Οι ευθύνες της πολιτικής για την τραγωδία στη Μάνδρα, έχουν ονοματεπώνυμα

Όταν κάθισα να γράψω αυτό το κείμενο, οι νεκροί από την τραγωδία της Μάνδρας είχαν φτάσει τους 14. Από το πρωί, όταν ακόμα η νεκρή ήταν μόνο μία, μετρούσα τις ώρες της εργασίας μου με την αύξηση της μακάβριας λίστας των νεκρών: Δυο, μετά τρεις, μετά μέσα σε μισή ώρα οι τρεις έγιναν πέντε, μετά επτά, οκτώ, εννέα, δέκα, ένδεκα, μετά δεκατρείς, πριν λίγο δεκατέσσερις, κι ακόμα δεν ξέρω αν η λίστα έχει τελειώσει, ή αν θα μεγαλώσει κι άλλο, ακόμα και πριν τελειώσω αυτό το κείμενο.

Ας πούμε, στο όνομα των νεκρών, αλλά και των ανυπολόγιστων καταστροφών, τα πράγματα με το όνομά τους: Η τραγωδία στη Μάνδρα έχει υπεύθυνους. Με όνομα κι επώνυμο. Πολύ συγκεκριμένους. Φυσικούς και ηθικούς αυτουργούς. Ακούσαμε στα ραδιόφωνα νωρίς το απόγευμα τον ομότιμο καθηγητή Γεωλογίας στο ΕΚΠΑ κ. Παπαγεωργίου να θυμίζει ότι πάνω από τη Μάνδρα, στην περιοχή της Αγια- Σωτήρας, η ανθρώπινη παρέμβαση, από εγκληματική άγνοια ή από αδιαφορία, είχε κάνει το… θαύμα της! Στην ορεινή αυτή περιοχή υπήρχε παλαιά ένα ολόκληρο δίκτυο με μικρά ποταμάκια, που ενώνονταν κι έκαναν ένα μεγαλύτερο ποτάμι, το οποίο πολλές φορές το χειμώνα γινόταν χείμαρρος.

Αυτός ο χείμαρρος μπαζώθηκε, δηλαδή κλείστηκε βιαίως, κι αντί να τρέχει μέσα του το νερό από τα βουνά, τώρα είχε «σφραγιστεί» με μπετόν. Το μπάζωμα εκτάθηκε σε μια απόσταση 500 μέτρων. Από πού να φύγει, τώρα, το νερό από τις βροχές πάνω στα βουνά; Τη γλίτωσε μια χρονιά η Μάνδρα, δυο, τρεις, δέκα. Δεν θα τη γλίτωνε για πάντα…

Μάλιστα, στο πιο στενό σημείο του εγκληματικού μπαζώματος των ρεμάτων, ο δήμος Μάνδρας, που προφανώς στα λόγια έχει μέριμνά του τη βελτίωση της ζωής των πολιτών αυτής της πόλης, αλλά στην πράξη –διακομματικά και διαχρονικά- αδιαφορεί για τους νόμους και για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, πήρε μερικά μπαζωμένα στρέμματα κι έκανε το αμαξοστάσιο των αυτοκινήτων του, αλλά και… χώρο επισκευών. Το είδαν αυτό και κάποιοι ιδιώτες και, στο πλαίσιο του απεχθούς πελατειακού κράτους, κάπως τα συμφώνησαν με αρμόδιους αιρετούς, με αποτέλεσμα ένα πρωί να ξεπεταχτεί πάνω στο μπαζωμένο ρέμα, ένα σούπερ μάρκετ «για να εξυπηρετείται ο κόσμος στα ψώνια του», προφανώς… Έλεγε παλαιότερα ο κ. Παπαγεωργίου ότι όποιο αυτοκίνητο κινείται στο σημείο εκείνο, ανάμεσα στο σούπερ μάρκετ και το αμαξοστάσιο του δήμου, στο πιο στενό σημείο των μπαζωμένων ρεμάτων, και έχει κατεύθυνση από τη Μάνδρα προς τα βόρεια, δηλαδή την Αγια- Σωτήρα και μετά το βουνό, το βλέπει καθαρά: Το νερό δεν έχει ΚΑΜΙΑ διέξοδο. Πόσο καιρό να τη γλιτώνει η έρμη η Μάνδρα από την περιφρόνηση και την αδιαφορία του πολιτικού κατεστημένου, της αυτοδιοίκησης αλλά και της κεντρικής εξουσίας;

