M.Draghi: O” il Presidente” που θέλει να σώσει την Ευρώπη

To επιβλητικό κτίριο των δίδυμων πύργων των 40 ορόφων όπου στεγάζεται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, στο επιχειρηματικό κέντρο της Φρανκφούρτης, εκπέμπει δύναμη, μυστήριο και ελιτισμό. ” Αν το σχεδιάζαμε σήμερα, σίγουρα θα προτιμούσαμε κάτι πιο σεμνό και ταπεινό,” δήλωσε στενός συνεργάτης του προέδρου της ΕΚΤ, Mario Draghi.  To γραφείο του βρίσκεται στον τελευταίο όροφο του κτιρίου.

Η επιβλητικότητά του , ωστόσο, αντικατοπτρίζει το μεγαλείο του θεσμού, τα ηνία του οποίου έχει ο 68 χρονος τραπεζίτης. Ένας θεσμός που σχεδιάστηκε για να κρατήσει τον πληθωρισμό υπό έλεγχο,  σήμερα θεωρείται αμφιλεγόμενος και στη Γερμανία αντιδημοφιλής. Ο πρόεδρος και οι συνεργάτες του το συνειδητοποιούν σε όλο του το μεγαλείο όταν καλούνται συχνά – πυκνά να δώσουν εξηγήσεις για τη δοσολογία των φαρμάκων, που χρησιμοποιούν κάθε φορά για τον μεγάλο ασθενή, την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στα μισά του δρόμου της οκταετούς θητείας του, ο Draghi έχει κερδίσει ελευθερία κινήσεων σε έναν από τους αναμφισβήτητους θεσμούς της Ευρώπης. Έχει κατακτήσει τη συναίνεση στο διοικητικό συμβούλιο της τράπεζας και-  κάτι που θεωρείται απόλυτη επιτυχία – τη σιωπηρή υποστήριξη της Γερμανίδας Καγκελάριου Άνγκελα Μέρκελ, του πιο ισχυρού ηγέτη στην Ευρώπη. Χωρίς αυτή την υποστήριξη, ο Draghi δεν θα μπορούσε να κάνει τα τολμηρά βήματα που θα του επέτρεπαν να σώσει το ευρώ.

Τώρα που ο κίνδυνος διάσπασης της ευρωζώνης έχει μειωθεί, ο πρόεδρος της ΕΚΤ έχει ακόμα ένα πιο σκληρό πολιτικό καθήκον: να πείσει τις κυβερνήσεις της Ευρώπης ότι πρέπει να συνεργαστούν προκειμένου να τραβήξουν την Ευρώπη από το βάλτο της  ύφεσης.
Το μεγάλο ζήτημα που αντιμετωπίζει η ευρωζώνη είναι  οι αυξανόμενες προκλήσεις, λέει ένα μέλος των έξι ισχυρών στο εκτελεστικό συμβούλιο της ΕΚΤ. Η κόπωση που προκάλεσε το σκληρό νόμισμα στα κράτη – μέλη προήλθε από τη χαμηλή ανάπτυξη και τις πολιτικές της συνέπειες, όπως φαίνεται και από την έξαρση των ακραίων πολιτικών κομμάτων στη Γηραιά Ήπειρο, που αποτελούν την κύρια απειλή για τη διάλυση του ευρώ.

Στο μυαλό του κύριου Draghi

Η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ “έχει  αναλυτικό μυαλό, το ίδιο με το δικό του, έτσι ώστε να καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλον” λένε οι συνεργάτες του.Όσο ο Draghi συνεχίζει την πίεση τόσο οι εντάσεις θα αυξάνονται στο εσωτερικό της ΕΚΤ. Εξαρτώνται τόσα πολλά πράγματα από την ΕΚΤ που ο ουσιαστικός κίνδυνος, θα μπορούσε να είναι η πραγματική διάσπαση του συμβουλίου, λέει ο ειδικός οικονομολόγος, Frédéric Ducrozet,  της ιδιωτικής Swiss private bank Pictet.

