Πώς η ελίτ των superyacht «καίει» 3 δισ. τον χρόνο

Από όλα τα παιχνιδάκια που μπορεί να αποκτήσει με τα λεφτά του ένας δισεκατομμυριούχος, τίποτα δεν φωνάζει περισσότερο “πλούσιος” από ένα superyacht.

Με μήκος που πολλές φορές υπερβαίνει εκείνο ενός γηπέδου ποδοσφαίρου, τα γιοτ είναι τρομερά ακριβά για να τα αποκτήσεις, η συντήρησή τους μπορεί να στοιχίζει δεκάδες εκατομμύρια ετησίως, αφήνουν πίσω τους τεράστιο αποτύπωμα άνθρακα και σχεδόν ποτέ δεν ανεβαίνει η αξία τους. Κι όμως, οι υπερπλούσιοι ξοδεύουν όλο και περισσότερα για αυτά τα πλωτά παλάτια.

Αθροιστικά, τα 25 πιο πολύτιμα superyachts αξίζουν πάνω από 7,5 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με την υπηρεσία VesselsValue.

Μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου φέτος είχαν αγοραστεί σχεδόν 300 superyachts, αυξημένα από 249 στο σύνολο του 2017. Παρατηρητές της αγοράς έχουν επισημάνει ότι οι όλο και περισσότεροι Κινέζοι δισεκατομμυριούχοι δεν εκπροσωπούνται ιδιαίτερα στις τάξεις των αγοραστών superyacht. Η αθροιστική λιανική αξία των superyachts που πωλήθηκαν πέρυσι ήταν 2,6 δισεκατομμύρια ευρώ, αυξημένη κατά 21% από το 2016, σύμφωνα με την Superyacht Intelligence Agency.

Πρόκειται για μία δραματική αλλαγή σε μία αγορά που είδε τις παραγγελίες να βυθίζονται έως και κατά 90% και τις τιμές να πέφτουν στο μισό στη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008. Αυτές ήταν οι μαύρες μέρες του κόσμου των superyachts. Ακόμα και αν οι επίδοξοι αγοραστές ήταν διατεθειμένοι να ξοδέψουν περισσότερα από 100 εκατομμύρια δολάρια για ένα πλήρως στελεχωμένο σκάφος με ελικοδρόμιο, πισίνα και δερμάτινα πατώματα, τέτοιες εξόφθαλμες επιδείξεις πλούτου ήταν εκτός κλίματος σε μία περίοδο αβεβαιότητας. Μετά την κρίση, ο αριθμός των ναυπηγείων που κατασκευάζουν superyachts μειώθηκε στο μισό, καθώς οι υποψήφιοι αγοραστές επίσης μειώθηκαν.

Αυτή η ελιτίστικη αγορά είναι καταρχάς μικρή. “Την παρακολουθούμε σαν ένα πεδίο δράσης 1.500 με 2.000 σοβαρών εξαιρετικά πλουσίων προσώπων που οδηγούν την αγορά”, δήλωσε ο William Mathieson του Superyacht Group. “Οι τύποι που θα αγοράσουν ένα πλοίο, θα το πουλήσουν ως μεταχειρισμένο και μετά θα αγοράσουν ένα μεγαλύτερο πλοίο, αυτοί είναι οι καταλύτες. Ξέρουν πραγματικά τι αγοράζουν και μπορούν να πιέσουν τα ναυπηγεία και να συμπιέσουν τα περιθώρια κέρδους”.

Πέρυσι, για πρώτη φορά η αξία του τομέα αποκατάστασης παλαιών γιοτ ξεπέρασε την αξία των νεότευκτων, σύμφωνα με τον Mathieson. Οι χαμηλότερες τιμές και οι ταχύτεροι χρόνοι παράδοσης είναι κομμάτι της γοητείας του να αγοράζεις μεταχειρισμένα. Καθώς οι πλούσιοι αγοραστές είναι όλο και νεότεροι, είναι λιγότερο πρόθυμοι να περιμένουν τα τρία ή τέσσερα χρόνια που χρειάζονται συνήθως για να κατασκευαστεί από την αρχή ένα superyacht.

Οι αγοραστές έχουν επίσης περισσότερες επιλογές. Στο τέλος του κύκλου ζωής τους, τα εμπορικά πλοία μπορούν να πωληθούν προς διάλυση και να ανακυκλωθούν. Τα superyachts δεν έχουν πολύ ατσάλι στα σκαριά τους, άρα η αξία διάλυσης είναι μηδαμινή.

“Στην αγορά των superyachts δεν υπάρχει σημαντικό προηγούμενο ως προς το τι συμβαίνει στο τέλος”, δήλωσε ο Sam Tucker, επικεφαλής superyachts της VesselsValue. Τα πλοία μπορούν να συνεχίσουν να κυκλοφορούν στην αφορά των μεταχειρισμένων για χρόνια. Η βάση δεδομένων του VesselsValue παρακολουθεί 6.245 superyachts συνολικής αξίας 77,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων, εκ των οποίων το παλιότερο χρονολογείται από το 1880. Σε προχωρημένη ηλικία, είπε ο Tucker, οι καμπύλες υποτίμησης αποτυγχάνουν να καταδείξουν με ακρίβεια την αγορά και ένα γιοτ μπορεί να έχει αξία αντίστοιχη ενός κλασικού αυτοκινήτου.

