Η καταπληκτική Κατερίνα Κοσκινά by Ath. Karantzas
Περιεχόμενα
Η Κατερίνα Κοσκίνα δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις για τους φιλότεχνους. Αλλά για το ευρύ κοινό: Αυτή τη στιγμή εργάζεται στο πλευρό του Κώστα Μπακογιάννη ως σύμβουλός του για τον Πολιτισμό.
Η ιστορικός τέχνης και μουσειολόγος Κατερίνα Κοσκινά βρίσκεται σε νευραλγικές θέσεις και όπως φαίνεται καταφέρνει να παρουσιάζει έργο ακόμη και με αντίξοες συνθήκες.
«Δεν κάνω πιο πολύ έργο από άλλους», διευκρινίζει. «Αν υπάρχει διαφορά είναι στη μέθοδο και στο δόσιμο. Δεν είναι ποσοτική».
Βεβαίως στον Δήμο δεν λειτουργεί ως επιμελήτρια. «Είμαι σύμβουλος του δημάρχου για τον πολιτισμό. Βλέπω αυτά που έρχονται, συζητώ, προτείνω, εισηγούμαι, αυτή είναι η δουλειά μου. Κάνω και κάποιες εκθέσεις όταν με ενδιαφέρει ένα θέμα. Τυχαίνει ακόμη να ζητείται και η συμμετοχή μου. Στο δήμο αυτή τη στιγμή γίνεται πολλή δουλειά, με συνέπεια και υπευθυνότητα», διαβεβαιώνει η Κατερίνα Κοσκινά.
Στο πάνθεον της τέχνης
Η ιστορικός τέχνης και μουσειολόγος απέκτησε φήμη ακαριαία με την έκθεση του περίφημου Γιάννη Κουνέλλη στον Πειραιά το 1994. Ως στενή συνεργάτις (συνοδοιπόρος στο ταξίδι του στην τέχνη, θα έλεγε κανείς) του Γιάννη Κωστόπουλου τόσο στο Ίδρυμα «Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου» επί δύο δεκαετίες μέχρι τον Δεκέμβριο του 2014 όσο και στην τράπεζα Alpha Bank. Εκεί λειτούργησε ως σύμβουλος της διοίκησης χτίζοντας από κοινού με τον Γιάννη Κωστόπουλο τη σπουδαία σήμερα συλλογή της («ένα έργο τέχνης για κάθε κατάστημα», πρότασσε ο τραπεζίτης…).
Το Ίδρυμα «Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου» είχε οργανώσει το 1994 την πλωτή έκθεση του Γιάννη Κουνέλλη στον Πειραιά, στο φορτηγό πλοίο Ιόνιον, που έγραψε διεθνή ιστορία. Μαζί στήριξαν και άλλους καλλιτέχνες της διασποράς όπως τον Στίβεν Αντωνάκος, τον Παύλο, τον Τάκις, τον Κώστα Τσόκλη, τον Λουκά Σαμαρά, αλλά και νεότερους τότε όπως τον Γιώργο Λάππα, το Θανάση Τότσικα, τον Νίκο Ναυρίδη, την Ευαγγελία Κρανιώτη, τον Νίκο Αλεξίου, μεταξύ άλλων.
Ο Κώστας Μπακογιάννης δεν θα μπορούσε να έχει επιλέξει καταλληλότερο άνθρωπο. Η πολιτεία θα μπορούσε να την έχει τοποθετήσει σε ακόμη πιο νευραλγικές θέσεις. Κατανοεί την τέχνη στις πιο ευαίσθητες χορδές της. Και μπορεί να δράσει και ως διοικητικό στέλεχος.
Ως γνωστόν, έχει εμπειρία ως πρώην διευθύντρια του ΕΜΣΤ. (Σχετικά με το ΕΜΣΤ προτιμά να μην μιλήσει, παρά για να πει ότι χαίρεται πολύ που το βλέπει ανοιχτό).
