Η αιφνιδιαστική απόφαση του ABC να αναστείλει την εκπομπή του Τζίμι Κίμελ, υπό την πίεση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Επικοινωνιών (FCC), αποτελεί την πιο πρόσφατη ένδειξη της δύναμης που ασκεί ο Ντόναλντ Τραμπ ώστε να κατευθύνει τα μέσα ενημέρωσης, την ψυχαγωγία και τις ψηφιακές πλατφόρμες προς όφελός του. Πρόκειται για ένα ακόμη επεισόδιο στη στρατηγική του να χρησιμοποιεί πολιτική πίεση για να φιμώσει την κριτική και να τιμωρήσει θεσμούς που θεωρεί εχθρικούς.

Η κίνηση του δικτύου ήρθε μετά τα σχόλια του Κίμελ για τον κατηγορούμενο δολοφόνο του συντηρητικού ακτιβιστή Τσάρλι Κερκ, γεγονός που προκάλεσε σοκ στη βιομηχανία των ΜΜΕ και της ψυχαγωγίας, αλλά και φόβους για περιορισμό της ελευθερίας του λόγου. Ο πρόεδρος της FCC, Μπρένταν Καρ, απείλησε μάλιστα να ανακαλέσει άδειες τοπικών σταθμών που μετέδιδαν ό,τι ο ίδιος χαρακτήρισε «σκουπίδια».

1

Σύμφωνα με το Reuters, μεγάλες εταιρείες και τεχνολογικοί κολοσσοί ελέγχονται πλέον από υποστηρικτές του Τραμπ ή δισεκατομμυριούχους που στάθηκαν στο πλευρό του από την ορκωμοσία του. Ο Λάρι Έλισον, μεγαλοδωρητής του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, συμμετέχει στην κοινοπραξία που έχει τον πρώτο λόγο για τον έλεγχο των αμερικανικών δραστηριοτήτων του TikTok. Η κυβέρνηση Τραμπ ανακοίνωσε πρόσφατα ότι έχει συμφωνήσει σε πλαίσιο με την Κίνα ώστε να προχωρήσει η πώληση.

Παράλληλα, εταιρείες όπως η CBS, η Meta και ακόμη και τα editorial της Washington Post και των Los Angeles Times προχώρησαν σε αλλαγές μετά την επανεκλογή Τραμπ, σε κατεύθυνση που πολλοί εκτιμούν ότι προλειαίνει το έδαφος για λιγότερο επικριτική κάλυψη του προέδρου. «Υπάρχει μια συνεχής στροφή προς τα δεξιά σε πολλά από τα μεγάλα ΜΜΕ στις Ηνωμένες Πολιτείες αυτή τη στιγμή», δήλωσε ο Victor Pickard, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια. «Περιμένω να δω ακόμη περισσότερα. Δεν υπάρχει αντίβαρο σε αυτή την τάση».

Δεν είναι η πρώτη φορά…

Δεν είναι η πρώτη φορά που η Disney, μητρική του ABC, υποχώρησε σε πιέσεις. Τον Δεκέμβριο, κατέβαλε 15 εκατ. δολάρια στη βιβλιοθήκη Τραμπ, διευθετώντας αγωγή που είχε καταθέσει ο πρώην πρόεδρος για σχόλια του παρουσιαστή George Stephanopoulos σχετικά με τις κατηγορίες σεξουαλικής κακοποίησης από την E. Jean Carroll. «Φοβούνται όλοι», σχολίασε ο βετεράνος δημοσιογράφος του “60 Minutes” Steve Kroft, κάνοντας λόγο για «νοοτροπία αντιποίνων» εκ μέρους της κυβέρνησης Τραμπ, με κορυφαίο στόχο «τους ανθρώπους των ειδήσεων».

Ο Λευκός Οίκος πάντως υιοθέτησε άλλη ρητορική. «Ο Τζίμι Κίμελ μπορεί να λέει ό,τι κακόγουστο αστείο θέλει, αλλά μια ιδιωτική εταιρεία δεν έχει καμία υποχρέωση να χάνει χρήματα για να παράγει ένα αντιδημοφιλές προϊόν», είπε η εκπρόσωπος Abigail Jackson. «Το πρόβλημα δεν είναι η ελευθερία του λόγου, είναι το ταλέντο».

