Στην ισπανική εφημερίδα EL PAÍS παραχώρησε συνέντευξη ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, όπου μίλησε για την ελληνική οικονομία, τονίζοντας πως η χώρα έχει σημειώσει γρηγορότερους ρυθμούς ανάπτυξης από τις υπόλοιπες της ΕΕ, τον πληθωρισμό, αλλά και την μεταναστευτική πολιτική.

Είναι η Ελλάδα ένα «success story», όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση;

Έχουμε ταχύτερους ρυθμούς ανάπτυξης από την υπόλοιπη ΕΕ. Το κατά κεφαλήν εισόδημα εξακολουθεί να απέχει πολύ από τα προ της κρίσης επίπεδα, αλλά αυτό συμβαίνει σε ολόκληρη την Ευρώπη.

1

Και ξεκινήσαμε από πολύ χαμηλά: δεν υπάρχουν πολλές χώρες που υπέστησαν, εν καιρώ ειρήνης, μείωση του ΑΕΠ κατά 25%, με δημοσιονομικά ελλείμματα και ελλείμματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών περίπου 15% του ΑΕΠ.

Οι συνθήκες του 2009 ήταν εξωπραγματικές: η οικονομία είχε διογκωθεί τεχνητά χάρη σ’ αυτά τα δίδυμα ελλείμματα. Σήμερα είμαστε σε πολύ καλύτερη θέση, απόδειξη άλλωστε ότι Έλληνας υπουργός προεδρεύει του Eurogroup.

Είναι αξιοσημείωτο, καθώς μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, αναλυτές, ακόμη και ορισμένοι πολιτικοί ανέμεναν έξοδο της Ελλάδος από τη ζώνη του ευρώ.

Αφού η Ελλάδα ξεκινούσε από τόσο χαμηλό επίπεδο, δεν θα ήταν αναμενόμενη μια ισχυρότερη ανάκαμψη;

Για να κινηθούμε ταχύτερα, θα πρέπει να βελτιώσουμε την παραγωγικότητα. Για το σκοπό αυτό, απαιτούνται περισσότερες επενδύσεις. Και το επενδυτικό κενό είναι μία από τις συνέπειες της κρίσης.

Ποια είναι η πιο εμφανής πληγή της λιτότητας;

Η οικονομική δυσχέρεια των πλέον ευάλωτων.

Η κυβέρνηση έχει δημοσιονομικά περιθώρια βελτίωσης της κατάστασης.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε τις αλόγιστες δημοσιονομικές πολιτικές που ασκούνταν πριν από την κρίση, τις μισθολογικές πολιτικές που ήταν τελείως αποσυνδεδεμένες από την παραγωγικότητα και τις υπερβολικές αυξήσεις των συντάξεων.

Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε το δημοσιονομικό μαξιλάρι με σύνεση και να συνεχίσουμε να μειώνουμε το χρέος. Η κυβέρνηση μόλις επανάφερε τις συλλογικές διαπραγματεύσεις. Αυτό απαιτεί υπευθυνότητα: Η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να ασκήσει ξανά αλόγιστες πολιτικές.

Η ΕΚΤ του Trichet, έστελνε επιστολές σε δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις. Ο Draghi επίσης άσκησε πολιτικό ρόλο. Έχουν πολιτικοποιηθεί οι κεντρικές τράπεζες;

Ο Trichet δεν μπορούσε να λάβει αποφάσεις σχετικά με τη ρευστότητα χωρίς να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα του χρέους.

Ζήτησε μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, ενώ δεν είχε την καταστατική εντολή να το πράξει.

Δεν ήταν συνετό για την ΕΚΤ να ενταχθεί στην τρόικα. Αντλήσαμε διδάγματα από αυτά τα λάθη. Υποφέραμε περισσότερο από την εμμονή του ΔΝΤ στη λιτότητα.

Όλη η τρόικα ήταν εμμονική.

Τα προγράμματα διάσωσης υποτίμησαν το φαινόμενο χιονοστιβάδας που προκάλεσε η λιτότητα. Αργότερα, το ΔΝΤ αναγνώρισε τα λάθη του και άλλαξε την προσέγγισή του.

