Αυτοί είναι οι πιο ακριβοπληρωμένοι καλλιτέχνες – Η λίστα των δέκα

Βρίσκεται στην κορυφή από το 2019. Και έκτοτε ουδείς τον έχει εκθρονίσει ξεπερνώντας τα 91,1 εκατομμύρια δολάρια που πουλήθηκε το περίφημο «Κουνέλι» του σε δημοπρασία. Φυσικά πρόκειται για τον Τζεφ Κουνς, το τρομερό, αν και όχι πλέον παιδί, της τέχνης, πλην πάντα έναν δημιουργικό και ανατρεπτικό καλλιτέχνη. Αλλά φυσικά δεν είναι ο μόνος, καθώς ένας μεγάλος αριθμός ακόμη καλλιτεχνών συναγωνίζεται για την πρωτιά κάτω από αυτόν επί του παρόντος είτε όσον αφορά το σύνολο των πωλήσεών τους είτε για μεμονωμένα έργα τους.

Η αγορά τέχνης των Ηνωμένων Πολιτειών είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο, με τις πωλήσεις έργων τέχνης σε δημοπρασίες να αποφέρουν 4,3 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024 ξεπερνώντας κατά πολύ τους πλησιέστερους ανταγωνιστές της, την Κίνα και το Ηνωμένο Βασίλειο. Και τυχαίνει αρκετοί από τους κορυφαίους σε πωλήσεις εν ζωή καλλιτέχνες σε δημοπρασίες να είναι Αμερικανοί. Όπως ο KAWS, ο Τζορτζ Κόντο, ο Τζάσπερ Τζόουνς ή ο Εντ Ρούσα.

Το Artnet τους κατέταξε σε λίστα, σύμφωνα με την βάση δεδομένων του και ιδού οι δέκα κορυφαίοι εν ζωή καλλιτέχνες με βάση την αξία των πωλήσεών τους σε δημοπρασίες.

Τζεφ Κουνς

Ένας από τους πιο αγαπητούς και πιο μισητούς καλλιτέχνες της εποχής μας, πρωταθλητής της απόλυτης στιλπνότητας, ο σμιλευτής μορφών ζώων με μπαλόνια και εκφραστής της σύγχρονης ποπ, ο Τζεφ Κουνς είναι ο πιο επιτυχημένος εν ζωή αμερικανός καλλιτέχνης όλων των εποχών, με συνολική αξία πωλήσεων που ξεπερνά το 1,1 δισεκατομμύριο δολάρια.

Φυσικά κατέχει επίσης, και το ρεκόρ για την πιο υψηλή τιμή δημοπρασίας για οποιονδήποτε εν ζωή καλλιτέχνη για το γλυπτό του «Rabbit» του 1986 από ανοξείδωτο ατσάλι το οποίο απέφερε 91,1 εκατομμύρια δολάρια έναντι της εκτίμησης των 70 εκατομμυρίων δολαρίων στον οίκο Christie’s της Νέας Υόρκης το 2019. Το έργο πουλήθηκε, όπως αποκαλύφθηκε στον δισεκατομμυριούχο μεγαλοεπενδυτή Στιβ Κοέν. Η τιμή αυτή εξάλλου, ξεπέρασε το έως τότε ρεκόρ, που κατείχε και πάλι ο ίδιος για το έργο του «Balloon Dog» (Orange), που ήταν 58,4 εκατομμύρια δολάρια.

Χαρακτηριστικό είναι, ότι ο καλλιτέχνης, ο οποίος έχει εργαστεί σε σχεδόν κάθε μέσο, από τη φωτογραφία μέχρι την γλυπτική και τα NFT, χαίρει τεράστιας εκτίμησης ενώ τον τελευταίο καιρό βρίσκεται στα πρωτοσέλιδα. Μια ομάδα μουσικών γλυπτών του βασισμένων στον «Απίστευτο Χαλκ» ήταν σε περίοπτη θέση στημ Frieze New York την περασμένη άνοιξη, με τιμή 3 εκατομμύρια δολάρια το καθένα, πέρυσι μια σειρά από μικρά γλυπτά του τοποθετήθηκαν στη Σελήνη, και σημαντικοί παράγοντες της αγοράς όπως η Art Intelligence Global στο Χονγκ Κονγκ, η Skarstedt Gallery στο Λονδίνο και η Mnuchin Gallery της Νέας Υόρκης διοργάνωσαν μεγάλες εκθέσεις του έργου του.

