Πού φυλάσσουν οι πλούσιοι του πλανήτη τις περιουσίες τους; Πάντως όχι στις τράπεζες

Λίγα τετράγωνα από την πλατεία Grosvenor στο Μέιφερ, το 46 Park Lane μοιάζει με ιδιωτικό κλαμπ που έχει τοίχους με ξύλινη επένδυση και ένα τζάκι που χρονολογείται από τη βικτοριανή εποχή της Βρετανίας.

Αλλά κάτω από τις σκάλες βρίσκεται ένα από τα πιο ασφαλή δωμάτια στο Λονδίνο. Χτισμένο από την IBV International Vaults, το χαλύβδινο οχυρό είναι προγραμματισμένο να ανοίξει τον επόμενο μήνα, προκειμένου να εξυπηρετήσει τους δισεκατομμυριούχους που αναζητούν ένα μέρος για να αποθηκεύσουν τα πιο πολύτιμα υπάρχοντά τους.

“Λαμβάνουμε τηλεφωνικές κλήσεις κάθε εβδομάδα για μια αίθουσα που έχει διαθεσιμότητα για 2,5 εκατομμύρια λίρες (3,2 εκατομμύρια δολάρια) ετησίως”, δήλωσε ο Sean Hoey, διευθύνων σύμβουλος του IBV London, αναφερόμενος στο χώρο που έχει το μέγεθος ενός διαμερίσματος. Η επιχείρηση, η οποία διαθέτει επίσης 550 θυρίδες ασφαλείας και χώρο για περίπου 450 ακόμα, έχει τη φήμη του “ασφαλούς καταφυγίου” στο Λονδίνο, χωρίς να επηρεάζεται από το Brexit.

Αυτή θα είναι η έκτη τοποθεσία του IBV. Από το Λονδίνο μέχρι την Ελβετία και τις πολιτείες των Η.Π.Α., οι πλούσιοι αναζητούν μέρη για να αποθηκεύσουν πολύτιμα μέταλλα, μετρητά και κρυπτονομίσματα. Ορισμένοι φοβούνται την απειλή μιας παγκόσμιας ύφεσης. Άλλοι αποφεύγουν τις τραπεζικές καταθέσεις καθώς τα αρνητικά επιτόκια αναγκάζουν τους δανειστές να χρεώνουν για την διακράτηση των μετρητών. Πολλοί ανησυχούν για τις φυσικές καταστροφές.

Ο δισεκατομμυριούχος διαχειριστής hedge fund, Ρέι Ντάλιο, προκάλεσε ανησυχία τον περασμένο μήνα όταν προειδοποίησε ότι η παγκόσμια οικονομία απειλείται από το εκρηκτικό μείγμα της αναποτελεσματικής νομισματικής πολιτικής, τη διεύρυνση του χάσματος πλούσιων φτωχών και την κλιματική αλλαγή. Η πλειοψηφία των πλούσιων επενδυτών συγκεντρώνει μετρητά εν αναμονή της απότομης πτώσης της αγοράς πριν από το τέλος του επόμενου έτους, σύμφωνα με έρευνα των πελατών της UBS Global Wealth Management.

“Υπάρχει τεράστια ζήτηση για θυρίδες ασφαλείας από τότε που αρχίσαμε να τις προσφέρουμε το 2015 και έχει αυξηθεί πραγματικά πολύ από τα τέλη του καλοκαιριού”, επισημαίνει ο Ludwig Karl, εκπρόσωπος της Swiss Gold Safe Ltd. “Οι περισσότεροι άνθρωποι λένε ότι ετοιμάζονται για δύσκολες οικονομικές συνθήκες”.

Ανάλογες είναι και οι εκτιμήσεις της Sincona Trading AG, μίας εταιρείας με πάνω από 1.000 θυρίδες ασφαλείας προς ενοικίαση, στο κέντρο της Ζυρίχης. Είχε δεκάδες άδεια κιβώτια ασφαλείας πριν από τρία χρόνια, αλλά τώρα νοικιάζει περίπου πέντε την ημέρα, επισήμανε η διευθύντρια της εταιρεία Benoit Schoeni.

“Υπάρχει τεράστια ζήτηση. Σύντομα θα γεμίσουν όλες οι θυρίδες.”

