Στο επίκεντρο του διαλόγου για τη βιωσιμότητα και την κλιματική προσαρμογή, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Χάρης Σαχίνης, ανέδειξε από το βήμα του Ninth Sustainability Summit for South-East Europe & the Mediterranean του Economist τη νέα γεωοικονομία του νερού στη Μεσόγειο — μια περιοχή που εξελίσσεται σε κρίσιμο πεδίο ανταγωνισμού, αλλά και συνεργασίας.

Την ίδια στιγμή, έστρεψε το βλέμμα στην Ελλάδα, υπογραμμίζοντας ότι η χώρα βιώνει πλέον με ένταση τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης: παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας, φθίνουσα ανανέωση των υδάτινων αποθεμάτων και αυξανόμενη ανάγκη για καλύτερο σχεδιασμό και ορθολογική διαχείριση.

1

«Η Ελλάδα δεν εξαιρείται από αυτή την πίεση – αντιθέτως, βρίσκεται στο επίκεντρο των προκλήσεων της Μεσογείου. Πρέπει να δράσουμε με σχέδιο, πρόληψη και επενδύσεις, ώστε να διασφαλίσουμε ότι το νερό θα παραμείνει διαθέσιμο και προσιτό για όλους», τόνισε ο κ. Σαχίνης.

Απαντώντας στο ερώτημα αν οι Αθηναίοι πρέπει να ανησυχούν για την ασφάλεια της υδροδότησης της πρωτεύουσας, ο κ. Σαχίνης διαβεβαίωσε ότι η ΕΥΔΑΠ και η κυβέρνηση προχωρούν με συγκεκριμένο και πολυεπίπεδο σχέδιο, το οποίο θα παρουσιαστεί επίσημα τις επόμενες εβδομάδες. «Υπάρχει σχέδιο. Και είναι πολυδιάστατο – με βραχυπρόθεσμες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες λύσεις», τόνισε, αποκαλύπτοντας ότι η ΕΥΔΑΠ συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση του πλαισίου αυτού.

«Η ΕΥΔΑΠ βοηθά την κυβέρνηση να καθορίσει τη βέλτιστη λύση για την Αθήνα, αλλά υπάρχουν ανάγκες και πέρα από την πρωτεύουσα. Το κρίσιμο είναι η σωστή ιεράρχηση των έργων και ο ορθός σχεδιασμός, ώστε να υπάρχει νερό τη στιγμή που χρειάζεται», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο επικεφαλής της ΕΥΔΑΠ έκανε σαφές ότι το πρόβλημα δεν αφορά μόνο την Αττική, αλλά ολόκληρη τη χώρα. Η παρατεταμένη ξηρασία, η κλιματική μεταβλητότητα και η άνιση κατανομή των υδάτινων πόρων δημιουργούν πιέσεις που απαιτούν στρατηγικές επενδύσεις και τεχνολογική καινοτομία. «Πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι το νερό θα παραμείνει προσιτό για όλους – είναι κοινωνικό αγαθό, όχι προνόμιο», τόνισε.

Αφαλάτωση και επαναχρησιμοποίηση: τα νέα εργαλεία της ΕΥΔΑΠ

Μιλώντας για τις λύσεις που βρίσκονται ήδη σε τροχιά εφαρμογής, ο Χάρης Σαχίνης στάθηκε ιδιαίτερα στην αφαλάτωση και στην επαναχρησιμοποίηση υδάτων. «Η αφαλάτωση είναι ένα σημαντικό εργαλείο, ιδίως σε νησιωτικές και παράκτιες περιοχές, αλλά αποτελεί ένα ακριβό “σπορ”. Έχει δύο συνιστώσες: το κεφαλαιουχικό κόστος για την εγκατάσταση της μονάδας και το ενεργειακό κόστος για τη λειτουργία της», εξήγησε.

Η βιωσιμότητα τέτοιων έργων, πρόσθεσε, εξαρτάται πλέον από τη διαθεσιμότητα φθηνής ενέργειας. «Αν μπορείς να αξιοποιήσεις φωτοβολταϊκά ή άλλη καθαρή πηγή ενέργειας, μειώνεις σημαντικά το κόστος παραγωγής και καθιστάς την αφαλάτωση βιώσιμη. Έτσι εξασφαλίζεις επάρκεια για τους πολίτες χωρίς υπερβολικές επιβαρύνσεις», σημείωσε.

Εξίσου καθοριστική θεωρεί την επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων, μια πρακτική που ήδη εφαρμόζεται εκτενώς διεθνώς. Ο κ. Σαχίνης παρέπεμψε στο παράδειγμα της Σιγκαπούρης, όπου «το νερό που φτάνει στη βρύση προέρχεται κατά ένα τρίτο από φυσικές πηγές, ένα τρίτο από αφαλάτωση και ένα τρίτο από επαναχρησιμοποίηση». Η ΕΥΔΑΠ, προετοιμάζει μεγάλο έργο επαναχρησιμοποίησης για εμπλουτισμό υδροφορέων, βιομηχανική χρήση και άρδευση. «Δεν μιλάμε απαραίτητα για πόσιμο νερό, αλλά για ανακύκλωση του διαθέσιμου πόρου, με τρόπο που να εξασφαλίζει βιώσιμη ισορροπία», εξήγησε.