Εντ Ρούσα

Δεξιοτέχνης της αμερικανικής εικονογραφίας από την μεγάλη ποπ παράδοση ο καλλιτέχνης Εντ Ρούσα με έδρα το Λος Άντζελες έρχεται δεύτερος στη λίστα πουλώντας έργα του για περισσότερα από 900 εκατομμύρια δολάρια σε δημοπρασίες κατά τη διάρκεια της καριέρας του. Η αναδρομική του έκθεση «Ed Ruscha / Now Then» στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης ήταν μία από τις σημαντικότερες του 2023 προσφέροντας στο κοινό μια εκτενή ματιά στους ειλικρινείς αλλά με στεγνό χιούμορ πίνακές του, καθώς και στα βιβλία και τις φωτογραφίες του.

Το αριστούργημα του Ρούσα «Standard Station, Ten-Cent Western Being Torn in Half» του 1964, πλάτους 3 μέτρων, που απεικονίζει ένα βενζινάδικο σε κόκκινο-λευκό-μπλε χρωματικό συνδυασμό με μια trompe-l’oeil απόδοση ενός χαρτόδετου βιβλίου pulp fiction που αιωρείται στον αέρα, σημείωσε το ρεκόρ των 68,3 εκατ. δολάρια τον Νοέμβριο του 2024 στον οίκο Christie’s της Νέας Υόρκης. Σε αυτόν τον πίνακα, ο κριτικός της Washington Post, Φίλιπ Κένικοτ έγραψε πρόσφατα: «Έχουμε μια τέλεια αντιπαράθεση δύο ιδεών: Η δύναμη και το μεγαλείο καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος του χώρου και στη συνέχεια η μυθοπλασία και τα ψέματα τον κηλιδώνουν ή τον στιγματίζουν στην πάνω δεξιά γωνία»…

Κρίστοφερ Γουλ

Με συνολικές πωλήσεις ύψους 773,9 εκατομμυρίων δολαρίων ο Κρίστοφερ Γουλ είναι γνωστός για τις ζωγραφιές κειμένου με κεφαλαία γράμματα σε μαύρο φόντο και με λευκό σμάλτο. Πιθανώς το πιο γνωστό έργο του είναι ο πίνακας του 1988 «Apocalypse Now» -δάνειο από την ομότιτλη ταινία- που αναφέρει: «Πουλήστε το σπίτι, πουλήστε το αυτοκίνητο, πουλήστε τα παιδιά».

Ο καλλιτέχνης που γεννήθηκε στη Βοστώνη αλλά μετακόμισε στη Νέα Υόρκη, σπούδασε στο New York Studio School και ήταν μέρος της σκηνής του κέντρου της πόλης την δεκαετία του 1980, μαζί με προσωπικότητες όπως ο Ζαν-Μισέλ Μπασκιά και ο Τζούλιαν Σνέιμπελ. Το έργο του παρουσιάσθηκε σε αναδρομική έκθεση το 2013 στο Γκούγκενχαϊμ και δύο χρόνια αργότερα το «Χωρίς Τίτλο» (Riot) του 1990 από σμάλτο σε αλουμίνιο πουλήθηκε στον οίκο Sotheby’s της Νέας Υόρκης για 29,9 εκατομμύρια δολάρια. Έκτοτε όμως, οι πωλήσεις του μειώθηκαν αρκετά αλλά ως σχετικά πρόσφατα. Γιατί το 2024 ο Γουλ έκανε θραύση με τον χώρο του στο Μανχάταν όπου διοργάνωσε μια έκθεση με τίτλο «See Stop Run», η οποία περιελάμβανε περίπου 72 έργα του, κυρίως από τα προηγούμενα χρόνια.

