Οικονομικές δυσλειτουργίες, «παράξενες» συμβάσεις χιλιάδων ευρώ σε έναν οργανισμό περίπου 200 ετών που βρίσκεται ολοένα και πιο κοντά στην κατάρρευση. Η εξυγίανση του μετέωρη με φόντο την κακοδιαχείριση. Οι μαύρες τρύπες των ΕΛΤΑ συνεχίζουν μέχρι και σήμερα να στοιχειοθετούν μία εικόνα απαξίωσης.

«Λουκέτο» εξυγίανσης

Η κορυφή του παγόβουνου ήταν σαφώς η ξαφνική ανακοίνωση της αναστολής λειτουργίας των 204 υποκαταστημάτων με ελάχιστη εμπορική δραστηριότητα. Ωστόσο, οι αντιδράσεις τόσο των δήμων και των πολιτών όσο και βουλευτών, εκ των οποίων κάποιοι λάμβαναν παράπονα από τους κατοίκους των περιφερειών τους, λειτούργησαν προσωρινά κατασταλτικά στην εν λόγω απόφαση.

1

Αποτέλεσμα του κύματος των αντιδράσεων ήταν να εκδοθεί νέα ανακοίνωση η οποία προέβλεπε το λουκέτο σε 46 υποκαταστήματα σε αστικά κέντρα, εκ των οποίων τα 33 είναι εντός Αττικής, και τα υπόλοιπα 146 να κλείσουν εντός τριμήνου, με τη διοίκηση μέχρι στιγμής να μην κάνει πίσω.

Με τη συζήτηση του θέματος στη Διαρκή Επιτροπή Υποθέσεων και τη Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης στη Βουλή να έχει προγραμματιστεί για το απόγευμα της περασμένης Δευτέρας, οι πιέσεις που ασκήθηκαν στον πρώην CEO της εταιρείας Γρηγόρη Σκλήκα για λογοδοσία, έφτασαν τον κόμπο στο χτένι, με τον τελευταίο να παραιτείται και τη συζήτηση να αναβάλλεται.

Το «λουκέτο» βέβαια της εξυγίανσης δημιουργεί πολλά ερωτηματικά για το μέλλον του οργανισμού, όσον αφορά στη βιωσιμότητά του και στις ανάγκες των πολιτών και ειδικά στις περιοχές στην περιφέρεια.

Ενοίκια που φτάνουν στον Θεό

Κάτι λιγότερο από 2 εκατομμύρια ευρώ καταβάλλει η εταιρεία για την ενοικίαση του κτιρίου των κεντρικών της γραφείων στα Κάτω Πατήσια, με μηνιαίο μίσθωμα 148.000€, όπως αποκάλυψε χθες το mononews.gr.

Μάλιστα φέρεται ότι το συγκεκριμένο κτίριο επιλέχθηκε από το ίδιο το προσωπικό ανάμεσα σε τέσσερα υποψήφια, ενώ με αυτή την κίνηση μειώνονται και οι λειτουργικές δαπάνες της εταιρείας, δεδομένου ότι εκεί συγκεντρώνονται οι υπηρεσίες 8 κτιρίων, μειώνοντας ακόμα περισσότερο το λειτουργικό της κόστος.

Συλλήβδην, απορίας άξιο είναι το γεγονός κατά πόσο ήταν απαραίτητη η μετακόμιση σε ένα κτίριο υψηλών προδιαγραφών, σε μία περίοδο που το ταμείο της εταιρείας είναι μείον, όπως επίσης και η αγορά νέων επίπλων αξίας 246.311,13 ευρώ, την ώρα που ο κ. Σκλήκας ετοίμαζε την παραίτησή του.

Νέες αυξήσεις μισθών για τα διευθυντικά στελέχη

Παράλληλα, με φόντο το σχέδιο εξυγίανσης, το 2024 δόθηκαν 481 χιλιάδες ευρώ για μισθούς των στελεχών έναντι των 366 χιλιάδων ευρώ το 2023, δηλαδή ο κ. Σκλήκας και τα διευθυντικά στελέχη αποφάσισαν για τους εαυτούς τους μία αύξηση της τάξεως των 115 χιλιάδων ευρώ.

Πρόκειται για τη δεύτερη αύξηση του μισθού των διευθυντικών στελεχών τα τελευταία δύο χρόνια και μάλιστα σε μία περίοδο που εταιρεία προσπαθούσε ακόμα να επιτύχει την εξυγίανσή της.

Συμβάσεις «μαμούθ» για ένα ευοίωνο μέλλον;

Ωστόσο, αν και η εταιρεία είναι ζημιογόνα εδώ και δεκαετίες, οι συμβάσεις «μαμούθ», το κόστος των οποίων συνοδεύεται από πολλά μηδενικά εγείρουν νέα ερωτήματα για το σχέδιο του μετασχηματισμού, που προχωρά με αβέβαιους ρυθμούς. Αναφερόμαστε στο 2022, όταν η εταιρεία, με επικεφαλής τον Γιώργο Κωνσταντόπουλο, προχώρησε στη σύναψη σύμβασης ύψους περί των 5 εκατομμυρίων ευρώ με την Price Waterhouse and Cooppers, με την τελευταία να της παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες αναφορικά με την υλοποίηση του επιχειρησιακού μετασχηματισμού της σε όλες τις δράσεις ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες της. Σύμφωνα με τη σύμβαση (6786/2022), που υπεγράφη στις 5 Μαΐου 2022 με διετή διάρκεια, η στρατηγική μετασχηματισμού ορίζει τους άξονες ανά επιχειρησιακό πεδίο και τον οδικό χάρτη ενεργειών για τα επόμενα 4 έτη, με παρεμβάσεις που εκτείνονται σε όλο το εύρος των επιχειρησιακών λειτουργιών του ομίλου.