Την ίδια στιγμή, η συντηρητική πίεση προς τις ψηφιακές πλατφόρμες απέδωσε: η Meta διέλυσε το πρόγραμμα ελέγχου γεγονότων στις ΗΠΑ, ενώ ο Έλον Μασκ απέκτησε το Twitter το 2022, μετονομάζοντάς το σε Χ, υποσχόμενος «αποκατάσταση της ελευθερίας του λόγου». Έκτοτε, το περιεχόμενο στην πλατφόρμα χαρακτηρίζεται ολοένα και πιο δεξιόστροφο, σύμφωνα με έρευνες. Ο ίδιος ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ δήλωσε τον Ιανουάριο: «Ήρθε η ώρα να επιστρέψουμε στις ρίζες μας γύρω από την ελεύθερη έκφραση».

Η επιρροή της FCC είναι κρίσιμη και στις συγχωνεύσεις ΜΜΕ. Ο David Ellison, γιος του Λάρι Έλισον, εξασφάλισε έγκριση για την εξαγορά της Paramount από τη Skydance Media, με τη δέσμευση ότι το CBS θα αντικατοπτρίζει «την ποικιλία ιδεολογικών απόψεων» των Αμερικανών. Παράλληλα, η Paramount φέρεται να εξετάζει την εξαγορά του Warner Bros Discovery, ενώ η Oracle (του Έλισον) διεκδικεί την αγορά του TikTok, κάτι που θα έδινε σε έναν συντηρητικό μεγιστάνα τον έλεγχο μιας πλατφόρμας που φτάνει 170 εκατ. Αμερικανούς.

Η υπόθεση Κίμελ κορυφώθηκε όταν ο Καρ δήλωσε: «Μπορούμε να το κάνουμε με τον εύκολο ή τον δύσκολο τρόπο», αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο ανάκλησης αδειών. Το ABC απέσυρε τον παρουσιαστή αφού μεγάλες εταιρείες όπως η Nexstar και η Sinclair αποφάσισαν να μην προβάλλουν την εκπομπή. Στη θέση της, πολλοί σταθμοί μετέδωσαν ειδικό αφιέρωμα στον Τσάρλι Κερκ.

Η στρατηγική «lawfare»

Παράλληλα, ο Τραμπ συνεχίζει τη στρατηγική «lawfare» εναντίον του Τύπου. Από το 2020 έχει καταθέσει τουλάχιστον εννέα αγωγές κατά μέσων ενημέρωσης, μεταξύ των οποίων και αγωγή 15 δισ. δολαρίων κατά των New York Times. Ομοσπονδιακός δικαστής απέρριψε πρόσφατα τη μήνυση χαρακτηρίζοντας την προσφυγή «όχι δημόσιο βήμα για ύβρεις, αλλά ούτε προστατευμένη πλατφόρμα οργής».

«Η κυβέρνηση Τραμπ γίνεται όλο και πιο απροκάλυπτη στην κατάχρηση της εξουσίας για να φιμώσει τους επικριτές της», σημείωσε ο Jameel Jaffer του Columbia University. Ακόμη και φιλελεύθεροι συντηρητικοί εκφράζουν ανησυχία: «Στην κυβέρνηση Μπάιντεν, οι συντηρητικοί είχαν δίκιο να διαμαρτύρονται όταν το κράτος επενέβαινε στον λόγο τους. Τώρα όμως η κυβέρνηση Τραμπ χρησιμοποιεί τα ίδια επιχειρήματα για να δικαιολογήσει τη λογοκρισία», τόνισε ο David Inserra του Cato Institute.

Colbert, Fallon, Meyers στο πλευρό του Kimmel

Οι μεγαλύτεροι παρουσιαστές της αμερικανικής late-night τηλεόρασης ένωσαν τις φωνές τους υπέρ του Τζίμι Κίμελ, μετά την απόφαση του ABC να αναστείλει την εκπομπή του λόγω σχολίων που έκανε για τη δολοφονία του συντηρητικού ακτιβιστή Τσάρλι Κερκ.

Ο Stephen Colbert ξεκίνησε την εκπομπή του δηλώνοντας «είμαστε όλοι Τζίμι Κίμελ» και χαρακτήρισε την απομάκρυνσή του ως «κατάφωρη επίθεση στην ελευθερία του λόγου».