«Ίσως είναι αφέλεια, αλλά δεν γνώριζα ότι είχα γίνει γνωστός λόγω των τιμών στις δημοπρασίες, επειδή πραγματικά δεν είναι ο κόσμος μου», όπως έχει πει ο ίδιος. «Τα πράγματα έχουν ξεφύγει από τον έλεγχο». Αληθώς!

Τζάσπερ Τζονς

Στα 95 του χρόνια, ο Τζάσπερ Τζονς είναι ο γηραιότερος καλλιτέχνης στη λίστα με έργα του, που έχουν πωληθεί για περισσότερα από 733 εκατομμύρια δολάρια. Πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του 20ού και 21ου αιώνα, που έχει τιμηθεί με το «Jasper Johns: Mind/Mirror», μια αναδρομική έκθεση δύο μουσείων, που διοργανώθηκε το 2021 από το Μουσείο Αμερικανικής Τέχνης Whitney της Νέας Υόρκης και το Μουσείο Τέχνης της Φιλαδέλφειας.

Ο Τζονς ήταν σταρ από την αρχή ως ο πρώτος καλλιτέχνης που έκανε sold out μια έκθεση σύγχρονων έργων, το 1958 στην γκαλερί Leo Castelli της Νέας Υόρκης. Ήταν επίσης μέρος μιας σκηνής της Νέας Υόρκης που περιελάμβανε τον κατά καιρούς συνεργάτη του Ρόμπερτ Ρόουσενμπεργκ μαζί με τον συνθέτη Τζον Κέιτζ και τον χορογράφο Μερς Κάνινγκαμ. Όπως έχει γραφτεί μάλιστα, αυτός και ο Ρόουσενμπεργκ δημιούργησαν μια ωραία και έξυπνη τέχνη που στρώνει το δρόμο τόσο για την ποπ όσο και για τον εννοιολογισμό, μακριά από τα είδη αφηρημένης τέχνης που κυριάρχησαν στην αμερικανική καλλιτεχνική σκηνή μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Σε μερικά από τα πιο γνωστά έργα του, ο Τζονς πειραματίστηκε εξάλλου με πράγματα «ήδη γνωστά», όπως χάρτες, σημαίες, στόχους και αριθμούς.

Το έργο του «Small False Start» σημείωσε ρεκόρ στον οίκο Christie’s της Νέας Υόρκης το 2022, όταν πουλήθηκε από τη συλλογή του συνιδρυτή της Microsoft, Πολ Άλεν για 54 εκατ. δολάρια κάνοντας ατομικό ρεκόρ.

Ρίτσαρντ Πρινς

Με συνολικές πωλήσεις ύψους 661,8 εκατομμυρίων δολαρίων και ρεκόρ δημοπρασίας 12,1 εκατομμύρια δολάρια για το έργο του «Runaway Nurse» (2005) ο Ρίτσαρντ Πρινς θεωρείται μία σταθερή δύναμη της αγοράς τέχνης. Ο καλλιτέχνης ξεκίνησε τη δεκαετία του 1970, όταν εργαζόταν στην Time-Life, δημιουργώντας έργα τέχνης βασισμένα στη διαφημιστική φωτογραφία και σε αρχέτυπα, όπως οι καουμπόηδες και οι εικόνες τους από τις διαφημίσεις Marlboro.

Αυτές οι εικόνες μάλιστα, έχουν γίνει μερικά από τα έργα του με τις περισσότερες πωλήσεις. Από την εποχή εκείνη ωστόσο, έχει αναβαθμίσει τις τεχνικές του με την νέα σειρά έργων του «New Portraits» να αποτελείται από μεγεθυμένα στιγμιότυπα οθόνης, που έχουν επιλεγεί από selfies του Instagram.

Τα εξώφυλλα βιβλίων pulp fiction εξάλλου, που παρουσιάζουν νοσοκόμες κατέχουν σημαντική θέση στη δουλειά του Πρινς, έτσι δεν θεωρείται έκπληξη το γεγονός, ότι το προκλητικό του έργο του «Runaway Prince», σημείωσε το ρεκόρ δημοπρασίας στον οίκο Sotheby’s Hong Kong το 2021.