Για την κλίμακα της πρωτεύουσας πάντως διαθέτει τα εχέγγυα να την εμπλουτίσει με πραγματικά πρωτοποριακή τέχνη.
ΑΜΚΕ ΠOΛΙΤΕΣ
Εξάλλου, έτσι επιδρά με την ΑΜΚΕ ΠΟΛΙΤΕΣ που ίδρυσε το 2019 αλλά και μέσω του ελβετικού ιδρύματος Fluxum Foundation ως μέλος στο ΔΣ.
Με την ΑΜΚΕ ΠΟΛΙΤΕΣ έχει ήδη επιμεληθεί κάποια σημαντικά εικαστικά γεγονότα. Όπως τη μεγάλη έκθεση στην Κίνα με τίτλο Θέσις – Σύνθεσις – Αντίθεσις. Στην τροχιά των αλλαγών.
To πολυεπίπεδο πολιτιστικό ίδρυμα Fluxum Foundation με έδρα στη Γενεύη διατηρεί ήδη ένα πόδι στην Αθήνα, με έναν μικρό χώρο στην Πλάκα όπου διαρκώς πραγματοποιούνται καλλιτεχνικές δράσεις ενώ ήδη ετοιμάζεται να λειτουργήσει μεγάλος χώρος στην Αθήνα (κοντά στη Μητρόπολη) που θα δράσει ως καταλύτης αλλυλεγγύης, εκπαίδευσης, ενδυνάμωσης, συμπερίληψης, παραγωγής και κυρίως δημιουργίας. «Πρόκειται για ένα διεθνές κέντρο χορού και performance, από τα σημαντικότερα στην Ευρώπη, με πάνω από είκοσι χρόνια δραστηριότητα. Η προσφορά στη χώρα είναι τόσο μεγάλη και σίγουρα θα συζητηθεί πολύ σε διεθνές επίπεδο».
Αυτή τη στιγμή όμως μιλάει θερμά για την έκθεση Πέρα δια χειρός Ακύλα Μήλλα που παρουσιάζεται στο Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα. Σήμερα Σάββατο παρουσιάζεται η τελευταία εκδήλωση στο πλαίσιο της έκθεσης…
Πολιτιστική διπλωματία
Η Κατερίνα Κοσκινά πιστεύει πολύ στην δύναμη της πολιτιστικής διπλωματίας. Πρόσφατα άλλωστε επιμελήθηκε στο Ζάππειο σε οργάνωση του ΥΠΕΞ την έκθεση Improvisations του εικαστικού καλλιτέχνη και πρωθυπουργού της Αλβανίας Έντι Ράμα.
Η έκθεση του Ακύλα Μήλλα για το Πέρα, θεωρεί ότι έχει και μία διάσταση πολιτιστικής διπλωματίας. Αποτελεί όμως μόνον εν μέρει δική της πρωτοβουλία.
«Σε ανύποπτο χρόνο, στον κόβιντ, μίλησα με τον ομότιμο σήμερα καθηγητή νευρολογίας Γιάννη Ευδοκιμίδη που και αυτός κατάγεται από την Πόλη. Μου είχε πει να μιλήσουμε κάποια στιγμή για τον Ακύλα Μήλλα. Ξεκινήσαμε πέρυσι με μια πρόταση που δεν μπορούσε να υλοποιηθεί. Τελικά, αντ’ αυτής, υλοποιήθηκε μια έκθεση για τον γεννέθλιό του τόπο στην Κωνσταντινούπολη, στη συνοικία του Πέρα. Ο κύριος Μήλλας ήταν ήδη έτοιμος γιατί είχε ήδη κυκλοφορήσει έναν τεράστιο τόμο για το Πέρα, είχε το υλικό του, και συνεχίζει να δουλεύει, να ερευνά και να το εμπλουτίζει. Συμφωνήσαμε για το θέμα και αρχίσαμε να δουλεύουμε».
Όλα όσα προαναφέρθηκαν και οργανώνει η Κατερίνα Κοσκινά εντάσσονται στο πνεύμα της πολιτιστικής διπλωματίας.
