Dieselgate: Η ώρα της κρίσης για τη Volkswagen

Ξεκίνησε σήμερα η πρώτη μεγάλη δίκη, που φέρνει στο εδώλιο του κατηγορουμένου τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία Volkswagen, μετά τις χιλιάδες καταγγελίες που έγιναν από πελάτες που αγόρασαν οχήματα με παραποιημένο λογισμικό και ζητούν τώρα να αποζημιωθούν.

Υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για τη σκανδαλώδη υπόθεση «dieselgate», που ξέσπασε πριν από τέσσερα χρόνια, όταν διαπιστώθηκε ότι πολλά οχήματα της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας είχαν παραποιημένο λογισμικό, ώστε να εμφανίζουν μειωμένους περιβαλλοντικούς ρύπους σε σχέση με αυτούς που είχαν στην πραγματικότητα.

Οι εκατοντάδες χιλιάδες καταναλωτές, που είχαν αγοράσει αυτά τα οχήματα, για τα οποία επιβλήθηκε η απόσυρσή τους από την κυκλοφορία, ζητούν τώρα αποζημίωση από την Volkswagen, για την ταλαιπωρία, αλλά και την μεγάλη οικονομική ζημία που είχαν.

Η πρώτη ακροαματική συνεδρίαση αυτής της δίκης, η οποία αναμένεται να διαρκέσει χρόνια, άρχισε λίγο μετά τις 11:00 (ώρα Ελλάδας) στο περιφερειακό δικαστήριο του Μπρούνσβικ της Γερμανίας, που μεταφέρθηκε, για τον σκοπό αυτόν, στο συνεδριακό κέντρο της πόλης.

Η δεύτερη ακροαματική συνεδρίαση έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί στις 18 Νοεμβρίου.

Στην ομαδική προσφυγή που έχει δημιουργηθεί κατά της αυτοκινητοβιομηχανίας και την έχει οδηγήσει στα δικαστήρια συμπεριλαμβάνονται περισσότεροι από 450 χιλ. πελάτες της. Αξίζει να αναφερθεί ότι πρόκειται για την πρώτη προσφυγή αυτού του είδους, που διεξάγεται στη Γερμανία, βάσει μιας διαδικασίας που υιοθετήθηκε μετά το dieselgate.

Πιο συγκεκριμένα, η ένωση καταναλωτών VZBV εμφανίζεται ως μοναδικός ενάγων και κατηγορεί τον όμιλο Volkswagen ότι έβλαψε εσκεμμένα τους πελάτες του, εγκαθιστώντας εν αγνοία τους ένα λογισμικό που εμφάνιζε το όχημα λιγότερο ρυπογόνο απ’ ό,τι είναι στην πραγματικότητα.

Ο Αντρέας Σαρκλέτι, ένας εκ των πελατών από το Ανόβερο, εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο «Θα ήθελα η Volkswagen να επιστρέψει το τίμημα της αγοράς. Όμως, φοβάμαι πως η δίκη θα διαρκέσει πάρα πολύ καιρό».

Σημειώνεται ότι πρόκειται για την πιο σημαντική δικαστική πτυχή, που αντιμετωπίζει η Γερμανία στην παρούσα φάση, στο πλαίσιο του σκανδάλου με τα πετρελαιοκίνητα. Την ίδια ώρα, η Volkswagen επιχειρεί να κάνει μια επιχειρηματική στροφή προς τα ηλεκτροκίνητα.

Κατά τη διάρκεια της μακράς διαδικασίας της εκδίκασης της υπόθεσης Volkswagen, οι δικαστές θα έρθουν αντιμέτωποι με μια δικογραφία, που περιλαμβάνει περίπου 50 σημεία. Κύριο σημείο, ωστόσο, το οποίο πρέπει να διαπιστωθεί είναι αν η Volkswagen «προκάλεσε βλάβη» και έδρασε «με τρόπο αντιδεοντολογικό».

Ο δικηγόρος της ένωσης καταναλωτών VZBV, Ραλφ Ζάουερ, δήλωσε ότι «Πιστεύουμε πως έχουμε πιθανότητες να κερδίσουμε, επειδή η Volkswagen εξαπάτησε».

Από την πλευρά της, η αυτοκινητοβιομηχανία εκτιμά πως «δεν υπάρχει βλάβη και συνεπώς δεν υπάρχει βάση για την προσφυγή αυτή». Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει η Μαρτίνα ντε Λιντ φαν Βάινγκαρντεν, σύμβουλος της επιχείρησης, «Σήμερα, ακόμη, εκατοντάδες χιλιάδες οχήματα χρησιμοποιούνται στους δρόμους».