Ψηφιακή παρακολούθηση και έξυπνες επενδύσεις

Ένα ακόμη κρίσιμο πεδίο είναι η μείωση των διαρροών και του μη τιμολογούμενου νερού. Ο επικεφαλής της ΕΥΔΑΠ υπογράμμισε ότι το κόστος απωλειών είναι τεράστιο, αλλά και η αντικατάσταση δικτύων δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση. «Αν αλλάζαμε όλους τους αγωγούς της Αθήνας, θα χρειαζόμασταν επιπλέον 2,5 δισ. ευρώ, πέραν των 2,5 δισ. που έχουμε ήδη προγραμματίσει για άλλα έργα. Δεν είναι ρεαλιστικό να τα αλλάξεις όλα. Πρέπει να επενδύεις εκεί που χρειάζεται», είπε, επισημαίνοντας τον ρόλο της τεχνολογίας στη λήψη αποφάσεων.

«Στην ΕΥΔΑΠ χρησιμοποιούμε συνδυασμό τεχνητής νοημοσύνης, προγνωστικής συντήρησης και big data για να εντοπίζουμε τα σημεία με τις μεγαλύτερες ανάγκες. Έτσι μπορούμε να τοποθετούμε τους πόρους εκεί που αποδίδουν το μεγαλύτερο κοινωνικό και περιβαλλοντικό όφελος», πρόσθεσε, δίνοντας ένα σαφές παράδειγμα του πώς η ψηφιακή εποχή αλλάζει τη διαχείριση των φυσικών πόρων.

Η Μεσόγειος σε κρίσιμο σταυροδρόμι

Από το εσωτερικό μέτωπο της Ελλάδας, ο Χάρης Σαχίνης πέρασε στη μεσογειακή διάσταση του ζητήματος, περιγράφοντας με εντυπωσιακή ακρίβεια τις προκλήσεις και τις ανισότητες στην πρόσβαση στο νερό.

«Η Μεσόγειος είναι σαν μια μεγάλη λίμνη – μόνο που το νερό της δεν είναι πόσιμο», είπε χαρακτηριστικά, συγκρίνοντας τη με τα Μεγάλα Λίμνες της Βόρειας Αμερικής, όπου «το 20% του καθαρού νερού του πλανήτη βρίσκεται συγκεντρωμένο».

Η εικόνα στη Μεσόγειο, ωστόσο, είναι διαφορετική: «Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε αυξανόμενες περιόδους ξηρασίας, από την Ελλάδα και την Ιταλία μέχρι τις χώρες της Βόρειας Αφρικής. Αυτό δημιουργεί έναν ακήρυχτο ανταγωνισμό για τη διαχείριση των υδάτων, αλλά και παραδείγματα συνεργασίας», σημείωσε.

Έφερε ως παράδειγμα το Ισραήλ, που εξάγει νερό στην Ιορδανία και στη Δυτική Όχθη, αλλά και την Αλβανία, η οποία δηλώνει έτοιμη να συνδράμει γειτονικές χώρες με πλεονάζοντα αποθέματα. «Όλα αυτά, όμως, έχουν υψηλό κόστος – και δείχνουν ότι το νερό μετατρέπεται σε παράγοντα γεωπολιτικής ισχύος», προειδοποίησε.

Ευρωπαϊκές και διεθνείς επενδύσεις στο νερό

Ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ αναφέρθηκε και στο ευρύτερο πλαίσιο επενδύσεων που διαμορφώνεται γύρω από τον τομέα του νερού στη Μεσόγειο.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθετεί πλέον μια ολιστική προσέγγιση. Στο επόμενο χρηματοδοτικό πλαίσιο θα δείτε σημαντικά κονδύλια για την ανθεκτικότητα των υδάτων, μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, που παρέχει κεφάλαια και τεχνική βοήθεια μέσω του προγράμματος Gateway», ανέφερε.

Παράλληλα, τόνισε ότι χώρες του Κόλπου έχουν εισέλθει δυναμικά στη Βόρεια Αφρική με ΣΔΙΤ, ενώ η Κίνα συμμετέχει ενεργά στην κατασκευή υδροδοτικών και αρδευτικών υποδομών. «Το Ισραήλ διατηρεί τεχνολογικό προβάδισμα, αλλά το ενδιαφέρον είναι ότι στη βιομηχανία του νερού δεν υπάρχει σκληρός ανταγωνισμός. Υπάρχει συνεργασία και διάχυση τεχνογνωσίας – οι βέλτιστες πρακτικές είναι διαθέσιμες σε όλους», είπε.

Κλείνοντας, ο Χάρης Σαχίνης έδωσε έναν τόνο αισιοδοξίας: «Στη Μεσόγειο, βλέπουμε πολλούς παίκτες να κινούνται ταυτόχρονα — την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, την Κίνα. Όμως αυτό δεν οδηγεί σε σύγκρουση. Αντίθετα, οδηγεί σε συνεργασία. Και αυτό είναι ίσως το πιο ενθαρρυντικό μήνυμα που μπορούμε να κρατήσουμε».

 

Διαβάστε επίσης 

WINGS ICT Solutions: Έργο ενίσχυσης της περιβαλλοντικής ασφάλειας του Όρους Αιγάλεω

ΟΠΑΠ-Allwyn: Γιατί η συγχώνευση των €16 δισ. διχάζει τους αναλυτές

Euroins: Στρατηγική συνεργασία με τη Carglass