Έκθεση τεκμηρίων
Η έκθεση Πέρα, δια χειρός Ακύλα Μήλλα παρουσιάζει την περιοχή και κυρίως τη μεγάλη οδό του Πέρα στην Κωνσταντινούπολη, στη μορφή που διατηρούσε μέχρι τα μέσα του προηγούμενου αιώνα.
Πρόκειται για «ιστορική έκθεση, έκθεση τεκμηρίων. Όλα αυτά συμβάλλουν στο σχολιασμό της σχέσης βιώματος και ιστορίας με πρωταγωνιστή τη μνήμη και ειδικότερα τη μνήμη του τόπο. Δεν έχει αμιγώς εικαστικό περιεχόμενο. Αν και τα σχέδιά του είναι ζωγραφικά. Μου άρεσε πολύ η δουλειά του και ήθελα να συνεργαστούμε. Όμως, ας το πω κάπως χαριτωμένα, ο κύριος Μήλλας όταν έλεγε έκθεση, εννοούσε ένα μεγάλο βιβλίο που ο κόσμος θα διέσχιζε. Τελικά πιστεύω ότι η έκθεση του άρεσε. Χθες παραλάβαμε και το ομώνυμο βιβλίο που παρουσιάζεται σήμερα», αναφέρει η Κατερίνα Κοσκινά.
«Η Πόλη στην πιο ευημερούσα εποχή της»
Και όπως σημειώνει η Κατερίνα Κοσκινά, «η έκδοση είναι πληρέστερη σε περιεχόμενο και ιστορικές αναφορές από την έκθεση, στην οποία παρουσιάστηκε ένας αριθμός πρωτότυπων σχεδίων, πλαισιωμένος από μεγεθύνσεις τους, φωτογραφικές αναπαραγωγές τεκμηρίων και 3D printings, που έδωσαν, έστω και σε λιλιπούτειο μέγεθος, ρεαλιστική υπόσταση σε κτίρια της περιοχής, κάποια εκ των οποίων δεν υπάρχουν πλέον. Στόχος και των δύο ήταν, μέσα από την παρουσίαση της περιοχής του Πέρα και ειδικότερα ενός τμήματος της Μεγάλης οδού του Πέρα ( Grande Rue de Pera), να δώσει στον επισκέπτη μιαν εικόνα του τότε πλέον κοσμοπολίτικου και εμπορικού δρόμου της πόλης. Ο “Ίσιος δρόμος” των Ρωμιών, αποτελούσε μιαν αμιγώς ευρωπαϊκή “νησίδα”, στην πιο ευημερούσα εποχή της. Σκοπός και των δύο εγχειρημάτων είναι η πιστή αποτύπωση και παρουσίαση της πολύ ξεχωριστής συνοικίας της Κωνσταντινούπολης, μέσα από τις αναμνήσεις, τα τεκμήρια της εποχής και κυρίως τα λεπτομερή ιδιόχειρα σχέδια, γεμάτα πληροφορίες σχόλια με τη χαρακτηριστική γραφή ενός ανθρώπου, που με μεγάλη συνέπεια μελετά, διασώζει και αναδεικνύει τη μνήμη του τόπου».
Οι διαφορετικοί αρχιτεκτονικοί ρυθμοί
Η οδός του Πέρα αρχίζει από την πλατεία Ταξίμ και φτάνει μέχρι την πλατεία του τούνελ στον Γαλατά. Κατά μήκος της οδού υπάρχουν πλήθος ιστορικών κτιρίων του 19ου αιώνα, κατά κύριο λόγο σε νεοκλασικό, νεογοτθικό και εκλεκτικιστικό ρυθμό.
