκορωσίας. Η ένταξη των χωρών της Βαλτικής στο ηπειρωτικό ευρωπαϊκό δίκτυο συμφωνήθηκε μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Πολωνίας και των τριών χωρών της Βαλτικής ήδη το 2018 και ενισχύθηκε το 2019. Η αρχική προθεσμία για την ολοκλήρωση του έργου είχε οριστεί μέχρι το τέλος του 2025. Αυτή η προθεσμία μεταφέρεται τώρα στον Φεβρουάριο του 2025.

Ο αποσύνδεση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας των χωρών της Βαλτικής από τα συστήματα της Ρωσίας και ο συγχρονισμός με το δίκτυο της ηπειρωτικής Ευρώπης (CEN) αποτελεί ουσιαστική πολιτική προτεραιότητα για την επίτευξη της Ενεργειακής Ένωσης. Τα έργα για την ενίσχυση των αντίστοιχων δικτύων περιλαμβάνονται στον πέμπτο κατάλογο Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) της ΕΕ. Τα PCI προορίζονται να βοηθήσουν την ΕΕ να επιτύχει τους στόχους της ενεργειακής πολιτικής και του κλίματος: οικονομικά προσιτή, ασφαλή και βιώσιμη ενέργεια για όλους τους πολίτες. Τα έργα που περιλαμβάνονται στη λίστα PCI είναι επίσης επιλέξιμα για χρηματοδότηση για το Connecting Europe Facility-Energy.