Κάποτε το NCAA ήταν μακρινό όνειρο, σχεδόν άπιαστο. Τώρα μοιάζει φυσικό κι επόμενο. Η νέα ελληνική γενιά παικτών επιλέγει τον δρόμο του κολεγιακού πρωταθλήματος ανοίγοντας νέους δρόμους και επαγγελματικές προοπτικές. Αρκετοί νεαροί Έλληνες παίκτες, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια έχουν δημιουργήσει μεγάλη προοπτική με το παιχνίδι τους και τη συνολική τους παρουσία, φαίνεται πως ο ορίζοντάς τους πλέον έχει ανοίξει… διάπλατα. Και έφτασε μέχρι την άλλη άκρη του Ατλαντικού.

Ο 19χρονος Νεοκλής Αβδάλας και ο 22χρονος Λευτέρης Μαντζούκας έφυγαν από τον Παναθηναϊκό με προορισμό τους Βιτζίνια Τεκ Χόκις και Οκλαχόμα Στέιτ Κάουμποϊς αντίστοιχα, πέρυσι έπαιζαν ως δανεικοί σε Περιστέρι και Μαρούσι. Ο 21χρονος Βαγγέλης Ζούγρης ήταν πέρυσι συμπαίκτης του Αβδάλα στους Περιστεριώτες, όντας ένα ταλέντο που αναδείχθηκε από τις ακαδημίες τους και εντάχθηκε στους Λούισβιλ Κάρντιναλς.

1

Άπαντες σε αμερικάνικα κολλέγια και αγωνιζόμενοι στο NCAA, απόρροια του νέου κανονισμού που ισχύει από φέτος.

Ο κανονισμός που άλλαξε τα δεδομένα

Από καταβολής NCAA (έτος ίδρυσης 1906) μέχρι τον Ιούλιο του 2021, δηλαδή για 115 χρόνια, δεν επιτρεπόταν οι σπουδαστές-αθλητές να λαμβάνουν οποιουδήποτε είδους χρηματικές αμοιβές. Κι αν οι Αρχές εντόπιζαν παρατυπία, κάποιο συγκαλυμμένο δώρο προς την οικογένεια ή λεφτά κάτω από το… τραπέζι, τότε το Πανεπιστήμιο που παρανόμησε δεχόταν τιμωρίες και αποκλεισμούς που το έκαναν να μετανιώνει για μια ζωή.

Ώσπου το καλοκαίρι του 2021, και κατόπιν χρόνιας μελέτης, το NCAA (National Collegiate Athletics Association) ενέκρινε την επιλογή οι νεαροί αστέρες-μαθητές, να αποκτήσουν το δικαίωμα από το πρώτο κιόλας έτος της παρουσίας τους να κλείνουν συμφωνίες και να βγάζουν χρήματα. Μια συνθήκη και ένας κανονισμός που είναι γνωστός ως NIL (Name, Image, Likeness) και δίνει τη δυνατότητα να εκμεταλλεύονται το όνομα, την εικόνα τους ή και την αναγνωσιμότητά τους, ώστε να προσελκύουν εταιρείες που θέλουν να επενδύσουν σε αυτούς.

Το επίπεδο των αμερικανικών κολεγίων είναι υψηλό και ταυτόχρονα οι δυνατότητες απολαβών μεγαλύτερες απ’ ό,τι σε νεαρούς επαγγελματίες παίκτες στην Ευρώπη. Ένας 18χρονος δεν πρόκειται να βρει τόσο πλούσια συμβόλαια σε ελληνικές ή ευρωπαϊκές ομάδες, ακόμη κι αν έχει δοκιμαστεί στην EuroLeague. Τώρα, το NCAA συνδυάζει υψηλό μπάσκετ, ακαδημαϊκές σπουδές πρώτης γραμμής και οικονομική αναγνώριση, ανοίγοντας έναν πρωτόγνωρο δρόμο για τη νέα γενιά.

Το παράδειγμα του Ντεμίν

Με αυτόν τον τρόπο η Κέιτλιν Κλαρκ έβγαλε εκατομμύρια στο Αϊόβα πριν εγκαταλείψει το Πανεπιστήμιο για το WNBA. Αντίστοιχα όλοι οι νέοι σταρ του ΝΒΑ που έπαιξαν σε κολέγια μετά το 2021 έπραξαν το ίδιο.