Τζορτζ Κόντο

Ο καλλιτέχνης είναι περισσότερο γνωστός για τα φανταστικά του πορτρέτα, ζωγραφισμένα σε ένα στυλ, που συνδυάζει πτυχές του Πικάσο και του Γουίλεμ ντε Κούνινγκ ενώ την φήμη του την απέκτησε πολύ νωρίς, από τις πρώτες του μέρες στη σκηνή τέχνης της Νέας Υόρκης την δεκαετία του 1980, δίπλα σε προσωπικότητες όπως ο Μπασκιά και ο Άντι Γουόρχολ. Το έργο του εξάλλου, αποτέλεσε το θέμα μιας αξιοσημείωτης αναδρομικής έκθεσης, το 2011 στο Νέο Μουσείο της Νέας Υόρκης, με τίτλο «Mental States» ενώ νωρίτερα φέτος η έκθεσή του σε δύο διεθνείς γκαλερί της Νέας Υόρκης επίσης, υπήρξε ένα κορυφαίο γεγονός με τον συνωστισμό πολλών σπουδαίων επισκεπτών, καλλιτεχνών, επιμελητών και συλλεκτών.

Η συνολική αξία των πωλήσεών του ανέρχεται σε 470,5 εκατομμύρια δολάρια ενώ το ρεκόρ του δημοπρασίας είναι 6,9 εκατομμύρια δολάρια για το έργο «Force Field» (2010). Ο ίδιος περιγράφει τη δουλειά του ως εξής: «Περιγράφω αυτό που κάνω ως ψυχολογικό κυβισμό. Ο Πικάσο ζωγράφισε ένα βιολί από τέσσερεις διαφορετικές οπτικές γωνίες ταυτόχρονα. Κάνω το ίδιο και με τις ψυχολογικές καταστάσεις».

KAWS

Γνωστός και ως Μπράιαν Ντόνελι ο καλλιτέχνης έχει συνολική αξία πωλήσεων 277,7 εκατομμύρια δολάρια και ρεκόρ δημοπρασίας 14,8 εκατομμύρια δολάρια για το «THE KAWS ALBUM (2005) που πωλήθηκε από τους Sotheby’s του Χονγκ Κονγκ. Ο KAWS αναμειγνύει την τέχνη, την ποπ κουλτούρα και το εμπόριο για περισσότερο από ένα τέταρτο του αιώνα και είναι γνωστός τόσο για τα συλλεκτικά του αντικείμενα όσο και για τις γιγαντιαίες εκδοχές των φιγούρων του «Companion», που είναι μία παραλλαγή του Μίκυ Μάους.

Η αποδοχή του είναι διφορούμενη, καθώς τα έργα του θεωρούνται από κάποιους ως φάρσα, αυτό όμως δεν εμποδίζει τους θαυμαστές του και καλοπληρωτές φυσικά.

Μαρκ Γκρότσαν

Ο καλιφορνέζος Μαρκ Γκρότσαν δημιουργεί πίνακες, που κινούνται με ευελιξία σε μια γραμμή μεταξύ αφαίρεσης και παραστατικότητας, συχνά ζωγραφίζοντας πρόσωπα που μοιάζουν με μάσκες, με όλους τους ιστορικούς συσχετισμούς τους στην τέχνη. Αποτέλεσμα, οι κριτικοί να έχουν ενθουσιαστεί με την αισθητική του Γκρότσαν, με το New Yorker να γράφει χαρακτηριστικά ότι «το μοτίβο του σε σχήμα παλέτας-μαχαιριού, γεμάτο ενέργεια και με σιγοκαιόμενα χρώματα αποδίδει εντάσεις, που μπορείς να νιώσεις στο στομάχι σου»! Ο καλλιτέχνης-επιμελητής Ρόμπερτ Στορ σε έναν κατάλογο έκθεσης της γκαλερί Gagosian εξάλλου, έγραψε, ότι τα χρώματα στους «Πίνακες Προσώπου διασχίζουν, αλληλεπιδρούν και απλώνονται το ένα στο άλλο, με αποτέλεσμα ένα συνεχές χρωματικό γέλιο, καθώς συμπληρωματικές και δευτερεύουσες αντιθέσεις σπινθηρίζουν και λάμπουν σαν πυροτεχνήματα αλυσιδωτής αντίδρασης»!

