Από το Μάρτιο η spot αγορά αερίου στο Χρηματιστήριο Ενέργειας: Τι αλλάζει

Το Μάρτιο του 2022 αναμένεται να ξεκινήσει να λειτουργεί η spot αγορά φυσικού αερίου στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, ένα πρώτο βήμα για τη δημιουργία ενός hub φυσικού αερίου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη με επίκεντρο την Ελλάδα.

Ουσιαστικά, αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση γιατί αν λειτουργήσει με επιτυχία η τιμή φυσικού αερίου θα καθορίζεται από την προσφορά και τη ζήτηση σε ένα διαφανές περιβάλλον που θα εμπνέει εμπιστοσύνη σε όλους.

Η πλατφόρμα για τις συναλλαγές έχει δημιουργηθεί από το Χρηματιστήριο Ενέργειας και αναμένεται ή έγκριση των  Δύο Κανονισμών, για το Βάθρο Εμπορίας και την Εκκαθάριση Συναλλαγών, από τη ΡΑΕ καθώς και των σχετικών αποφάσεων που είναι απαραίτητες για την εφαρμογή του νέου πλαισίου.

Εφόσον εγκριθούν θα χρειαστεί ενάμιση μήνας για να λειτουργήσει η νέα αγορά και υπολογίζεται ότι αυτό θα γίνει τον  Μάρτιο.

Ο ρόλος του ΕΧΕ αφορά στη λειτουργία και στην παροχή υποδομής για τη διαπραγμάτευση και την εκκαθάριση. Η πλατφόρμα αυτή θα διευρύνει την αγορά spot και θα ανοίξει την πόρτα για την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση νέων υποδομών καθώς και  ευκαιρίες για την πραγματοποίηση συναλλαγών οι οποίες θα ωφελήσουν τους συμμετέχοντες στην ελληνική αγορά αερίου

  Η Πλατφόρμα συναλλαγών  θα προσφέρει αρχικά τέσσερα Συμβόλαια spot για την τρέχουσα και τις επόμενες τρεις ημέρες και θα διευκολύνει τις συναλλαγές μεταξύ όλων των συμμετεχόντων σε μια οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά που θα εκκαθαρίζεται από έναν εξειδικευμένο Εκκαθαριστικό Οίκο, την EnExClear.

Μέχρι την επίσημη έναρξη της Πλατφόρμας, το Χρηματιστήριο Ενέργειας έχει ενημερώσει τους παίκτες της εγχώριας αγοράς, traders, προμηθευτές και ηλεκτροπαραγωγούς, ότι μπορούν  να μπαίνουν στο σύστημα και να πραγματοποιούν εικονικές συναλλαγές, ώστε να εξοικειωθούν με το νέο σύστημα.

Τι είναι το Βάθρο Εμπορίας- Πώς θα λειτουργεί η spot αγορά φυσικού αερίου- Το στοίχημα για την επιτυχία

Το Βάθρο Εμπορίας Φυσικού Αερίου αποτελεί μια οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά που λειτουργεί σύμφωνα με τους Κανονισμούς EU BAL Network Code (Κανονισμός (ΕΕ) 312/2014) και REMIT (Κανονισμός (ΕΕ) 1227/2011), αναβαθμίζοντας το πλαίσιο λειτουργίας της υφιστάμενης χονδρεμπορικής αγοράς φυσικού αερίου στην Ελλάδα. Σκοπός της είναι η δημιουργία μιας εύρωστης αγοράς, όπου η τιμή φυσικού αερίου θα καθορίζεται από την προσφορά και τη ζήτηση σε ένα διαφανές περιβάλλον που θα εμπνέει εμπιστοσύνη σε όλους.

Συμμετέχοντες στο Βάθρο Εμπορίας μπορούν να είναι οι Χρήστες Μεταφοράς και ο Διαχειριστής του Συστήματος Μεταφοράς (ΔΕΣΦΑ). Τέλος, η εκκαθάριση όλων των συναλλαγών θα πραγματοποιείται από τον Φορέα Εκκαθάρισης EnExClear, θυγατρική του ΕΧΕ, δημιουργώντας κλίμα εμπιστοσύνης και ασφάλειας στην αγορά.

Η Spot αγορά φυσικού αερίου  θα είναι η  πρώτη οργανωμένη αγορά αυτού του είδους στη ΝΑ Ευρώπη, η οποία θα είναι ανοικτή, εκτός από τους εγχώριους παίκτες, και σε συμμετέχοντες από τις γειτονικές χώρες. Θα λειτουργεί συμπληρωματικά με τα διμερή συμβόλαια που σήμερα κυριαρχούν στις συναλλαγές φυσικού αερίου.