Στις περιπτώσεις Ευρωπαίων παικτών, τα χρήματα που μπορούν να κερδίσουν μέσω συμφωνιών NIL δεν είναι τόσο εντυπωσιακά. Αφορούν όμως, ποσά που καμία ευρωπαϊκή ομάδα δεν μπορεί να τους τα προσφέρει. Έτσι, αν πέρσι ο 19χρονος Ιγκόρ Ντεμίν για παράδειγμα, έμενε στη Ρεάλ Μαδρίτης θα έβγαζε… ψίχουλα. Σίγουρα λιγότερα από 100.000 ευρώ. Ίσως τα μισά. Ο νεαρός Ρώσος όμως άφησε τη Μαδρίτη, πήγε στο NCAA το καλοκαίρι του 2024 και στο πανεπιστήμιο Μπίρχαμ Γιάνγκ, έπαιξε στους BYU Κούγκαρς, μπήκε το όνομά του στις λίστες των σκάουτερ του NBA και, αφού έβγαλε πάνω από 600.000 δολάρια τον πρώτο του χρόνο στην Αμερική, πλέον φορά τη φανέλα των Μπρούκλιν Νετς στο ΝΒΑ!

Σπάρταλης, Χιτικούδης και τα άλλα παιδιά

Αντίστοιχα, οι Αβδάλας, Μαντζούκας και Ζούγρης, σκέφτονται πως μπορούν και αυτοί να ακολουθήσουν την ίδια διαδρομή, να πάρουν την ίδια εμπειρία, αλλά και να λάβουν τα οφέλη της, που δεν είναι μόνο αγωνιστικά πλέον. Και δεν είναι οι μόνοι!

O 19χρονος Στέφανος Σπάρταλης, προϊόν των ακαδημιών του Ολυμπιακού, πήγε στο κολέγιο του Μονμάουθ και αγωνίζεται εκεί, ο 18χρονος Παναγιώτης Παγώνης (με μπόι 205 εκατοστά) που εντυπωσίασε με τις εμφανίσεις του με την Εθνική Εφήβων και την επίλεκτη ομάδα του ANGT της EuroLeague, πήγε από τον Μίλωνα στη Νέα Ορλεάνη και ο 20χρονος Νίκος Χιτικούδης (που τον Σεπτέμβριο ακούστηκε για τον Ολυμπιακό) παίζει ως σέντερ στη Νότια Καρολίνα με τη φανέλα της North Carolina A&T Aggies, όπου έχει συμπαίκτη τον Στράτο Καλλιοντζή που από τις ακαδημίες του ΠΑΟΚ βρέθηκε κι αυτός στο NCAA.

O Στέφανος Σπάρταλης

Στη λίστα και ο γιος του παλιού μπασκετμπολίστα του Ολυμπιακού, Βασίλη Σούλη. Ο Ράιαν Σούλης βρίσκεται στις ΗΠΑ από τα 16 του χρόνια και στα 20 του πια, άφησε το Ρίτσμοντ (όπου είχε υποτροφία) κυνηγώντας την τύχη του στο Κολούμπια, όπου διαπρέπει. Ο Βενιαμίν Αμπόσι, ο νεότερος παίκτης που έπαιξε στην EuroLeague με τη φανέλα του Ολυμπιακoύ (17 ετών και 24 ημερών) αγωνίζεται στους Σαν Φρανσίσκο Ντονς και ο άλλοτε συμπαίκτης του στους «ερυθρόλευκους», Τάσος Ροζακέας, ήταν πέρυσι στη Φλόριντα Στέιτ (ο συμπαίκτης του εκεί Τζαμίρ Ουότκινς επιλέχθηκε στο νούμερο 43 του ΝΒΑ Draft) και από φέτος είναι στο Μάουντ Σεντ Μέρις συνδυάζοντας σουτ και ευελιξία ως γκαρντ.

Στους Ρεντ Στορμ του Σεντ Τζον’ς αγωνίζεται ο 20χρονος Λευτέρης Λιοτόπουλος, έχοντας μάλιστα προπονητή τον άλλοτε κόουτς του Παναθηναϊκού και της Εθνικής, Ρικ Πιτίνο. Ο 18χρονος Ιάσωνας Μπίνης (με ύψος 2,10μ. και διπλή υπηκοότητα) ολοκλήρωσε τη θητεία του στις ακαδημίες του Παναθηναϊκού και έφυγε για τη Νότια Καρολίνα αγωνιζόμενος στο Κονβέρς Γιουνιβέρσιτι, ο 19χρονος Στράτος Παπασταύρου από τον Πανιώνιο βρέθηκε στους Σιάτλ Ρέντχοκς, ο 19χρονος Γιώργος Ξανθόπουλος από τον Προμηθέα (και ως ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα της γενιάς του) παίζει στους Νιού Χάμσαϊρ Αθλέτικς και ο Απόστολος Ρούμογλου, ο μοναδικός Έλληνας που έχει στην κατοχή του κολεγιακό πρωτάθλημα και μάλιστα δις στο NCAA 2023 και 2024 με το Κονέκτικατ διαπρέπει με τους Ρίτσμορντ Σπάιντερς.