Ο καλλιτέχνης έχει συνολική αξία πωλήσεων 241 εκατομμύρια δολάρια ενώ το ρεκόρ του σε δημοπρασία είναι 16,8 εκατομμύρια δολάρια για το έργο του «Untitled (S III Released to France Face 43.14) του 2011.

Μαρκ Μπράντφορντ

Είναι ο μοναδικός Αφροαμερικανός μεταξύ των καλλιτεχνών με τις περισσότερες πωλήσεις, εκπροσώπησε μάλιστα τις ΗΠΑ στην Μπιενάλε της Βενετίας του 2017 και η συνολική αξία των πωλήσεών του ανέρχεται στα 226,6 εκατομμύρια δολάρια.

Το έργο του «Helter Skelter I» του 2007, πλάτους 10 μέτρων, που πουλήθηκε από τον οίκο Phillips London το 2018, σημείωσε ρεκόρ δημοπρασίας όχι μόνο για τον ίδιο αλλά και για κάθε εν ζωή αφροαμερικανό καλλιτέχνη. Ο Μπράντφορντ είναι περισσότερο γνωστός για τα τεράστια έργα του με εικόνες από τους δρόμους της γενέτειράς του, το Λος Άντζελες, ενώνοντας τις τραχιές άκρες τους και την εκτυφλωτική ομορφιά. Έχοντας μεγαλώσει βλέποντας την μητέρα του να εργάζεται ως κομμώτρια, τα πρώτα του έργα ενσωμάτωναν μερικές φορές υλικά από το κομμωτήριο. Η καριέρα του όμως, ξεκίνησε όταν η Θέλμα Γκόλντεν τον συμπεριέλαβε στην ευρέως αναγνωρισμένη έκθεση του 2001 «Freestyle», στο Studio Museum στο Χάρλεμ, όπου είναι διευθύντρια και επικεφαλής επιμελήτρια. Έκτοτε τα πράγματα πήραν γρήγορα το δρόμο τους.

Σίντι Σέρμαν

Με συνολική αξία πωλήσεων τα 180,9 εκατομμύρια δολάρια και ρεκόρ δημοπρασίας 6,8 εκατομμύρια δολάρια για το «Untitled Film Stills» (1977) η Σίντι Σέρμαν συγκαταλέγεται μεταξύ των πιο σημαντικών εκφραστών τη γενιάς της ενώ είναι επίσης, η μόνη γυναίκα στη λίστα και η μόνη καλλιτέχνης, που εργάζεται αποκλειστικά στη φωτογραφία.

Η Σέρμαν εξετάζει στα έργα της την κατασκευασμένη φύση της ταυτότητας, ανταποκρινόμενη στο τοπίο των μέσων μαζικής ενημέρωσης με κριτικό και χιουμοριστικό μάτι και οι φωτογραφίες της ίδιας σε σκηνοθετημένους κινηματογραφικούς ρόλους εξερευνούν την ταυτότητα και τα γυναικεία στερεότυπα. Όπως έχουν σημειώσει εξάλλου, το Artnet News και η Morgan Stanley είναι η καλλιτέχνης με τις περισσότερες πωλήσεις, που εργάζεται στο μέσο αυτό, τις τελευταίες δύο δεκαετίες.

Διαβάστε επίσης:

Μαουρίτσιο Κατελάν σε νέες περιπέτειες – Κυνήγι θησαυρού σε αναζήτηση του νέου έργου του

Μία φάρμα στην Εθνική Γλυπτοθήκη: Ζώα και πουλιά της τέχνης

Μουσείο Κυκλαδικού Πολιτισμού στην Νάξο – Εγκρίθηκαν οι μελέτες