Τα κιβώτια ασφαλείας κυμαίνονται σε χωρητικότητα από μερικά εκατοστά μέχρι και όσο είναι το μέγεθος ενός ντουλαπιού κουζίνας. Μια άλλη επιλογή είναι οι  οι αποθήκες στους ελεύθερους λιμένες, σε ουδέτερες αφορολόγητες ζώνες όπως η Σιγκαπούρη, η Γενεύη και το Delaware. Αυτά τα μέρη θεωρούνται ιδανικά για αποθήκευση έργων τέχνης, ωστόσο συνήθως υπάρχει περιορισμός στο χρονικό διάστημα που μπορούν να παραμείνουν εκεί τα έργα.

Υπάρχουν περισσότερα από 25 εκατομμύρια κουτιά ασφαλείας με βάση ορισμένες εκτιμήσεις, μόνο στις ΗΠΑ. Ένας ιδιώτης συλλέκτης είχε αποθηκεύσει την Κορώνα των Άνδεων, φτιαγμένη από 5,3 κιλά χρυσού και περισσότερα από 400 σμαράγδια, σε θυρίδα της Citibank πριν από την πώληση της, πριν από τέσσερα χρόνια, στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Παρόλα αυτά, για πολλές τράπεζες, αυτού του είδους οι υπηρεσίες δεν αποτελούν προτεραιότητα.

Στις ΗΠΑ, τα χρηματοκιβώτια έχουν επίσης μειωθεί σημαντικά, καθώς οι τράπεζες κλείνουν υποκαταστήματα και επιλέγουν να μην εγκαταστήσουν στα καινούργια. Η ζήτηση έχει συρρικνωθεί τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με την JPMorgan Chase & Co. και την Bank of America Corp., τις δύο μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας.

Ωστόσο, υπάρχει αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος, καθώς οι φόβοι από τις φυσικές καταστροφές και τις πυρκαγιές έχουν οδηγήσει τους περισσότερους ανθρώπους στην αναζήτηση τρόπων προστασία των πολύτιμων περιουσιακών τους στοιχείων, δήλωσε ο Jerry Pluard, ιδρυτής της Safe Deposit Box Insurance Coverage. Τα κουτιά αποτελούν επίσης μια επιλογή για τις επιχειρήσεις κάνναβης που δεν έχουν πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ, επειδή η μαριχουάνα παραμένει παράνομη σε ομοσπονδιακό επίπεδο, είπε.

Ορισμένες ελβετικές επιχειρήσεις βλέπουν επίσης τη ζήτηση να αυξάνεται λόγω της πολιτικής των κεντρικών τραπεζών. Τα αρνητικά επιτόκια έχουν οδηγήσει τις τράπεζες της Ελβετίας στο δίλημμα είτε να χάσουν χρήματα προκειμένου να κρατήσουν τις καταθέσεις των πελατών τους είτε να επιβάλουν τέλη που θα τους απομακρύνουν από αυτές.

Η UBS Group AG, ο μεγαλύτερος διαχειριστής κεφαλαίων παγκοσμίως, και η ανταγωνίστρια Credit Suisse Group AG ανακοίνωσαν στα φετινά τους σχέδια ότι θα επεκτείνουν τα μέτρα για την χρέωση των πλούσιων πελατών και τη διακράτηση τεράστιων κεφαλαίων. Για κάποιους, αυτές οι πρόσθετες δαπάνες έχουν καταστήσει τη θυρίδα ασφαλείας ως τη βιώσιμη εναλλακτική λύση. Ένας εκπρόσωπος της ελβετικής τράπεζας της UBS, η οποία διαθέτει σχεδόν 250.000 θυρίδες ασφαλείας σε εθνικό επίπεδο, δήλωσε ότι η ζήτηση πελατών έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια.

Το κόστος αποθήκευσης για τα μετρητά είναι φθηνότερο από τα αρνητικά επιτόκια”, δήλωσε ο Karl της Swiss Gold Safe. Η εταιρεία προσφέρει έξι μεγέθη θυρίδων, με το μεγαλύτερο να νοικιάζεται προς 4.039 ελβετικά φράγκα (4.079 δολάρια) ετησίως. “Η αποθήκευση μετρητών έχει εξελιχθεί σε μια ισχυρή επιχείρηση για εμάς.”