Η έκθεση «αναβιώνει» κτίρια και των δύο προσόψεων του δρόμου (περίπου 500 μέτρα μήκους, υπό κλίμακα) σε σκίτσα του καλλιτέχνη. Η ιστορική τεκμηρίωση κτιρίων, αρχιτεκτονικών λεπτομερειών, αλλά και ταμπελών και σφραγίδων των καταστημάτων της περιοχής θα παρουσιαστεί με τη μορφή φωτογραφιών, κειμένων, βίντεο, σκίτσων και επιπρόσθετου πρωτότυπου συνοδευτικού υλικού. Παράλληλα, παρουσιάζονται μικρογραφίες κτηρίων του διάσημου ιστορικού δρόμου, ειδικά εκτυπωμένα υπό κλίμακα, σε τρισδιάστατο εκτυπωτή. Η έκθεση περιλαμβάνει επιπλέον οπτικοακουστικό υλικό από την ευρύτερη περιοχή με πλούσιο ιστορικό, αρχιτεκτονικό και πολιτιστικό ενδιαφέρον.
«Με τη χρήση του βιώματος και της μνήμης και την επικουρία των τεκμηρίων που συνέλεξε, ο Ακύλας Μήλλας, αποκαλύπτει με διακριτικά υμνητική διάθεση και μεγάλη τρυφερότητα, αυτό που συνεχίζει να ζει μέσα του και μέσα σε πολλούς άλλους και φέρει ανεξίτηλη την ανάμνηση ενός λαμπρού παρελθόντος, επιβεβαιώνοντας ότι τον τόπο μας δεν τον κατοικούμε μόνον, μας κατοικεί και αυτός και μας εμψυχώνει», σημειώνει η Κατερίνα Κοσκινά.
Πολιτισμός ειναι η Αθήνα, Athens City Festival
Στο πλαίσιο της έκθεσης, λοιπόν ο ομότιμος καθητητής νευρολογίας του ΕΚΠΑ Ι. Θ. Ευδοκιμίδης παρουσιάζει σήμερα ομιλία με το θέμα Η εικονική αναπαράσταση της μνήμης. (Το περασμένο Σάββατο ήδη πραγματοποιήθηκε ομιλία του αρχιτέκτονα Σάββα Τσιλένη με θέμα Ο πολεοδομικός σχηματισμός του Ίσου Δρόμου του Πέραν).
Θα προηγηθεί σύντομη παρουσίαση από την Κατερίνα Κοσκινά του ομότιτλου (με την έκθεση) βιβλίο του Ακύλλα Μήλλα (εκδ. Μίλητος), που κυκλοφορεί με την υποστήριξη του Δήμου Αθηναίων.
Ολόκληρη η έκθεση εντάσσεται στο μεγάλο Φεστιβάλ της πόλης που ονομάζεται Athens City Festival και στο πρόγραμμα Πολιτισμός Αθήνα/ Culture is Athens. Το Athens City Festival συνεχίζει μέχρι τα τέλη του Μαΐου.
Περισσότερες από διακόσιες εκδηλώσεις σε σχεδόν ογδόντα σημεία της Αθήνας γέμισαν την πρωτεύουσα με παλμό και χρώμα. Σε αυτή τη διοργάνωση εντάσσεται και η έκθεση με τα χειροποίητα σχέδια του Ακύλλα Μήλλα.
Η ξεχωριστή Κατερίνα Κοσκινά
Η Κατερίνα Κοσκινά γεννήθηκε στην Κέρκυρα. Σπούδασε στο ΕΚΠΑ γαλλική φιλολογία και ύστερα συνέχισε τις σπουδές της στη Σορβόννη, στο Παρίσι. Εκεί μελέτησε Iστορία Tέχνης, Aρχαιολογία, Eλληνική Λογοτεχνία και Φιλοσοφία της Tέχνης. Ανακυρήχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Τέχννς.