Ο Draghi, παρά το ταπεραμέντο της ιταλικής καταγωγής του, είναι απόμακρος και έχει διαψεύσει και τους πιο αυστηρούς επικριτές του. Ξεπέρασε γρήγορα τις αμφιβολίες που είχαν αρκετοί να αναθέσουν σε έναν Ιταλό την ηγεσία της ΕΚΤ – υπό την έννοια ότι και η χώρα του είναι βουτηγμένη στο χρέος- και έγινε ο καλύτερος μαέστρος στο να ισορροπεί την εμμονική αντίδραση της  Bundesbank στις αποφάσεις του.

Ένα από τα κοπλιμέντα που του έχουν αποδώσει είναι ότι έχει διακηρύξει την ανεξαρτησία της ΕΚΤ από την ηγεμονία της Γερμανίας. Το πρότυπο του Draghi είναι η Fed και όχι η Buba όπως συνηθίζεται να λέγεται η Κεντρική Τράπεζα της Γερμανίας, όπως δηλώνει ο Gilles Moec,Ευρωπαίος αναλυτής της  Bank of America Merril Lynch.

Κάτω από τις εντολές του Trichet η ΕΚΤ δεν παρέκλινε ποτέ από την έμφαση που έδινε στην αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία και τις διαρθρωτικές δομές. Αντιθέτως, ο Draghi έχει ευρύτερη και πιο ευέλικτη κοσμοθεωρία ζητώντας από  τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης να αναλάβουν επείγουσα δράση για την αντιμετώπιση της χαμηλής ζήτησης και της ανάπτυξης αλλά κυρίως της υψηλής ανεργίας.

Παραδέχθηκε την περασμένη εβδομάδα ότι η απόφαση για την επέκταση της ποσοτικής χαλάρωσης δεν ήταν ομόφωνη, αν και υποστηρίχθηκε από «μεγάλη πλειοψηφία» του διοικητικού συμβουλίου. Ο Trichet ήταν πιο αυταρχικός στην επιτροπή. Ο Draghi είναι πιο προεδρικός, κάνει πολλές διμερείς συνομιλίες, και συμβουλεύεται πολλούς ανθρώπους που γνωρίζει έξω από την τράπεζα. Αυτό βέβαια, φαίνεται να ακυρώνει πολλούς διοικητές τραπεζών.Είναι γνωστός για την αποστολή γραπτών μηνυμάτων κατά τη διάρκεια των συναντήσεων, είτε βγαίνει έξω για να δει τις κλήσεις του  στη μέση της συζήτησης.

Το περασμένο καλοκαίρι, οι επιλογές  του νέου προέδρου τέθηκαν σε δοκιμασία. Είχε αναλάβει μόλις εννέα μήνες, αλλά η κρίση του ευρώ ήταν ήδη στο τρίτο έτος της, και είχε αναγκάσει την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία να ζητήσει πολλών δισεκατομμυρίων διασώσεις από νέα κεφάλαια διάσωσης της ευρωζώνης.

Μιλώντας για χρηματοδότες, επενδυτές και φορείς χάραξης πολιτικής στο Λονδίνο στις 26 του Ιουλίου του 2012, ο Draghi  ήταν περισσότερο από σαφής «Υπάρχει και ένα άλλο μήνυμα που θέλω να σας πω. Στο πλαίσιο της εντολής [της], η ΕΚΤ είναι έτοιμη να κάνει ό, τι χρειάζεται για να διατηρήσει το ευρώ. “Παύση. “Και πιστέψτε με, θα είναι αρκετό.”

Είναι αλήθεια ότι η ΕΚΤ  πιέζει για ταχύτερη δημοσιονομική ολοκλήρωση της ευρωζώνης, την οποία ορισμένα εκτελεστικά μέλη του διοικητικού συμβουλίου συνδέουν με τη δημιουργία μιας ευρωζώνης με υπουργό Οικονομικών με πραγματικές εξουσίες – και μιας πλήρους τραπεζικής ένωσης, όπου ο κίνδυνος θα πρέπει να κατανέμεται μεταξύ των χωρών μελών, εφόσον μία τράπεζα πρέπει αναδιαρθρωθεί. Ορισμένες από αυτές τις ιδέες είναι κόκκινο πανί για τους Γερμανούς. Αλλά ένας από τους υποστηρικτές Draghi στη γαλλική κυβέρνηση το έθεσε κάπως έτσι :  « Η κρίση της ευρωζώνης είναι η ιστορία των πραγμάτων που η  Γερμανία δεν αποδέχεται ποτέ  αλλά τελικά τα εφαρμόζει”