Και οι Βρυξέλλες έκαναν το ίδιο, και σήμερα υποστηρίζουν ότι οι χώρες που εντάχθηκαν σε προγράμματα διάσωσης αποτελούν επιτυχημένα παραδείγματα, ενώ οι φειδωλές, που δεν εφάρμοσαν μεταρρυθμίσεις, βρίσκονται σε δυσμενέστερη θέση. Συμφωνείτε με αυτό το αφήγημα;

Ναι, οι Βρυξέλλες και το ΔΝΤ αναγνώρισαν ότι η λιτότητα ήταν υπερβολική. Από εκεί προέρχεται η άνοδος του λαϊκισμού. Μάθαμε όμως κάτι: εγκρίναμε τα κονδύλια του Next Generation EU για την ανάκαμψη από την πανδημία.

Πού διαπιστώνετε αδυναμίες;

Το εμπορικό έλλειμμα, παρά τη βελτίωση των εξαγωγών, αποτελεί ψεγάδι στη θετική πορεία της Ελλάδος: τα δημόσια οικονομικά είναι σε τάξη, αλλά η ιδιωτική αποταμίευση είναι χαμηλή.

Το χειρότερο που μας άφησε η κρίση ήταν η μείωση των επενδύσεων και η φυγή ανθρώπινου κεφαλαίου υψηλής εξειδίκευσης στο εξωτερικό (brain drain). Η απώλεια φυσικού και εξειδικευμένου ανθρώπινου κεφαλαίου μας κάνει φτωχότερους.

Παρά αυτή τη μείωση του πληθυσμού, η κυβέρνηση εφαρμόζει πολύ σκληρές μεταναστευτικές πολιτικές.

Η μετανάστευση είναι μία από τις λύσεις στο δημογραφικό πρόβλημα. Οι πόλεμοι και η κλιματική αλλαγή θα προσελκύσουν περισσότερους ανθρώπους: εάν είμαστε σε θέση να προσελκύσουμε ταλέντα, θα μετριάσουμε αυτό το πρόβλημα.

Η ζώνη του ευρώ μόλις μετά βίας καταγράφει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον αξιόπιστες. Ο Emmanuel Macron μόλις επέστρεψε από την Κίνα λέγοντας ότι απαιτούνται περισσότερες επενδύσεις. Τί συμβαίνει στην Ευρώπη;

Οι χώρες με δημοσιονομικά και διαρθρωτικά προβλήματα πρέπει να λάβουν δύσκολες αποφάσεις για την επίλυσή τους. Και η ΕΕ πρέπει να ενεργήσει τώρα. Θα πρέπει να ολοκληρώσουμε την τραπεζική ένωση και την ενιαία αγορά και να προχωρήσουμε στην έκδοση ευρωομολόγων.

Η Γερμανία είναι αντίθετη.

Τα μεγάλα επενδυτικά κεφάλαια δεν επενδύουν στην Ευρώπη επειδή δεν διαθέτουμε ένα ασφαλές περιουσιακό στοιχείο.

Ο πληθωρισμός θα μειωθεί κάτω από το 2% το 2026. Δεν θα έπρεπε να μειωθούν και τα επιτόκια;

Υπάρχουν δυνάμεις που ενεργούν προς αντίθετες κατευθύνσεις. Μετά την επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ, η Κίνα προσπαθεί να αυξήσει τις πωλήσεις αγαθών της στην Ευρώπη, με αποτέλεσμα να μειώνονται οι τιμές.

Ταυτόχρονα, απαιτούνται επενδύσεις για την κλιματική αλλαγή και την άμυνα, με αποτέλεσμα να ανεβαίνουν οι τιμές. Βρισκόμαστε σε επισφαλή ισορροπία, με επιτόκια 2% και πληθωρισμό 2%.

Η συμβουλή μου είναι να τηρήσουμε στάση αναμονής. Το πρόβλημα της Ευρώπης δεν είναι τόσο η Κίνα όσο οι δασμοί των ΗΠΑ και τα δικά μας λάθη, καθώς έχουμε μια ενιαία αγορά που εξακολουθεί να είναι πολύ κατακερματισμένη.

Διαβάστε επίσης:

Παρεμβάσεις ύψους 7,14 εκατ. ευρώ στο λιμάνι του Ωρωπού και στο παραλιακό μέτωπο

Παπαθανάσης: Στο ΕΣΠΑ η ενεργειακή αναβάθμιση δύο κτιρίων στα Ιωάννινα αξίας 3,5 εκατ. ευρώ

Ποιοι ασφαλισμένοι «κλειδώνουν» σύνταξη πριν από τα 62 το 2026