Στη νέα spot αγορά, καθημερινά θα διαμορφώνεται «Τιμή Αναφοράς» για το φυσικό αέριο, ανάλογα με την προσφορά και τη ζήτηση, δημιουργώντας ελληνικό κόμβο που θα επηρεάζει την  χονδρεμπορική τιμή του εισαγόμενου φυσικού αερίου.

Ωστόσο, η ελληνική spot αγορά, θα αφορά τις εξτρά ποσότητες που θα διακινούνται, πέραν των «κλειδωμένων» με διμερή συμβόλαια και το στοίχημα της επιτυχίας της είναι οι όγκοι φυσικού αερίου που θα συναλλάσσονται.

Αν πετύχει, τότε θα δίνει μια δυνατότητα  ευελιξίας στους παίκτες της αγοράς  και θα  προστατεύονται και από τις διακυμάνσεις των τιμών.

Με το Χρηματιστήριο Αερίου θα γίνει το πρώτο βήμα για τη δημιουργία Αγοράς Παραγώγων, η οποία θεωρείται το σημαντικότερο εργαλείο αντιστάθμισης κινδύνου.

Η νέα Πλατφόρμα αναμένεται να αυξήσει τις ποσότητες φυσικού αερίου που εμπορεύονται και διακινούνται μέσω της Ελλάδας, βελτιώνοντας παράλληλα τη ρευστότητα της αγοράς φυσικού αερίου στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

 Οι Συμμετέχοντες του ΕΧΕ που δραστηριοποιούνται στον ηλεκτρισμό ή/και στην αγορά φυσικού αερίου, όπως για παράδειγμα έμποροι, προμηθευτές ή παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμο φυσικό αέριο, θα επωφεληθούν από ένα ολοκληρωμένο και σύγχρονο περιβάλλον διαπραγμάτευσης που δίνει πρόσβαση στις αγορές τόσο του ηλεκτρισμού όσο και του φυσικού αερίου.

 Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας

Ο ρόλος του EXE είναι καθοριστικός, καθώς προωθεί  τη διασυνδεσιμότητα στην αγορά ενέργειας με στόχο την αύξηση της ρευστότητας προς όφελος όλης της αγοράς, συμπεριλαμβανομένων των καταναλωτών.

Το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας έχει πραγματοποιήσει μία σειρά από σημαντικές προσθήκες και βελτιώσεις στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας τα τελευταία δύο χρόνια.

Τον Μάρτιο του 2020 ξεκίνησε η λειτουργία μιας οργανωμένης αγοράς παραγώγων. Στη συνέχεια ολοκληρώθηκαν με επιτυχία οι απαραίτητοι μετασχηματισμοί της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας για  τη λειτουργία της σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Μοντέλο Στόχος (Target Model).  To Τarget Model δημιουργήθηκε με σκοπό την ενοποίηση των ευρωπαϊκών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και τη διευκόλυνση του διασυνοριακού εμπορίου ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη.

Ακολούθησε  η σύζευξη των τιμών (price coupling) της Αγοράς Επόμενης Ημέρας μέσω των διασυνδέσεων της Ελλάδας με την Ιταλία (2020) και τη Βουλγαρία (2021). Πρόσφατα, στις 22 Σεπτεμβρίου 2021, η Ενδοημερήσια Αγορά αναβαθμίστηκε με τη μετάβαση από τις τοπικές (LIDAs) στις περιφερειακές (CRIDAs) ενδοημερήσιες δημοπρασίες, με σκοπό την περαιτέρω αξιοποίηση των διασυνδέσεων σε ενδοημερήσιο επίπεδο και την αύξηση του ανταγωνισμού.

Έπειτα από τη σύζευξη τιμών μέσω της Ιταλίας και της Βουλγαρίας, έχει αναβαθμιστεί το διασυνοριακό εμπόριο με τη βελτιστοποίηση της κατανομής δυναμικότητας και διαχείρισης της συμφόρησης – όλα αυτά, στην κατεύθυνση μιας ενοποιημένης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση προς όφελος όλων των συμμετεχόντων. Όπως αναφέρθηκε, στις 22 Σεπτέμβριου ξεκίνησε επίσης ο λειτουργία των τριών συμπληρωματικών περιφερειακών ενδοημερήσιων δημοπρασιών (CRIDAs) μεταξύ Ελλάδας-Ιταλίας-Σλοβενίας. Ένα επόμενο σημαντικό βήμα στο πλαίσιο μιας συζευγμένης αγοράς αποτελεί η ένταξη της Ελλάδας στην πανευρωπαϊκή συνεχή ενδοημερήσια αγορά (XBID) εντός του 2022.