Ορισμένοι τραπεζίτες δήλωσαν ότι η επιθυμία για χρηματοκιβώτια δεν έχει νόημα. Για να αποφευχθούν οι χρεώσεις στους λογαριασμούς τους, οι πλούσιοι μπορούν να μοιράσουν τα μετρητά τους σε πολλές τράπεζες. Οι πελάτες πρέπει επίσης να αγοράσουν ασφάλεια σε περίπτωση που κάτι συμβεί με τα χρήματα, όπως μια πυρκαγιά.

Στο μεταξύ, ο πολλαπλασιασμός των εταιρειών -εκτός των τραπεζών-  που παρέχουν κιβώτια ασφαλείας ώθησε ορισμένους Ελβετούς νομοθέτες να αναρωτηθούν εάν αυτές παρέχουν ένα ασφαλές καταφύγιο για περιπτώσεις όπως η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, επισημαίνοντας ότι δεν αντιμετωπίζουν το ίδιο επίπεδο ελέγχου και ρυθμιστικής εποπτείας με τις παραδοσιακές τράπεζες.

Η αποθήκευση μεγάλων ποσοτήτων μετρητών σε θυρίδες ασφαλείας απαιτεί μια λίστα ελέγχου των διαδικασιών. Αυτές περιλαμβάνουν τη διευθέτηση της μεταφοράς χρημάτων και την τήρηση λεπτομερών αρχείων σχετικά με τη θέση τους, προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο ξεπλύματος μαύρου χρήματος, εάν τα μετρητά επιστρέψουν κάποια στιγμή σε τραπεζικό λογαριασμό.

“Το ακόμη μεγαλύτερο ζήτημα είναι να βάλετε τα μετρητά πίσω στο λογαριασμό σας”, δήλωσε ο Felix Brill, επικεφαλής επενδύσεων της VP Bank με έδρα το Λιχτενστάιν, ο οποίος διαχειρίζεται περιουσιακά στοιχεία αξίας περίπου 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων και προσφέρει κάποιες θυρίδες ασφαλείας. Ακόμα πρόσθετε ότι, “σε κανέναν δεν αρέσει να πληρώνει αρνητικά επιτόκια. Όλοι αναζητούν εναλλακτικές λύσεις. “

 Οι θυρίδες δεν είναι πάντα ασφαλείς

Το 2015, διαρρήκτες τρύπησαν τον τοίχο ενός υπόγειου θησαυροφυλάκιου στην περιοχή Hatton Garden του Λονδίνου, κλέβοντας κοσμήματα αξίας 20 εκατομμυρίων δολαρίων. Ένα χρόνο νωρίτερα, ο πελάτης ενός υποκαταστήματος της Wells Fargo & Co. στο Highland Park του Νιου Τζέρσεϊ έχασε σπάνια ρολόγια αξίας εκατομμυρίων δολαρίων, τα οποία είχαν αποθηκευτεί σε θυρίδα ασφαλείας, ανέφεραν οι New York Times τον Ιούλιο.

Κατά ειρωνικό τρόπο, οι ληστές και τα σκάνδαλα μπορούν να δώσουν ώθηση σε άλλες επιχειρήσεις που προσφέρουν χρηματοκιβώτια, καθώς οι πλούσιοι αναζητούν ακόμη πιο ασφαλή μέρη για να φυλάξουν τα πολύτιμα υπάρχοντά τους.

Ο Christopher Barrow, διευθύνων σύμβουλος της Metropolitan Safe Deposits, με έδρα το Λονδίνο, δήλωσε ότι η εταιρεία του δαπάνησε περισσότερα από 3 εκατομμύρια δολάρια για να δημιουργήσει μια εγκατάσταση που άνοιξε φέτος στο νοτιοδυτικό Λονδίνο.

“Η Hatton Garden ήταν μια κλασική περίπτωση”, δήλωσε ο Barrow, του οποίου η εταιρεία διαθέτει περισσότερες από 15.000 θυρίδες ασφαλείας στο κεντρικό Λονδίνο και μόνο.