Bruegel: H FED φταίει για τη Μεγάλη Ύφεση του 2008

Yπάρχει μία έντονη συζήτηση στην blogoσφαιρα, τώρα τελευταία, που αναζωπυρώνεται μετά από 8 χρόνια.Βασίζεται σε ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα ενός από τα πιο έγκυρα think- tank του κόσμου, το Bruegel.Aφορά μία ξεκάθαρη  απάντηση στο ερώτημα:ποιος φταίει για τη Μεγάλη Ύφεση του 2008 , η οποία οδήγησε στην παγκόσμια οικονομική κρίση;Οι αρθρογράφοι των New York Times, David Beckworth και Ramesh Ponnuru είναι σχεδόν απολύτως σίγουροι: Η Fed. Οι δύο δημοσιογράφοι ήταν οι πρώτοι που προσέγγισαν την ιστορία από μία εντελώς διαφορετική οπτική γωνία. Τελικά μήπως δεν είναι και τόσο απλή η ιστορία της φούσκας των ακινήτων, που έσκασε στις ΗΠΑ και προκάλεσε την παγκόσμια οικονομική κρίση, που οδήγησε σε απότομη ύφεση και παρατεταμένη αργή ανάπτυξη;

Και δεν είναι λίγο ότι ο Ted Cruz, o οποίος κέρδισε τον Donald Trump στην πρώτη μάχη για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών στο δρόμο προς τον Λευκό Οίκο,  υπερασπίστηκε την άποψη ότι ένας είναι ο υπεύθυνος για τη μεγάλη οικονομική κρίση: η FED

 

Ο David Beckworth γράφει ότι τα πρώτα σημάδια είχαν ήδη φανεί από το 2008, όταν η Fed άρχισε να ακολουθεί σφιχτή « παθητική» οικονομική πολιτική κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2008. Μια  σφιχτή νομισματική πολιτική λαμβάνει χώρα κάθε φορά που η Fed επιτρέπει τις συνολικές δαπάνες, με την τρέχουσα τιμή του δολαρίου, να πέσουν είτε μέσα από  μείωση της προσφοράς χρήματος ή μέσω ανεξέλεγκτης μείωσης της ταχύτητας του χρήματος . Τέτοιες μειώσεις  γίνονται, συνήθως, όταν οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά  αναμένουν επιδείνωση των οικονομικών προοπτικών και, ως εκ τούτου, περικοπές στις δαπάνες. Σε αυτές τις ρυθμίσεις, η Fed θα μπορούσε να ανταποκριθεί και να αντισταθμίσει  μία τέτοια  προσδοκία με γνώμονα τη μείωση των δαπανών,  προσαρμόζοντας την αναμενόμενη πορεία της νομισματικής πολιτικής. Αλλά η Fed αποφασίσει να μην ακολουθήσει  αυτό το μονοπάτι και επέλεξε την παθητική , σφιχτή νομισματική πολιτική.

Ποιός φταίει για τη Μεγάλη Ύφεση του 2008 , η οποία οδήγησε στην παγκόσμια οικονομική κρίση;Οι αρθρογράφοι των New York Times David Beckworth και Ramesh Ponnuru είναι σχεδόν απολύτως σίγουροι: Η Fed.

 

Ο Arnold King, δημοσιογράφος στην ίδια εφημερίδα, γράφει πως αυτό είναι το πιο εύκολο επιχείρημα , δηλαδή να ρίξουν όλοι το ανάθεμα στη Fed, επειδή η Κεντρική Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ελέγχει τη συνολική ζήτηση.Ως εκ τούτου, όλες οι υφέσεις είναι  σφάλμα της Fed. Είτε από πρόθεση ή παράλειψη, η Fed έχει προκαλέσει αναστάτωση, αν έχουμε μια ύφεση.

Εκείνη την εποχή- ένα χρόνο πριν τη μεγάλη ύφεση το 2007-  πράγματι, οι κινήσεις της Fed δεν ήταν ψύχραιμες. Δεν αγόραζε αλλά πουλούσε ομόλογα, με στόχο την πρόληψη δανεισμού έκτακτης ανάγκης  ώστε να μην αυξηθεί   η προσφορά της τράπεζας σε αποθεματικά. Οι οικονομικές συνθήκες ήταν τότε ήρεμες , σε γενικές γραμμές , κυρίως για συγκεκριμένους θεσμούς και δανειστές.Για τους υπόλοιπους είχαν αρχίσει να σφίγγουν τα πράγματα.