Δηλαδή η τότε διοίκηση αποφάσισε να ζητήσει συμβουλευτικές υπηρεσίες για το πως θα… βάλει λουκέτο σε δεκάδες καταστήματα των ΕΛΤΑ. Μια σύμβαση που βεβαίως συνεχίστηκε και επί διοίκησης Σκλήκα.

Υπενθυμίζουμε ότι το 2024 η εταιρεία σύναψε ακόμα μία σύμβαση (6940/2024) με την PwC, αυτή τη φορά ύψους 8,06 εκατομμυρίων ευρώ, που αφορά στην παροχή υπηρεσιών διαχείρισης των οικονομικών λειτουργιών των ΕΛΤΑ, με τη μέθοδο της συν ανάληψης λειτουργιών διάρκειας 42 μηνών.

Πολιτικό σκάνδαλο

Για το story της υπόθεσης, ουκ ολίγες φορές έχουν υπογραφεί «περίεργες» συμβάσεις στα ΕΛΤΑ. Τρανταχτό παράδειγμα, οι 27 συμβάσεις παροχής νομικών υπηρεσιών συνολικού ύψους περίπου 820 χιλιάδων ευρώ, που σύναψε η εταιρεία κατά το διάστημα 2020-2022.  Ανάδοχος του εν λόγω έργου ήταν η δικηγορική εταιρεία του τότε βουλευτή Γρεβενών της ΝΔ και δικηγόρου Ανδρέα Πάτση, με αποτέλεσμα τη διαγραφή του.

Το χακάρισμα που έφερε πρόστιμο 3 εκατομμυρίων ευρώ

Στη σύγχρονη ιστορία του οργανισμού, μία από τις πιο μελανές της σελίδες είναι και το γνωστό σε όλους χακάρισμα του 2022. Ειδικότερα, τα ΕΛΤΑ υπέστησαν σοβαρή κυβερνοεπίθεση τύπου ransomware, που προκάλεσε εκτεταμένη διακοπή λειτουργιών, με τα συστήματα να μένουν εκτός λειτουργίας για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Οι δράστες εκμεταλλεύτηκαν μια μη ενημερωμένη ευπάθεια για να εγκαταστήσουν κακόβουλο λογισμικό που έδωσε πρόσβαση σε έναν υπολογιστή και προσπάθησαν να κρυπτογραφήσουν κρίσιμα δεδομένα, χωρίς να επιβεβαιωθεί αν έγινε απαίτηση λύτρων. Η επίθεση είχε ως αποτέλεσμα να μην μπορούν να εκτελεστούν βασικές υπηρεσίες των ΕΛΤΑ, όπως η αποστολή ταχυδρομικών αντικειμένων και οι οικονομικές συναλλαγές. Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα ενημερώθηκε, καθώς υπήρχε ο κίνδυνος διαρροής προσωπικών στοιχείων πελατών.

Απόρροια όλων ήταν… ένα πρόστιμο περίπου 3 εκατομμυρίων ευρώ από την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, λόγω πλημμελούς διαχείρισης των δεδομένων πελατών τους, με την ανάκαμψη των υπηρεσιών να προχωρά με αργούς ρυθμούς. Από αυτό το συμβάν, τον Μάρτιο του 2022, κλονίστηκε  η εμπιστοσύνη των πολιτών προς την εταιρεία, έγιναν εμφανή τα ελλείμματα στη διοίκησή της και η ανάγκη θωράκισης των υποδομών της.

Οι λογαριασμοί της ΔΕΗ που έκαναν φτερά

Ως γνωστόν, οι πολίτες μπορούν να πληρώσουν στα ΕΛΤΑ και λογαριασμούς. Η έκπληξη πολλών καταναλωτών ήταν μεγάλη, όταν το 2018 βρέθηκαν με… κομμένο ρεύμα, παρ’ όλο που είχαν πληρώσει τους λογαριασμούς τους στα ΕΛΤΑ!

Και αυτό, γιατί τα ΕΛΤΑ «δανείστηκαν» τα χρήματα για τη βιωσιμότητά τους.

«Είναι γεγονός ότι το τελευταίο διάστημα υπήρξαν από πλευράς ΕΛΤΑ κάποια προβλήματα καθυστερήσεων απόδοσης στη ΔΕΗ εισπραττόμενων λογαριασμών πελατών μας. Τα προβλήματα αυτά, τα οποία όπως μας διαβεβαίωσε η διοίκηση των ΕΛΤΑ, είναι παροδικά, προσπαθούμε να τα αντιμετωπίσουμε με συνεννόηση και συνεργασία, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιχειρήσεις αυτές απολαμβάνουν της εμπιστοσύνης των πελατών τους επί δεκαετίες πράγμα το οποίο πρέπει να διαφυλαχθεί […]

Το πρόβλημα κατά καιρούς εμφανίζεται περισσότερο ή λιγότερο οξυμένο και τελευταία έχει λάβει μεγαλύτερες διαστάσεις», ανέφερε μεταξύ άλλων η ανακοίνωση της ΔΕΗ για το συμβάν που ευλόγως δημιούργησε έντονη κριτική και αντιδράσεις.

Αυτές είναι μόλις μερικές από τις μαύρες τρύπες στην ιστορία του οργανισμού τα τελευταία δέκα χρόνια περίπου. Ωστόσο, οι απρόσκοπτες σπατάλες το μόνο που μπορούν να καταφέρουν είναι να δυσχεραίνουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση, γεγονός που αποδεικνύουν και οι ζημίες που καταγράφονται στις οικονομικές καταστάσεις του οργανισμού. Δεδομένα, τα οποία αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο ενός μικρού Τιτανικού, με παγόβουνο την κακοδιαχείριση ετών.