Γιατί η άνοδος της αξίας του σπιτιού σας δεν είναι απαραίτητα καλό πράγμα

Οι τιμές των κατοικιών ανά τον κόσμο έχουν ανακάμψει σημαντικά από την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008. Ανάλογα με το πού ζείτε, αυτό μπορεί να είναι καλό ή κακό.

Έρευνα του ΔΝΤ δείχνει ότι υπάρχει στενή σχέση μεταξύ της εξέλιξης των τιμών των κατοικιών, από τη μία, και της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, από την άλλη.

Στην πραγματικότητα, πριν από περισσότερες από τις μισές τραπεζικές κρίσεις των τελευταίων δεκαετιών προηγήθηκαν κύκλοι ανόδου-πτώσης στις τιμές των κατοικιών. Δεν είναι λοιπόν περίεργο το γεγονός ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες στην Αυστραλία, τον Καναδά, την Ευρώπη και αλλού έχουν εκφράσει ανησυχίες για το ενδεχόμενο μεγάλων υφέσεων.

Το Διάγραμμα της Εβδομάδας δείχνει τις μέσες ετήσιες μεταβολές των τιμών σε 32 ανεπτυγμένες και αναδυόμενες οικονομίες και στις κύριες πόλεις τους από το 2013 έως το δεύτερο τρίμηνο του 2018. Το Δουβλίνο έχει τα μεγαλύτερα κέρδη μεταξύ των κύριων πόλεων στις προηγμένες οικονομίες, στο 10%. Μεταξύ των πόλεων στις αναδυόμενες οικονομίες, η Σαγκάη παίρνει το βραβείο, με ετήσια αύξηση σχεδόν 9%.

Τα τελευταία χρόνια, οι τιμές των κατοικιών στις μεγάλες πόλεις έχουν μεταβληθεί ταυτόχρονα, αυξάνοντας την ανησυχία τους για το ενδεχόμενο μεγάλων, συντονισμένων μειώσων. Ο αυξημένος συγχρονισμός των τιμών των κατοικιών αποτελεί το αντικείμενο του τρίτου κεφαλαίου της Έκθεσης Παγκόσμιας Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας του Απριλίου 2018 .

Ευτυχώς, οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ έχουν αναπτύξει ένα νέο εργαλείο για να βοηθήσουν τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να προβλέψουν τις πιθανότητες ή το μέγεθος μιας μεγάλης μείωσης των τιμών των κατοικιών. Η μελέτη τους, η οποία περιγράφεται λεπτομερώς στο Κεφάλαιο 2 της Έκθεσης Παγκόσμιας Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας του Απριλίου 2019, εντοπίζει πέντε παράγοντες που συνδέονται με μεγαλύτερο κίνδυνο πρόκλησης απότομων μειώσεων στις τιμές των κατοικιών. Αυτοί περιλαμβάνουν την ταχεία οικονομική ανάπτυξη (στις προηγμένες οικονομίες), την υπερτίμηση των τιμών των κατοικιών, τις πιστωτικές «εκρήξεις» και τις πιο «σφιχτές» οικονομικές συνθήκες, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν υψηλότερα επιτόκια.

Ποια μέτρα μπορούν να λάβουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής για να περιορίσουν τους κινδύνους των αρνητικών επιπτώσεων στις τιμές των κατοικιών και τις συνέπειές τους για την πραγματική οικονομία; Τα λεγόμενα μακροπροληπτικά (macroprudential) μέτρα φαίνονται να είναι αποτελεσματικά. Όπως κανονισμοί που περιορίζουν το ποσό ενός στεγαστικού δανείου σε συνάρτηση με την τιμή του ακινήτου ή το μέγεθος της μηνιαίας πληρωμής στεγαστικού δανείου σε σχέση με το εισόδημα. Με τις σωστές πολιτικές, θα είναι εφικτή η βελτίωση της ανθεκτικότητας της αγοράς κατοικιών.