Όλη η αλήθεια για την απόφαση του ΣτΕ και την παραγραφή προστίμων στην υπόθεση Μητρόπουλου. Ολόκληρη η απόφαση

Τις ημέρες που διέρρευσε απόσπασμα της με αριθμό ΣτΕ 1623/2016 αποφάσεως του Συμβουλίου της Επικρατείας, ο πάσης θεματολογίας ημερήσιος τύπος πλημμύρισε τίτλους που άφηναν την απατηλή όπως αποδείχθηκε πλέον εντύπωση στον αναγνώστη πως παραγράφονται οριστικά όλες οι υποθέσεις (αρχικοί ή πρόσθετοι ή συμπληρωματικοί φόροι, τέλη και πρόστιμα) ανεξαρτήτως αντικειμένου φορολογίας που δια Νόμου παρατάθηκαν για ένα ή για περισσότερα οικονομικά έτη.

Στη νομική επιστήμη, σε αντίθεση με τη δημοσιογραφία, έχουμε μάθει να περιμένουμε να διαβάσουμε το σύνολο του σκεπτικού, καθώς και το διατακτικό μίας δικαστικής απόφασης προτού εξάγουμε σαφή και ασφαλή συμπεράσματα.  Τι μας λέει λοιπόν η με αριθμό ΣτΕ 1623/2016 απόφαση από το Συμβούλιο της Επικρατείας;

1) Όπως σε όλες οι προηγούμενες υποθέσεις που αποφάνθηκαν περί του συνταγματικά ή όχι ανεκτού μίας διάταξης Νόμου που παρατείνει χρονικά την παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου προς καταλογισμό φόρων – αρχικών ή συμπληρωματικών- έτσι και στην κρινόμενη υπόθεση το ΣτΕ κάνει εκτεταμένη αναφορά στην αρχή της ασφάλειας του Δικαίου, ειδικότερη εκδήλωση της οποίας αποτελεί η αρχή της προστατευόμενης εμπιστοσύνης του διοικουμένου. Μας υπενθυμίζει πως οι φορολογικές διατάξεις και δη αυτές που αφορούν την παραγραφή πρέπει να είναι σαφείς, προβλέψιμες. Οφείλουν να  επιτρέπουν/διευκολύνουν τον οικονομικό προγραμματισμό του φορολογομενου χωρίς να προκαλούν ανασφάλεια δικαίου ή να του αποδυναμώνουν λόγω παρέλευσης μακρότατου χρονικού διαστήματος το δικαίωμα αντίκρουσης των όποιων πορισμάτων ελέγχου. Ταυτόχρονα και μέσα στα πλαίσια της αρχής της αναλογικότητας η Διοίκηση θα πρέπει να μεριμνά τόσο για τον άμεσο και αποτελεσματικό έλεγχο της ορθής τήρησης της φορολογικής νομοθεσίας όσο και για την είσπραξη των πάσης φύσεως φόρων που αναλογούν. Το αντίθετο ισοδυναμεί με παράγοντα ανατρεπτικό της ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας.

2) Η συγκεκριμένη απόφαση ακολουθώντας το σκεπτικό της παραπεμπτικής ΣτΕ 888/2016, θέτει σαφείς προϋποθέσεις ως προς τη δυνατότητα νομοθετικής παράτασης της αρχικώς ορισθείσας παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου προς καταλογισμό, οριοθετώντας τη χρονική διάρκειά της (αρχική παραγραφή πλέον νομοθετικές παρατάσεις). Κάνει ωστόσο χρήση του δεκτικού περαιτέρω ερμηνείας όρου  “εύλογη διάρκεια”.  Με τον τρόπο αυτό ( αν και βέβαια οφείλουμε να ομολογήσουμε πως δεν εκλήθη το ΣτΕ να αποφανθεί για το θέμα αυτό ) αποφεύγει να πάρει θέση ως προς το συνταγματικά ή μη ανεκτό συνολικά των παρατάσεων της παραγραφής του ΚΦΕ (ν.2238/1994) που δόθηκαν δυνάμει του άρθρου 12 του ν.3888/2010, του άρθρου 18 του ν.4002/2011 και του άρθρου 2 του ν.4098/2012.