@colbertlateshow The Late Show stands with Jimmy Kimmel and his staff. #StephenColbert ♬ original sound – colbertlateshow

Στο NBC, ο Meyers ξεκίνησε την εκπομπή του με τη φράση ότι η κυβέρνηση Τραμπ «επιδιώκει καταστολή της ελευθερίας του λόγου», πριν προσθέσει σαρκαστικά: «Πάντα θαύμαζα και σεβόμουν τον κ. Τραμπ… έναν οραματιστή, έναν καινοτόμο, έναν σπουδαίο πρόεδρο και έναν ακόμα καλύτερο γκολφέρ».

Στη συνέχεια παρουσίασε βίντεο με τον Τραμπ να δηλώνει ότι «έφερε πίσω την ελευθερία του λόγου στην Αμερική». Κλείνοντας, υπογράμμισε: «Αυτό είναι καθοριστικό… είναι μια σημαντική στιγμή για τη δημοκρατία μας και όλοι πρέπει να υπερασπιστούμε την ελευθερία της έκφρασης. Υπάρχει λόγος που η ελευθερία του λόγου βρίσκεται στην Πρώτη Τροπολογία. Στέκεται πάνω από όλες τις άλλες».

Ο Jimmy Fallon στο “Tonight Show” μίλησε με θέρμη για τον Kimmel: «Είναι ένας αξιοπρεπής, αστείος και στοργικός άνθρωπος, και ελπίζω να επιστρέψει». Όταν ξεκίνησε να σχολιάζει το ταξίδι του Τραμπ στο Ηνωμένο Βασίλειο, η φωνή του “κόπηκε” από voiceover που τον έβαζε να «γλύφει» τον αμερικανό πρόεδρο, κάνοντας φανερά και εκείνος νήξη περί παραβίασης της ελευθερίας του λόγου.

@fallontonight Jimmy reacts to ABC’s decision to suspend @Jimmy Kimmel Live after pressure from the FCC, leaving everyone thinking WTF? #FallonTonight #TonightShow ♬ original sound – FallonTonight

Στο Comedy Central, ο Jon Stewart παρουσίασε ένα σατιρικό «government approved Daily Show», χαρακτιριζόντας τον Τραμπ… σέξυ ενώ όταν ρώτησε τους ανταποκριτές αν ο πρόεδρος καταπνίγει την ελευθερία του λόγου, εκείνοι απάντησαν ομοιόμορφα: «Οι Αμερικανοί είναι ελεύθεροι να εκφράσουν οποιαδήποτε άποψη θέλουμε. Το να υπονοείς το αντίθετο είναι γελοίο. Χα χα χα».

Ωστόσο, δεν συμφώνησαν όλοι οι παρουσιαστές. Ο Greg Gutfeld του Fox News είπε: «Δεν είμαι συγχυσμένος», υποστηρίζοντας ότι «υπάρχουν όρια στην ελευθερία του λόγου στην τηλεόραση». Παράλληλα, σημείωσε ότι πολλοί που τώρα υπερασπίζονται τον Kimmel, στο παρελθόν είχαν προσπαθήσει να φιμώσουν δεξιές φωνές.

Μαζικές διαδηλώσεις έξω από την Disney και το ABC

Η αναστολή της late-night εκπομπής του Jimmy Kimmel από το ABC, προκάλεσε μαζικές διαδηλώσεις έξω από τα στούντιο της Disney στο Burbank και του ABC στη Νέα Υόρκη. Διαδηλωτές χαρακτήρισαν τους διευθυντές «δειλούς» και ζητούσαν την επιστροφή του Kimmel, φωνάζοντας «Down with the FCC» και «ABC bent the knee».

Η Writers Guild of America West τόνισε: «Το δικαίωμα να εκφράζουμε τη γνώμη μας και να διαφωνούμε – ακόμα και να ενοχλούμε – είναι στο επίκεντρο του τι σημαίνει να είσαι ελεύθερος λαός. Δεν πρέπει να μας το αρνηθεί κανείς». Ο δημοτικός σύμβουλος Konstantine Anthony σχολίασε: «Πιστεύω ότι η Disney και το ABC είναι 100% υπεύθυνες. Δεν αντέδρασαν καθόλου».

Η πρόεδρος της WGA West, Meredith Stiehm, δήλωσε: «Θέλουμε τον Jimmy Kimmel πίσω στον αέρα και θα συνεχίσουμε να μιλάμε και να ασκούμε πίεση με κάθε τρόπο μέχρι να γίνει αυτό».