Η αλήθεια είναι ότι το επιχείρημα του King είναι πιο αδύναμο από του David Beckworth, ο οποίος  γράφει ότι το χειρότερο μέρος της κρίσης έγινε μετά την περίοδο της παθητικής οικονομικής πολιτικής της  Fed. Η απαρχή της  κρίσης αυτής είχε πολλά όμοια στοιχεία με τη Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του 1930, όταν η Fed επέτρεψε να καταρρεύσει πρώτα η συνολική ζήτηση και στη συνέχεια το τραπεζικό σύστημα.

Ο Paul Krugman ισχυρίστηκε ότι ουσιαστικά ζήσαμε μία επανάληψη των δύο βημάτων του  Milton Friedman. Η θεωρία του μεγάλου οικονομολόγου λέει ότι το πρώτο βήμα είναι πως  η Fed θα μπορούσε να είχε προβλέψει την καταστροφή και το δεύτερο ότι η Κεντρική Ομοσπονδιακή Τράπεζα προκάλεσε την καταστροφή.

Ο Krugman επισημαίνει επίσης  ότι Friedman και Schwartz ισχυρίστηκαν ότι η Fed θα μπορούσε να είχε αποτρέψει την Ύφεση,  με  επέκταση της νομισματικής βάσης για να αποφευχθεί η απότομη πτώση των ευρύτερων νομισματικών μεγεθών. Στη Μεγάλη Ύφεση, το επιχείρημα είναι ότι η Fed ακολούθησε μια σφικτή οικονομική πολιτική, παραλείποντας να κάνει αρκετά για να αντισταθμιστεί η μείωση των δαπανών.

Aπό την άλλη πλευρά είναι και όσοι πιστεύουν ότι η Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα άργησε να αντιδράσει γιατί δεν θα μπορούσε να διαχειριστεί 8,7 εκατομμύρια ανέργους την ίδια στιγμή που άρχισαν να σκάνε οι φούσκες.Όσο αφοριστική ακούγεται η φράση, όλα τα αυγά σε ένα καλάθι , υπονοώντας ότι οι μεγάλες Υφέσεις δεν προκαλούνται από τις ίδιες ακριβώς συνθήκες, τόσο λανθασμένη είναι η άποψη ότι ακόμα και μικρά λάθη μπορούν να προκαλέσουν την συνολική κατάρρευση της οικονομίας.

Αλλά ήταν τα λάθη μικρά; Αρκετοί οικονομολόγοι , πιστεύουν ότι η ένταση της οικονομικής κρίσης θα ήταν πιο ήπια, εάν η Fed είχε κρατήσει αυστηρά την αύξηση του επίπεδου του NGDP στο 5% το χρόνο.

Και ο λόγος είναι απλός: ο ρυθμός ανάπτυξης στις κεφαλαιοαγορές θα ήταν κατά πολύ ισχυρότερος, και η κατάρρευση της στη συνέχεια δε θα επηρέαζε σοβαρά τους ισολογισμούς πολλών τραπεζών, συμπεριλαμβανομένης της Lehman. Λάβετε υπόψη ότι το αρχικό κραχ δεν ήταν αρκετά μεγάλο για να φέρει κάτω όλο το τραπεζικό σύστημα. Αντίθετα, όταν βυθίστηκαν οι  προσδοκίες για την ανάπτυξη NGDP, οι τιμές των κατοικιών, στις πολιτείες που δεν είχαν τόσο μεγάλο πρόβλημα με τη  φούσκα των ακινήτων ,άρχισαν να μειώνονται. Αυτό μετέτρεψε μία αρχικά  διαχειρίσιμη οικονομική κρίση σε μια μεγάλη κρίση.

Είτε φταίει η Fed του Greenspan είτε οι συνθήκες ων νέων οικονομικών ισορροπιών στον τομέα της απασχόλησης με τη δημιουργία ενός διαφορετικού μοντέλου εργασίας , το οποίο επηρεάζεται καταλυτικά από την ραγδαία εξέλιξη της υψηλής τεχνολογίας, της Silicon Valley, η πεποίθηση είναι ότι η κρίση θα μπορούσε να αποτραπεί.

Και δεν είναι λίγο ότι ο Ted Cruz, o οποίος κέρδισε τον Donald Trump στην πρώτη μάχη για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών, στο δρόμο προς τον Λευκό Οίκο, υπερασπίστηκε την άποψη ότι ένας είναι ο υπεύθυνος για τη μεγάλη οικονομική κρίση: η FED.