Σπούδασε επίσης Μουσειολογία στη Σχολή του Λούβρου. Εργάστηκε για τέσσερα χρόνια ως Ειδικός Σύμβουλος στο Eυρωπαϊκό Πολιτιστικό Kέντρο Δελφών. Έχει επιμεληθεί μεγάλες εκθέσεις τέχνης και διετέλεσε Εθνική Επίτροπος της 23ης Μπιενάλε του Σάο Πάολο το 1996 και της 51ης Μπιενάλε της Βενετίας το 2005. Έχει επίσης συγγράψει κείμενα σε βιβλία και καταλόγους εκθέσεων, καθώς και άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά τέχνης. Συμμετέχει ως μέλος στο ICOM και στην AICA Hellas. Διετέλεσε Καλλιτεχνικός Σύμβουλος της Οργανωτικής Επιτροπής των Ολυμπιακών Αγώνων / Αθήνα 2004 Α.Ε.. Υπήρξε μέλος της Επιτροπής Αισθητικής Πλαισίωσης της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ Α.Ε.. από το 1998. Επιμελήτρια της περιφημης Συλλογής Έργων Tέχνης της Alpha Bank από το 1992.
«Η τέχνη», έχει δηλώσει η Κατερίνα Κοσκινά, «παραδοσιακή, κλασική, λαϊκή, αφηρημένη ή ακόμη και ψηφιακή, παραμένει ένας τρόπος για να διαβάζουμε μέσα από αυτήν μέχρι και σήμερα το παρελθόν, να διαπιστώνουμε μέσα από μια κοινή γλώσσα την ταυτότητα του παρόντος και να επιχειρούμε να μαντέψουμε το κοντινό, τουλάχιστον, μέλλον. Μέσα από τα έργα καλλιτεχνών όλων των εκφράσεων και τεχνοτροπιών, προβάλλει η συνισταμένη των κυρίαρχων κοινωνικών και αισθητικών μοντέλων μιας εποχής, αλλά και η αμφισβήτηση και η ανατροπή άλλων».
Επιπλέον, η Κατερίνα Κοσκινά ετοιιμάζει δύο εγκαίνια εκθέσεων που τρέχει με τον Δήμο. Και την έκθεση Τα έργα ηχούν σαν Μουσική, του Ζογγολόπουλου, που θα παρουσιαστεί στο Μουσείο της Ρόδου στις 15 Ιουνίου.
Ποιος είναι ο Ακύλας Μήλλας;
Ο γιατρός, ιστοριοδίφης και συγγραφέας Ακύλας Μήλλας γεννήθηκε το 1934 στην Πόλη. Στα περίφημα βιβλία του αποτυπώνεται μια πλούσια συλλογή κτηρίων, ενσφράγιστων εγγράφων και εντύπων, μικρασιατικών κυρίως κοινοτήτων και ενοριών, τεκμηριωμένη με φωτογραφικό υλικό και σκίτσα.
Έχει δημιουργήσει σημαντικό αρχείο του Μικρασιατικού Ελληνισμού, αλλά και γενικότερα του διεθνούς και ετεροδόξου μόνιμου πληθυσμού της.
Ο Ακύλας Μήλλας αναδεικνύει έτσι τόσο το υψηλό πνευματικό και πολιτισμικό επίπεδο των κατοίκων της Πόλης, όσο και τα ιδιαίτερα, και άγνωστα σήμερα στους περισσότερους, στοιχεία της καθημερινότητάς τους.
Η Ακαδημία Αθηνών έχει τιμήσει τον Ακύλα Μήλλα με το Χαλκούν Μετάλλιο για τη «γενικότερη πνευματική του προσφορά».
Πληροφορίες
Έκθεση
Πέρα δια χειρός Ακύλα Μήλλα
Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα
Ηρακλειδών 66α και Θεσσαλονίκης, Αθήνα
Επιμέλεια: Κατερίνα Κοσκινά
Διάρκεια έκθεσης: Έως 31 Μαΐου
Ώρες Λειτουργίας: Τρίτη – Παρασκευή 11:00 – 19:00, Σάββατο – Κυριακή 10:00 – 15:00, Δευτέρα κλειστά.
Ελεύθερη είσοδος για το κοινό.
Διάλεξη
Ι. Θ. Ευδοκιμίδη, Η εικονική αναπαράσταση της μνήμης
Μέρα Σάββατο 27 Μαΐου
Ώρα 12:00 – 14:00
Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα
Ηρακλειδών 66α και Θεσσαλονίκης, Αθήνα