Το ότι είχε διακοπεί βιαίως η φυσική ροή του νερού, αλλά και το ότι –άλλο έγκλημα!- δεν υπήρξε μέριμνα ώστε να διαμορφωθεί, τέλος πάντων, μια κάποια τεχνητή κοίτη από όπου να περνάει το νερό, είχε ήδη το 1996 τις πρώτες τραγικές συνέπειες. Πλημμύρες στη Μάνδρα με δυο νεκρούς. Πρωτοσέλιδα, πένθος, η Μάνδρα στην κορφή της επικαιρότητας. Μετά, τα φώτα χαμήλωσαν, το πένθος ξεχάστηκε, οι νεκροί δεν γυρίζουν πίσω, κι έτσι ξανά πήρε το πάνω χέρι το πολιτικό κατεστημένο, της αυτοδιοίκησης και της κεντρικής εξουσίας. Από τότε μέχρι σήμερα, άλλες δυο φορές η Μάνδρα κρύφτηκε κάτω από τη λάσπη. Δεν υπήρχαν όμως νεκροί, μόνο η περιοχή γέμισε με φερτά υλικά από τα βουνά… Αλλά, μικρό το κακό, αφού δεν είχαμε νεκρούς, τα αντιπλημμυρικά έργα μπορούν να περιμένουν… Κι έτσι το πολιτικό κατεστημένο συνέχισε την εγκληματική του αδιαφορία, χωρίς να ενοχληθεί. Μέχρι σήμερα, που η φύση πήρε την εκδίκησή της, από εκείνους που νομίζουν ότι για μικροεξυπηρετήσεις ή για τη δική τους ευκολία μπορούν να τη βιάζουν…

Ο κ. Παπαγεωργίου, μας ενημέρωσε για αυτά που… ξέρουμε ήδη, από πολλές άλλες παρόμοιες ιστορίες αδιαφορίας και περιφρόνησης του περιβάλλοντος, από τις οποίες η Αττική είναι γεμάτη. Κυριολεκτικά γεμάτη.

Παλαιότερη μελέτη του ΙΓΜΕ είχε δείξει ότι σχεδόν κάτω από κάθε μεγάλο δρόμο της Αθήνας, κρυβόταν κάποτε ένα ποταμάκι ή ένας μεγαλύτερος ποταμός. Το ανατριχιαστικό στη μελέτη αυτή είναι ότι τον τελευταίο μισό αιώνα έχουν μπαζωθεί καθ’ υπολογισμούς των μελετητών του Ινστιτούτου, 800 χιλιόμετρα ποταμών και μικρότερων ρεμάτων! Εκεί που κάποτε έρεε ο Ιλισός κι ενέπνευσε τον Γιώργο Εμιρζά να γράψει το τραγούδι που έκανε πασίγνωστο στην Ελλάδα ο Μάνος Χατζιδάκις, «πώς τον λεν τον ποταμό; Ιλισσό!», σήμερα είναι ατέλειωτοι τόνοι μπετόν κι ασφάλτου: Από τα σύνορα Παπάγου – Χολαργού ξεκινούσε, διέσχιζε τα σημερινά Ιλίσια, περνούσε μπροστά από το Παναθηναϊκό Στάδιο κι έφτανε στο φαληρικό όρμο.

Αλλά να ήταν μόνο ο Ιλισσός; Τα δεκάδες ποταμάκια της παλαιάς Αθήνας μαζί με τα αναρίθμητα ρέματα στο Λεκανοπέδιο μπαζώθηκαν, κρύφτηκαν, εξαφανίστηκαν με φυσικό αυτουργό το πολιτικό κατεστημένο της αυτοδιοίκησης και της κεντρικής εξουσίας, κάθε εποχής, κάθε ιδεολογίας, κάθε πολιτικής απόχρωσης. Πού είναι ο Ηριδανός; Ο Κυκλόβορος; Το Λυκόρεμα; Που είναι ο Βουρλοπόταμος, ο Βοϊδοπνίχτης, ο Αλασσώνας;

Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο έχει δημοσιοποιήσει παλαιότερα έρευνα, σύμφωνα με την οποία το 1945 τα ανοιχτά ρέματα και ποταμάκια στην Αττική είχαν μήκος 1.280 χιλιόμετρα, ενώ στις μέρες μας είναι μόνο 434 χιλιόμετρα. Μείωση κατά τα δυο τρίτα! Πού θα πάει αυτό το νερό που έτρεχε εκεί μέσα; Ποιος από όλους αυτούς τους αιρετούς που ελαφρά τη καρδία μπάζωνε, μπάζωνε, μπάζωνε, μπορεί να δώσει μια απάντηση;

Γιατί μπάζωνε; Διότι μετά το μπάζωμα, κατά κανόνα έρχεται η καταπάτηση. Ένας φίλος θα πάει αυτό το φιλετάκι, ένας άλλος το παρακάτω. Αυτή ήταν η πολιτική ελίτ, είτε στην αυτοδιοίκηση είτε στην κεντρική εξουσία, επί δεκαετίες. Κι όλες οι κυβερνήσεις, χωρίς εξαίρεση, όπως και η σημερινή, νομιμοποιούν αυθαίρετα, παρά τα τεράστια πρόστιμα που μας επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση, παρά τις κοινοτικές οδηγίες για αντιμετώπιση των πλημμυρικών φιανομένων.