3) Το Συμβούλιο της Επικρατείας προβαίνει στην ερμηνεία της διάταξης της παραγράφου 7 του άρθρου 12 του ν.3888/2010 και θεωρεί πως η παράταση μέχρι την 31/12/2011 της παραγραφής που έληγε την 31/12/2010, μετά την οποία παραγράφεται το δικαίωμα του Δημοσίου για κοινοποίηση φύλλων ελέγχου ή πράξεων επιβολής φόρων, τελών και εισφορών αφορά αδιακρίτως προθεσμίες πενταετούς ή δεκαετούς διάρκειας. Διευκρινίζει ωστόσο πως η διάταξη ΔΕΝ ΑΦΟΡΑ ΚΥΡΩΣΕΙΣ, δηλαδή πρόστιμα που προβλέπονται στο ν.2523/1997 και αφορούν παραβάσεις του ΠΔ 186/1992 (ΚΒΣ).
Την αυτή ερμηνεία προσδίδει και στις διατάξεις του άρθρου 18 παρ. 2 του ν.4002/2011 και του άρθρου 2 του ν.4098/2012 που επίσης αφορούν την παράταση της παραγραφής μέχρι την 31/12/2012 και 31/21/2013 αντίστοιχα των προθεσμιών που λήγουν την 31/12/2011 και 31/12/2012.

4) ένα ακόμα σοβαρό ζήτημα που συμπληρωματικά θίγεται στην ΣτΕ 1623/2016, είναι το δικαίωμα του Δημοσίου προς επιβολή φόρου με συμπληρωματικές πράξεις. Αποφαίνεται  πως το Δημόσιο, δια του ελεγκτικού του μηχανισμού δύναται να ενεργήσει συμπληρωματικές εγγραφές στη φορολογία εισοδήματος καθώς και να εκδώσει πράξεις επιβολής προστίμου ΚΒΣ που διαπιστώνονται από συμπληρωματικά στοιχεία που περιήλθαν στη γνώση του μετά την πάροδο πενταετίας από το τέλος της διαχειριστικής περιόδου που έπεται εκείνης στην οποία αφορά η παράβαση ανεξαρτήτως αν πραγματοποιήθηκε σχετική εγγραφή αρχική ή συμπληρωματική στη φορολογία εισοδήματος ή αν η εγγραφή αυτή οριστικοποιήθηκε η όχι. Αρκεί η πράξη επιβολής προστίμου να εκδοθεί ΚΑΙ να κοινοποιηθεί εντός της προβλεπόμενης από το άρθρο 84 παρ. 4 του ΚΦΕ δεκαετούς προθεσμίας από το τέλος της διαχειριστικής περιόδου (στην κρινόμενη περίπτωση ο φορολογούμενος είχε προβεί σε περαίωση της επίδικης χρήσης δυνάμει του ν.3259/2004 ).

ΣΥΝΟΨΙΖΟΝΤΑΣ

Μπορούμε να πούμε πως εκκρεμούν αρκετές υποθέσεις στα Διοικητικά Δικαστήρια οι οποίες αφορούν παραβάσεις ΚΒΣ χρήσεων που τελικά έχουν παραγραφεί κατά τα ανωτέρω. Την αυτή τύχη ωστόσο δεν μπορούμε να διαγνώσουμε για προσφυγές/εφέσεις/αναιρέσεις σε υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος, ΦΠΑ, κ.λπ. καίτοι αφορούν το αυτό οικονομικό έτος.
Σχετικές υποθέσεις ενδέχεται για διάφορους λόγους (πχ αναπομπή από το Διοικητικό Δικαστήριο στη Διοίκηση) να βρίσκονται σε στάδιο ελέγχου. Οι τελευταίες όμως ως προς τα θέματα παραγραφής θα κριθούν βάσει των άρθρων 36 και 72 παρ. 11 του ν.4174/2013 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει σήμερα.

Τέλος, η Διοίκηση προτού παρατείνει χρονικά (στο μέλλον) την παραγραφή χρήσεων οφείλει να διαβάσει και να σεβαστεί τους πολύ προσεκτικά και με σαφήνεια διατυπωμένους λόγους που καθιστούν συνταγματικά ανεκτή μία τέτοια νομοθετική πρωτοβουλία. 

Νένα Διονυσοπούλου. Δικηγόρος 
Πηγή: Taxheaven  Δείτε περισσότερα https://www.taxheaven.gr/news/news/view/id/30738

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

http://www.mononews.gr/red-alert-paragrafonte-ta-prostima-apo-listes-lagarde-ke-hsbc-meso-alexi-mitropoulou/37160

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ 

http://www.mononews.gr/anaptixi-ala-siriza-dilosi-sok-teliosane-ta-afentika-ke-ta-magazia-tous-video/69730

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ 

http://www.mononews.gr/egklimatiko-alla-anapofefkto-venezouela-poulai-chriso-gia-na-epiviosi/69731