Η ηλικία ενός πλοίου μπορεί να επιδεινώσει τα ήδη δυσβάσταχτα λειτουργικά κόστη ενός superyacht. Πέρα από τους μισθούς του προσωπικού, τα καύσιμα, τις χρεώσεις ελλιμενισμού και συντήρησης, οι πλοιοκτήτες πρέπει να αναμένουν ότι θα πληρώνουν περίπου 10% της αξίας ενός superyacht κάθε χρόνο για συντήρηση. Και αντίθετα με τα περισσότερα “παιχνίδια” των δισεκατομμυριούχων, τα superyachts δεν είναι ούτε πρακτικά (όπως τα τζετ, που είναι υπερδιπλάσια των superyachts), ούτε καλές επενδύσεις. Στην πραγματικότητα, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα χάσεις λεφτά με την επαναπώληση.

“Είναι εξαιρετικά σπάνιο να δεις ένα σκάφος να ανεβάζει την αξία του”, είπε ο Tucker. Το γιοτ 57 μέτρων Lady Sara είχε ζητούμενη τιμή 43,9 εκατ. δολαρίων όταν βγήκε προς πώληση το 2015. Επανήλθε τον Σεπτέμβριο με τιμή πώλησης 36 εκατ. δολαρίων.

Για τους ιδιοκτήτες των 25 πιο πολύτιμων superyachts, η αξια επαναπ’ωλησης μάλλον είναι αδιάφορη. Αυτοί οι πλούσιοι, μεταξύ των οποίων ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας Mohammed bin Salman και ο ιδιοκτήτης της Τσέλσι Roman Abramovich, απολαμβάνουν την ελευθερία και την ιδιωτικότητα που παρέχουν τα superyachts. Αν και η κυρίαρχη αγορά για ιδιοκτήτες superyachts είναι οι ΗΠΑ με τον αξιόλογο πληθυσμό υπερπλουσίων και την αγάπη για τη θάλασσα, μεγιστάνες και ηγέτες από τη Μέση Ανατολή και τη Ρωσία είναι ιδιοκτήτες κάποιων από τα πιο πολυτελή σκάφη.

Οι λεπτομέρειες και οι ειδικές παροχές αυτών των πλοίων περιλαμβάνουν προσωπικά υποβρύχια, τζάμια ανθεκτικά σε βόμβες, υδροπλάνα και αίθουσες συναυλιών. Ο Βρετανός δισεκατομμυριούχος Joe Lewis χρησιμοποιεί το 98 μέτρων γιοτ Aviva ως χώρο παρουσίασης του πίνακα του Francis Bacon, αξίας 70 εκατ. δολαρίων. Το VesselsValue υπολογίζει την αγοραία αξία του Aviva στα 257 εκατομμύρια δολάρια, αν και εκπρόσωπος του Lewis είπε ότι αξίζει 400 εκατομμύρια δολάρια. Δύο άλλοι ιδιοκτήτες διαβεβαίωσαν πως τα γιοτ τους αξίζουν ως και 150 εκατομμύρια δολάρια παραπάνω από τις εκτιμήσεις τις εταιρείας.

Μεταξύ των ιδιοκτητών των 25 πιο πολύτιμων γιοτ είναι οκτώ πρόσωπα που βρίσκονται στον δείκτη Bloomberg Billionaires Index με τους 500 πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο, μεταξύ των οποίων και η περιουσία του προσφάτως θανόντος συνιδρυτή της Microsoft Paul Allen. Η ομάδα αυτή περιλαμβάνει αρκετά μέλη βασιλικών οικογενειών από τις χώρες του Κόλπου, που δεν εμφανίζονται στις λίστες πλούτου, καθώς η πηγή των προσωπικών τους περιουσιών συχνά μπλέκεται με τα κρατικά ταμεία.

Για να διατηρήσουν την αύξηση των ιδιοκτητών, ναυλομεσίτες και ναυπηγεία έχουν βάλει στο στόχαστρο την πυκνότερη πηγή ταχέως αναπτυσσόμενου πλούτου: την Κίνα. Θα έμοιαζε πολλά υποσχόμενο το γεγονός ότι οι 38 πλουσιότεροι άνθρωποι στην Κίνα πρόσθεσαν 177 δισεκατομμύρια δολάρια στις περιουσίες τους πέρυσι, σύμφωνα με τον Bloomberg Index.

Όμως παρά τις προσπάθειες της αγοράς, τα γιοτ δεν είναι ένα πάθος που μοιράζεται η αφρόκρεμα της χώρας με τον ίδιο τρόπο όπως η οινοποιία ή η συλλογή έργων τέχνης. Οι ειδικοί της αγοράς το αποδίδουν αυτό στη βραδεία ανακάλυψη της ιστορίας και της κουλτούρας. Η Κίνα σε μεγάλο βαθμό αποσύρθηκε από τη φιλόδοξη ναυτιλία περίπου το 1500, και το Ναυτικό της Κίνας έβγαλε το δεύτερο αεροπλανοφόρο της ιστορίας του μόλις τον περασμένο χρόνο.

Εν τέλει, οι αγοραστές των μεγαλύτερων και ακριβότερων σκαφών καθορίζονται κυρίως από το μέγεθος των τραπεζικών τους λογαριασμών. “Υπάρχει μόνο ένας πεπερασμένος αριθμός ανθρώπων που μπορούν πραγματικά να τα αποκτήσουν”, δήλωσε ο Mathieson της Superyacht Group.