Αξίζει να αναφερθεί ότι, ακόμη και σε περίπτωση που η απόφαση του δικαστηρίου είναι καταδικαστική για την γερμανική Volkswagen, η ετυμηγορία αυτή δεν πρόκειται να επιφέρει κάποιου είδους άμεση αποζημίωση στους καταναλωτές. Καθένας από τους εναγομένους θα πρέπει στη συνέχεια να προσφύγει εκ νέου στη δικαιοσύνη, διεκδικώντας ατομικά τα δικαιώματά του.

Όπως εκτιμάται, η εκδίκαση της εν λόγω υπόθεσης αναμένεται να διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι το 2023, καθώς υπάρχει δυνατότητα έφεσης ενώπιον του ομοσπονδιακού δικαστηρίου, σύμφωνα με τη Volkswagen. Επιπλέον, οι ατομικές διαδικασίες είναι πιθανό να χρειαστούν περισσότερο από έναν ακόμη χρόνο.

Ο Ζάουερ ανέφερε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι η VZBV είναι διατεθειμένη να έρθει σε έναν φιλικό διακανονισμό με την Volkswagen. Σε αυτή την περίπτωση, ωστόσο, «η Volkswagen θα πρέπει εντούτοις να πληρώσει ένα σημαντικό ποσό», εξήγησε ο ίδιος.

Η απάντηση της αυτοκινητοβιομηχανίας στην πρόταση αυτή ήταν ότι η αποδοχή για έναν τέτοιο συμβιβασμό «είναι λίγο πιθανή», κυρίως λόγω της ετερογένειας των καταστάσεων: ένα μέρος των φακέλων αφορούν σε πελάτες που κατοικούν στο εξωτερικό ή αγόρασαν το όχημά τους μετά την αποκάλυψη της υπόθεσης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, παράλληλα με την ομαδική αγωγή, περίπου 61 χιλ. ατομικές προσφυγές έχουν αντιμετωπίσει την Volkswagen στις δικαστικές αίθουσες, πολλές από τις οποίες επιλύθηκαν τελικά με εξωδικαστικές συμφωνίες.

Υπενθυμίζεται ότι το σκάνδαλο με τα πετρελαιοκίνητα έκανε για πρώτη φορά την εμφάνισή του το 2015, όταν η Volkswagen ομολόγησε πως είχε εξοπλίσει 11 εκατομμύρια οχήματα με λογισμικά που παραποιούσαν τις εκπομπές ρύπων. Έκτοτε, η συγκεκριμένη υπόθεση έχει κοστίσει στον όμιλο περισσότερα από 30 δισεκατομμύρια ευρώ, τα οποία έχουν αποδοθεί σε δικαστικά έξοδα, πρόστιμα και αποζημιώσεις, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων καταβλήθηκε στις ΗΠΑ.

Αντιθέτως, στην Γερμανία, η αυτοκινητοβιομηχανία έχει καταβάλλει μόλις τρία πρόστιμα, συνολικού ύψους 2,3 δισεκ. ευρώ. Οι αστικές και ποινικές διώξεις που εκκρεμούν, ωστόσο, είναι πολλές και η Volkswagen εξακολουθεί να απειλείται με πρόστιμα πολλών εκατομμυρίων.

Έτσι, σε μια δίκη που άρχισε πριν από έναν χρόνο, επενδυτές ζητούν αποζημίωση για τη θεαματική πτώση της μετοχής της Volkswagen στο χρηματιστήριο μετά το ξέσπασμα του dieselgate.

Την περασμένη εβδομάδα, ο νυν επικεφαλής της εταιρείας, Χέρμπερτ Ντις και ο πρόεδρος του συμβουλίου επίβλεψης του ομίλου, Χανς Ντίτερ Πετς παραπέμφθηκαν ενώπιον των δικαστών για χειραγώγηση μετοχών στο χρηματιστήριο. Ο πρώην επικεφαλής, Μάρτιν Βίντερκορν, ο οποίος υποχρεώθηκε να παραιτηθεί το 2015, παραπέμφθηκε για «απάτη».

Για τη Volkswagen, το σκάνδαλο του ντίζελ «ανήκει στην ιστορία του ομίλου», όπως «το κατσαριδάκι και το Golf», αναγνωρίζει ο Ραλφ Μπραντστέτερ, υπεύθυνος της μάρκας VW. Διαβεβαιώνει, ωστόσο, πως ο όμιλος «έχει αλλάξει βαθιά»: ο κατασκευαστής ποντάρει 30 δισεκατομμύρια δολάρια στη νέα γκάμα ηλεκτρικών αυτοκινήτων του, για να «ξανακερδίσει την εκτίμηση της κοινωνίας».

Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι, πέρα από το δικαστικό μέτωπο, το σκάνδαλο επιτάχυνε την παρακμή του ντίζελ και τα ντιζελοκίνητα οχήματα κινδυνεύουν να απαγορευθούν από πολλές γερμανικές πόλεις, λόγω του υψηλού επιπέδου ρύπανσης με οξείδια του αζώτου (NOx).