Το ΙΓΜΕ μας ενημερώνει ότι πριν από μερικά χρόνια το 80% των νερών της βροχής το απορροφούσε το έδαφος στην Αττική και μόλις το 20% κατέληγε στη θάλασσα. Σήμερα τα μεγέθη έχουν σχεδόν αντιστραφεί. Κι όταν το νερό από τις προσχώσεις δεν μπορεί να βρει το δρόμο του για τη θάλασσα, έχουμε Μάνδρες!

Γιατί δεν μπορεί να βρει το δρόμο του; Τα στοιχεία έρχονται σαν χαστούκια, το ένα μετά το άλλο: μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι δομημένες επιφάνειες στην Αθήνα κάλυπταν το 25% του λεκανοπεδίου. Μετά το 1975, το 75% καλύφθηκε από δομημένες επιφάνειες και δρόμους- δίκτυα, ενώ οι ελεύθεροι χώροι αποτελούν, μόλις, στο 4%.

Η φύση προειδοποιεί, κι εν τέλει εκδικείται: Το Νοέμβριο του 1994 ο Κηφισός υπερχείλισε λόγω ισχυρής νεροποντής. Στο κέντρο της Αθήνας το νερό έφτασε ακόμα και στα 3,5 μέτρα, όπως τα τσουνάμι που τώρα βλέπουμε ενεοί στις τηλεοράσεις μας να κτυπούν χώρες της Άπω Ανατολής.

Εκατοντάδες αυτοκίνητα ανατράπηκαν από το ορμητικό νερό, αναρίθμητα σπίτια φτωχών ανθρώπων, κυρίως ισόγεια κι υπόγεια πλημμύρισαν. Ένα χρόνο νωρίτερα καταρρακτώδεις βροχές έπληξαν κυρίως τη Γλυφάδα, τη Βούλα, τη Βουλιαγμένη και τη Βάρκιζα. Δρόμοι με τεράστια ρήγματα και καθιζήσεις, εκατοντάδες πλημμυρισμένα σπίτια, χαμένες περιουσίες και κόποι μιας ζωής. Ένα μέτρο το νερό στην εθνική οδό Αθηνών Λαμίας –στο «ποτάμι». Το 1991 τεράστιες ζημιές από νεροποντές υπέστη το ανατολικό αεροδρόμιο του Ελληνικού, και λίγους μήνες νωρίτερα μια μεγάλη μπόρα ήταν ικανή να δημιουργήσει τεράστιες ζημιές στην περιοχή Κανάρια της Ηλιούπολης. Το 1989 από βροχές καταστράφηκαν σπίτια και περιουσίες στα Άνω Πετράλωνα, τα Εξάρχεια, τους Αμπελοκήπους και τους Αγίους Αναργύρους. Δυο μήνες νωρίτερα είχαν «πνιγεί» όλα τα βόρεια προάστια. Το 1988 τα τραγικά αποτελέσματα της εγκληματικής πολιτικής υπέστησαν το Περιστέρι, ο Ταύρος, ο Γαργηττός, τα Λιόσια, το Μπουρνάζι… Ένα χρόνο νωρίτερα η Πετρούπολη, το Μεταξουργείο, αλλά και ο Μαραθώνας. Και δεν έχει τέλος, φαίνεται, η απαρίθμηση των προειδοποιήσεων της φύσης…

Στην πόλη μου, τη Νέα Φιλαδέλφεια, μόλις πρόπερσι είχαμε την τελευταία δραματική πλημμύρα στην οδό Σκρα, στο βόρειο άκρο της, με ανυπολόγιστες καταστροφές.

Ξεκίνησα να γράφω το κείμενο αυτό με επιβεβαιωμένους δεκατέσσερις νεκρούς στην ευρύτερη περιοχή της Μάνδρας. Το τελειώνω με δεκαπέντε. Μακάρι να σταματήσει εδώ η εκδίκηση της φύσης για το βιασμό της.

Οι πολίτες αυτής της χώρας, εάν πραγματικά επιθυμούν να αποδώσουν δικαιοσύνη στη μνήμη των σημερινών αθώων νεκρών, πρέπει να θυμηθούν τι συνέβη στις 15 Νοεμβρίου 2017 στη Μάνδρα Αττικής, όταν θα κρατούν τα ψηφοδέλτια στα χέρα τους, μπροστά από τα παραβάν των εκλογών. Όλων των εκλογών, δημοτικών, βουλευτικών, περιφερειακών… Όλων.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: Διοικητής Α΄ ΕΜΑΚ: Δεν έχω δει ποτέ ξανά στην καριέρα μου τόσο μεγάλη καταστροφή

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Αλ. Τσίπρας: Σε εθνικό πένθος η χώρα για την φονική καταιγίδα στη Δυτική Αττική (video)

ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ: Νύχτα αγωνίας στην Δυτική Αττική – Φόβοι για πλιάτσικο στις ρημαγμένες περιοχές